Calvijn en Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Welke kritiek had Luther op de Katholieke kerk?

Lesdoelen:

• Wat is het Calvinisme?
• Uit hoeveel gewesten bestaan de Nederlanden?
• Hoe werden de Nederlanden bestuurd?
• Wie waren Karel V en Filips II?
• Waarop hadden de Nederlandse edelen kritiek?

Johannes Calvijn

Net zoals Luther een hervormer. 

Calvinisme: vanaf 1540.

https://schooltv.nl/video/high-speed-history-wat-is-het-calvinisme/#q=calvijn

De Nederlanden

• Nederland als één land bestond nog niet in de Middeleeuwen.
  

• Er waren veel kleine gewesten, die bij elkaar 'De Nederlanden' heetten.

• Elk gewest wordt bestuurd door de Staten: Adel en Geestelijken worden vertegenwoordigd.

Karel V (1500-1558)

• Karel V heeft een enorm groot rijk.
• Hij heeft veel geërfd van zijn ouders en veroverd.
• Het rijk waar de zon nooit onder ging.
• Hij is Katholiek.

Vrienden van Karel V

Gebieden in Zuid-Amerika die zijn veroverd sinds de ontdekking van Amerika door Columbus.

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk bleef een voortdurende bedreiging voor het rijk van Karel V. Daarnaast was in de Middeleeuwen het christendom de belangrijkste godsdienst in Europa, en de Islam was een grote bedreiging. Karel voelt zich, als koning van Jeruzalem, verplicht om een kruistocht tegen de islam te voeren.

Vrienden van Karel V

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

Door de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika wordt hij heerser over een rijk waar de zon nooit ondergaat.

Hoewel Karel officieel keizer van het Rooms-Duitse Rijk was (zwart omlijnd op de kaart), waren veel van de vorsten in dit rijk niet gehoorzaam aan Karel.

Karel had zeer regelmatig oorlog met Frankrijk, tussen: 1521-1526, 1526-1529, 1535-1538, 1542-1544 en 1552-1559. Dit had vooral te maken met de ligging van beide landen, maar ook met macht en invloed in andere landen.

Waarom werd het rijk van Karel V 'Het rijk waar de zon nooit onder ging' genoemd?

Hoe bestuurde hij de Nederlanden?

• Hij bestuurde de Nederlanden vanuit zijn paleis in Brussel.
• Hij had de hoogste macht en dus de soevereiniteit.
• Als hij zelf niet in Brussel was deed een landvoogd dat namens hem.
• In elk gewest had hij een plaatsvervanger: de stadhouder (hoge edelman).

Was Karel V voor of tegen de protestanten?

1. Voor
2. Tegen

Filips II volgt zijn vader op (1555)

• Karel heeft veel bereikt, maar moet toezien dat de protestantse kerk in zijn gebied veel aanhangers heeft gekregen.
• Als oude man treedt hij af en zijn zoon Filips II volgt hem op. 
• Filips zal dingen heel anders doen dan zijn vader...

Filips II

• Centralisatie bestuur.
• Bestuur vanuit één (centraal) punt.
• Zoveel mogelijk bestuurd door één persoon.
• Minder macht voor de Nederlandse adel.

 Margaretha van Parma

• 1559: Filips II naar Spanje.
  
• Zijn halfzus → landvoogdes van de Nederlanden. 

Kritiek van de Nederlandse edelen.

• Redenen: Hoge belastingen, minder macht en het harde optreden tegen de Calvinisten.

Wat houdt centralisatie in?

Huiswerk:

Paragraaf 1: opdracht 1 t/m 8 maken.

Voor de volgende les af.