Nederlands Film Festival: Captain Nova

• Filmeducatie
• Mens & Maatschappij
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Deze les is ontwikkeld bij de film Captain Nova. De les kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles van het filmbezoek. Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien, bij ieder fragment horen vragen of opdrachten om dieper op de inhoud en de totstandkoming van de film in te gaan. Deze filmles is voor de bovenbouw van het primair onderwijs. De les gaat in op de filmische middelen die een filmmaker gebruikt om zijn verhaal te vertellen. Deze les is gericht op de vaardigheden die vastgelegd zijn in de Doorlopende Leerlijn Film die ontwikkeld is door het Netwerk Filmeducatie (filmeducatie.nl). We werken aan de hand van vijf vaardigheden: 1. Beleven: de leerling exploreert met een open blik de wereld van film en filmcultuur. 2. Verwoorden: de leerling leert de eigen waarneming bewust en doordacht te verbinden aan (emotief en in toenemende mate technisch) taalgebruik. 3. Onderzoeken: door gericht te kijken en te luisteren onderzoekt en analyseert de leerling de middelen en technieken die de filmmaker heeft ingezet om een concept in bewegend beeld en geluid uit te drukken, een verhaal te vertellen en ideeën, gevoelens en gedachten vorm te geven. 4. Reflecteren: de leerling leert de taal van de eigen waarneming te verbinden aan het onderzoek en weet de film te interpreteren en te waarderen. 5. Creëren: de leerling ontwikkelt een artistiek-creatief vermogen door vanuit de verbinding tussen de eigen belevingswereld en professioneel gemaakte films een filmidee te bedenken en uit te voeren. Een aantal van deze vaardigheden worden expliciet benoemd in de lessen, anderen zijn verwerkt in de opdrachten en vragen. Over de film: In het jaar 2050 is de aarde er zo slecht aan toe dat ervaren gevechtspiloot Nova de opdracht krijgt terug te reizen in de tijd om een desastreuze milieuramp te voorkomen. Maar waar niemand rekening mee heeft gehouden is een bijwerking van het tijdreizen: Nova wordt weer jong en stort neer als twaalfjarige. Niemand neemt haar nog serieus, behalve Nas die het mysterieuze meisje en haar vliegende robotje ADD uit handen probeert te houden van de geheime dienst. Lukt het Nova en Nas om alsnog de wereld te redden? Leerdoelen: - De leerlingen leren over de verschillende filmische middelen die gebruikt worden om een verhaal te vertellen. - De leerling maakt kennis met film genres, duikt dieper in het genre Sciencefiction en onderzoekt hoe dit genre tot uiting komt in de film.

Instructies

• Deze les is ontwikkeld als een klassikale les voor de bovenbouw van het primair onderwijs (groep 6, 7 en 8). 
• Het is een actieve les, leerlingen zullen veel zelf aan het woord zijn, zowel klassikaal als in tweetallen.
• De les kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles bij het filmbezoek van Captain Nova. 
• Tijdsduur LessonUp: basisles ongeveer 45 minuten.
• Bij de les hoort een verdiependeopdracht van ca. 30 minuten. Deze opdracht is extra en kan ingezet worden om dieper in te gaan op de boodschap van de film en deze te koppelen aan de leefwereld van de leerlingen.
• De slides bestaan uit beeld en filmfragmenten. Bij elke slide zijn notities beschikbaar voor de docent, met achtergrondinformatie en opdrachten om de leerlingen bewuster te laten kijken en om hen te laten reflecteren op dat wat zij zien en ervaren in de film.
• Wanneer je in de les notities aanklikt, zien de leerlingen deze ook verschijnen op het digibord. Het is daarom handig de instructies van tevoren voor jezelf uit te printen. Deze les kan uitgeprint worden door op de print knop rechtsboven op het scherm te drukken.

Captain Nova

Vraag of opdracht

Extra informatie

Kijken

Verdiepende opdracht

Legenda

Op deze slide staan alle symbolen uitgelegd die je tijdens deze les gaat tegenkomen. 

De film die we gaan behandelen heet
Captain Nova.
Bekijk de filmposter hiernaast. Wie verwacht je dat de hoofdpersoon is? En waaraan kun je zien wat voor soort film het is?

Dit zijn de eerste minuten van de film. Bekijk het fragment en bedenk goed wat je ziet en voelt tijdens het kijken.   

Aan de hand van een aantal fragmenten uit de film onderzoeken we hoe de maker filmische middelen heeft ingezet én welke onderwerpen centraal staan.

Filmische middelen zijn ingrediënten die een maker inzet om het verhaal te vertellen en verbeelden. Voorbeelden zijn onder andere camera, montage, geluid, muziek, kleur, sets, etc.

Bespreek in tweetallen

Wat vond je van dit begin van de film? Wat voor soort film verwacht je dat het wordt?

Wie is de hoofdpersoon in de film? Hoe weet je dat?

Waar speelt het verhaal zich af denk je?

Wat viel je op in beeld en geluid?

Vraag over het fragment
Laat de leerlingen de vragen in tweetallen bespreken. Laat daarna enkele tweetallen klassikaal aan het woord. 

Bekijk nu hoe de film verder gaat in het volgende fragment.

Welk gevoel krijg je van de film na het zien van het tweede fragment?

Hoe verschillend klonk en zag dit tweede fragment eruit in vergelijking met het begin?

Wat was het verschil qua sfeer in het eerste en het tweede fragment?

Vraag over het fragment

Laat de leerlingen de vragen in tweetallen bespreken. Laat daarna enkele tweetallen klassikaal aan het woord.

Er zijn geen foutieve antwoorden, maar mogelijke zijn:

Fragment 1 was depri, hels, angstig, deed denken aan bosbranden en natuurrampen, met enge (ademhalings)geluiden

Fragment 2 was sneller, met meer montage, optimistisch en stoer klinkende muziek, met koelere kleuren (blauw) en meer personages en dialoog: er gebeurde meer. De camera was beweeglijker, uit de hand gefilmd, met veel close-ups.

Wat voor soort film is Captain Nova, en waar kun je dat aan zien?

Wat ben je in deze twee scènes allemaal al te weten gekomen over de hoofdpersoon?

Genres

Films die op elkaar lijken worden vaak in hokjes gestopt. Die hokjes heten genres.
Een populair genre, ook in boeken en strips, is sciencefiction. Daarin speelt (nog niet bestaande) technologie een belangrijke rol. Het genre is populair in Amerika, maar in Nederland worden er niet veel sciencefictionfilms gemaakt.

Vraag over het fragment

Stel deze vragen klassikaal, vraag waar nodig door. 

(mogelijk) antwoord:

Ze heet Nova. Ze is volwassen, stoer, draagt een uniform, is piloot/astronaut. Ze is serieus. Ze is ook zenuwachtig voor de lancering en maakt zich zorgen om de aarde.
Vraag 2: Het tweede fragment bevatte een groot aantal elementen uit het sciencefiction-genre, zoals: een robot, een ruimteschip, astronaut, techniek, visual effects. (en als je wat meer van het verhaal af weet: de setting is de toekomst en tijdreizen speelt een grote rol.)

Een bijwerking van de tijdreis is dat Captain Nova er opeens een stuk jonger uitziet (en dus door een andere actrice wordt gespeeld). Waarom zou de filmmaker dat verzonnen hebben?

In de film reist captain Nova uit de toekomst naar het heden. Hoe zie je dat terug in de scènefoto hiernaast?

Bekijk nu het volgende fragment waarin de twee hoofdpersonages voor het eerst met elkaar praten.

Vraag over het fragment

Stel deze vragen klassikaal, vraag waar nodig door. 

(mogelijk) antwoord:

Nova ziet er uit als een kind. De jongen heeft normale kleren aan. Er zijn (op het robotje na) geen sciencefiction-elementen te zien.

De film laat een groot contrast zien tussen de toekomst (met als openingbeeld een verdord graanveld) en het heden. Dat speelt zich in het groen van graan en bos af.

Vraag 2
Captain Nova is een jeugdfilm. Voor een kijker is het makkelijker om zich te herkennen ('te identificeren') als de personages op je lijken. De verjonging is dus een slimme scenariotruc om de film aansprekender te maken voor de doelgroep!

Bespreek in tweetallen

De belangrijkste personages uit de film zijn Nova en Nas. Hoe zag je in het fragment waarin ze van elkaar verschilden?

En hebben ze ook dingen met elkaar gemeen? Wat dan? 

Bespreek de vragen met de leerlingen. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Vraag door waarom de leerlingen iets vinden of verwachten.

Uiterlijke verschillen: meisje-jongen, wit-donkere huidskleur. Nova heeft een uniform, Nas gewone kleren.

In gedrag: Nova is gewapend en heeft de controle. Nas is aardig en hulpvaardig.

Samen: ze zijn beiden zelfstandig en op hun manier stoer. Ze zijn ongeveer even oud. Nova kan een raket besturen, maar Nas rijdt 's nachts op een Quad.

 

De film gaat over de vriendschap tussen Nova en Nas, maar ook over iets anders. Wat zou de belangrijkste boodschap van de film kunnen zijn, denk jij?

In de film maakt Nova zich zorgen over de klimaatcrisis. Zij kan in actie komen door een tijdmachine. Ken jij andere oplossingen om te voorkomen dat de toekomst zo wordt als in de film?

Vragen bij het fragment

Bespreek de vragen klassikaal met de hele groep Er zijn geen goede of foute antwoorden. Vraag door waarom de leerlingen iets vinden of verwachten.

De oplossingen kunnen worden onderverdeeld in technische oplossingen (tijdreizen, maar bv ook elektrische of waterstofauto's, of windmolens) maar ook in kleinere, alledaagse dingen (korter douchen bijvoorbeeld, of fietsen ipv met de auto naar school)

=

Verdiepende opdracht

In de videoboodschap van Kika (de jonge Nova uit de film) hoor je wat zij zou doen als ze zelf zou kunnen tijdreizen. Waar zou jij naar toe reizen? 

Uitleg

Opdracht:
Stel je voor... de film Captain Nova krijgt een vervolg: Captain Nova, deel 2. En ze vragen jou als regisseur: 

• Bedenk het eerste idee voor dit vervolg. 
  
• Schrijf de eerste scène en de laatste scène van jouw film-idee uit. 
• Gebruik de inspiratievragen om tot jouw idee te komen.
• Presenteer daarna je idee aan de klas. 

Inspiratievragen

• Wie speelt de hoofdrol in Captain Nova, deel 2? 
• Wie speelt er nog meer in de film?
• Naar welke periode reizen de personages af? 
• Wat gebeurt er in deze periode?
• Welk probleem gaat ze daar oplossen?
• Waarom gaan ze dat probleem oplossen? 
• Hoe eindigt het verhaal: loopt het goed af óf eindigt het niet zo goed?

Verdiepende opdracht (ca. 20 minuten)

Dit is een extra opdracht van ca. 20 minuten. Deze kan je bijvoorbeeld behandelen na het filmbezoek of in een afzonderlijke les.

Opdracht: Captain Nova, deel 2

Stel je voor... de film Captain Nova krijgt een vervolg: Captain Nova, deel 2. En ze vragen jou als regisseur:

Bedenk het eerste idee voor dit vervolg.

• Schrijf de eerste scène en de laatste scène van jouw film-idee uit.
• Gebruik de inspiratievragen om tot jouw idee te komen.
• Laat daarna alle leerlingen hun idee presenteren in de klas: dit kan klassikaal of in groepjes. 

Leer meer met NFF

Wil je op de hoogte gehouden worden over het educatieprogramma van het NFF, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief via de qr-code.

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lessenarchief van het NFF. Voor meer lesmateriaal voor in de klas.