3.2 Revolutie in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens

https:

3.1 Revolutie in Frankrijk

'Vive la Revolution!'

Pruiken en revoluties (1700-1800)

LEERDOEL

Je leert over democratische revoluties in westerse landen die grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap ter discussie stelden

Hoe? Door het Franse deel van het schema in te vullen.

Een lege schatkist

Oorlog voeren is duur!

Dus: koning Lodewijk XVI wil dat niet alleen de derde stand maar óók de eerste en tweede stand meer belasting gingen betalen. 

Daar moet over gestemd worden door de Staten-Generaal (de vertegenwoordigers van alle standen).

Marie Antoinette, ofwel Madam Tekort

Standensamenleving

Eerste stand	Geestelijkheid	- Geen belasting betalen - Wel voorrechten
Tweede stand	Adel	- Geen belasting betalen - Wel voorrechten
Derde stand	Boeren en burgers	- Wel belasting betalen - Geen voorrechten

1787

Ondertussen heerste er sinds 1787 een hongersnood die vooral de arme boeren en burgers trof...

SPOTPRENT:

1. Wat zie ik? Bron.
2. Waar gaat het over? Uitleg.
3. Wat vindt de maker? Bron plus uitleg.

De val van de Bastille

Tijdens de vergadering van de Staten-Generaal en de koning: ruzie!

De derde stand was namelijk in de minderheid t.o.v. de eerste en tweede stand, die samenwerkten. 

Derde stand: “Stemmen per persoon in plaats van per stand!”

De koning: "Non". 

leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie uitliep op een schrikbewind.

De derde stand loopt weg en roept zichzelf uit tot Nationale Vergadering. Eerste besluit: een grondwet schrijven om een einde te maken aan de absolute macht van de vorst!

Koning Lodewijk XVI zet daarop het leger in.

Op 14 juli 1789 bestormt een groep opstandelingen de Bastille, en zo begint de Franse Revolutie.

Geweld slaat later over van Parijs naar platteland.

Ook Paleis van Versailles wordt aangevallen.

Revolutie

Tweede besluit van de Nationale Vergadering: Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger waarin alle mensen voortaan vrij, gelijk en broeders van elkaar zijn!

Dus geen standensamenleving en wel volkssoevereiniteit (het volk heeft de hoogste macht).

Hoe ontstond een veranderings-idee?

• De wetenschappelijke revolutie 1650-1800 (H3!)

• Als gevolg van de wetenschappelijke revolutie
• Zelf nadenken, niet alles zomaar geloven (ratio gebruiken)

Ideeën van de Verlichting

1. Vrijheid, gelijkheid en mensenrechten.
2. Volkssoevereiniteit (door meer democratie en een grondwet)

leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie uitliep op een schrikbewind.

Van koninkrijk tot republiek

In 1791 wordt Frankrijk een constitutionele monarchie (koninkrijk met grondwet) met vertegenwoordigers uit het volk (parlement).

Het héle volk? Alleen de rijke burgers (bourgeoisie): die zijn gematigd dus willen niet teveel veranderen.

Koning Lodewijk XVI wordt gedwongen mee te doen, maar maakt stiekem andere plannen: ontsnappen! Of anders, in 1792: vragen of de koningen van Pruisen en Oostenrijk hem willen helpen.

Einde Lodewijk XVI

Beide plannen mislukken, en hij wordt door het parlement in 1793 uiteindelijk als landverrader veroordeeld tot de guillotine.

leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie uitliep op een schrikbewind.

Volgende fase van de revolutie

Het parlement is namelijk niet meer gematigd: na invoering van algemeen mannenkiesrecht in 1792 stemmen de meesten nu radicaal.

SPOTPRENT:

1. Wat zie ik?
2. Waar gaat het over?
3. Wat vindt de maker?

Volgende fase van de revolutie

Het parlement is namelijk niet meer gematigd: na invoering van algemeen mannenkiesrecht in 1792 stemmen de meesten nu radicaal.

SPOTPRENT:

1. Wat zie ik?
2. Waar gaat het over?
3. Wat vindt de maker?

Britse karikatuur. Op het driekleurige lint staat de inscriptie "Geen God! Geen religie! Geen koning! Geen grondwet!" Onder het lint en de Frygische muts met driekleurige kokarde bevinden zich twee bloedige bijlen, bevestigd aan een guillotine, waarvan het blad boven een brandende bol hangt. Een uitgemergelde man en een dronken vrouw, gekleed in haveloze kleren, dienen als heraldische "aanhangers", vrolijk dansend op afgedankte koninklijke en kerkelijke regalia...

Volgende fase van de revolutie

Het parlement is namelijk niet meer gematigd: na invoering van algemeen mannenkiesrecht in 1792 stemmen de meesten nu radicaal.

SPOTPRENT

1. Waar gaat het over?
2. Wat vindt de maker?

• Karikatuur over de Franse revolutie, de bevolking doet maar wat (dronken, armoedig gekleed, uitgehongerd) legt iedereen zomaar onder de Guillotine.
• De maker is het niet eens met de revolutie: hij laat zien dat het volk nog steeds honger lijdt en nu het geen leiding meer heeft, ook iedereen doodt 'die het niet eens is met de revolutie'. 

leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie uitliep op een schrikbewind.

Terreur

Robespierre was een radicaal: alle vijanden van de revolutie moesten dood (zelfs de koning dus).

Zijn schrikbewind en tribunalen zorgen voor terreur in de jonge Franse republiek: duizenden mensen worden door hem tot de doodstraf veroordeeld.

Directoire

In 1794 zijn de mensen het zat: de Terreur van Robespierre ging te ver. Hij wordt zelf opgepakt en tot de guillotine veroordeeld.

De grondwet wordt aangepast waardoor het volk iets minder macht kreeg.

Het lijkt eindelijk wat rustiger in de Franse republiek. Er worden vijf directeuren aangesteld. 

Maar dan...

Een directeur

Napoleon Bonaparte, een generaal, pleegt in 1799 een staatsgreep en heeft alle macht in handen.

Deze staatsgreep betekent het einde van de Franse Revolutie.

Begrippen uit deze les

• (Verlichting)
• Franse Revolutie
• constitutionele monarchie
• gematigd
• radicaal
• algemeen mannenkiesrecht
• guillotine
• schrikbewind
• tribunaal
• terreur
• staatsgreep

Personen uit deze les

• Marie Antoinette
• Lodewijk XVI
• Robespierre
• Napoleon Bonaparte

Jaartallen uit deze les

• 1787: begin hongersnood
• 1789-1799: Franse Revolutie
• 1791: eerste grondwet in Frankrijk
• 1792: Oostenrijk en Pruisen vallen Frankrijk aan
• 1792: Frankrijk wordt republiek
• 1793: Lodewijk XVI wordt onthoofd
• 1793-1794: Terreur door Robespierre
• 1799: Napoleon Bonaparte pleegt staatsgreep

Vragen?