Hoe moet je samenvatten?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Samenvatten: aan de slag!

Wat is er belangrijk als je een samenvatting schrijft?

• Personen
  

• Begrippen

• Gebeurtenissen

• Jaartallen

Quizlet  - PTO1 kgt1

Samenvatting maken

Hoe kan ik het beste samenvatten?

Waarom samenvatten?

• Je bent bezig met de stof, waardoor je al aan het leren ben.
  
• Hoofd- en bijzaken van elkaar onderscheiden
• Geeft overzicht
  

Problemen

• Mijn samenvatting is (net zo) lang(er) als de originele tekst
• Hoe weet ik wat belangrijk is?
  

Hoofd- en bijzaken

• Hoofdzaken: de belangrijke zaken uit de tekst

• Die moeten in je samenvatting komen!

Wat zijn dan bijzaken?

De minder belangrijke zaken uit de tekst

• Voorbeelden
• Details

Deze laat je weg in je samenvatting!

Voordat je de tekst gaat lezen

• Kijk je naar de structuur van de tekst.

• Waarom?
• Zo krijg je een overzicht van de tekst en weet je wat de schrijver met zijn tekst wil bereiken.
  

Daarna?

Lees je de hele tekst goed door. Liefst zelfs twee keer. 

Verschillende manieren om samen te vatten

Maak een mindmap

W-vragen en H-vraag

Wie?
Wat?
Waar?
Wanneer?
Hoe?

Dit zijn vragen die vaak in een samenvatting beantwoord dienen te worden.

Samenvatting met de structuur van het boek

Bronnen

Tenzij je docent je expliciet zegt dat je een bron moet leren, hoef je dit niet samen te vatten (= bijzaak)

Tip: kijk je gemaakte opdracht bij de bron wel goed door.

Leervragen

In dit boek worden de belangrijkste leervragen genoteerd bij dit hoofdstuk / deze paragraaf.

Tip: neem ze op in je samenvatting en beantwoord ze! (=hoofdzaken)

Bij geschiedenis en aardrijkskunde worden ze ook wel de 'kennen en kunnen genoemd'.

Samenvatten met de structuur van de tekst

Gebruik dezelfde kopjes en vat hieronder belangrijkste zaken samen.

Tip: gebruik tekens om wat overzicht te krijgen, zoals:
--> (gevolg)
= (conclusie, uitkomst)
Etc.

Dikgedrukte woorden

Zijn begrippen waar je de definitie (=betekenis) van moet kennen.
Neem ze op in je samenvatting

Om begrippen te leren, kun je eventueel ook dezelfde strategie om woordjes te leren gebruiken (kaartjesmethode bijv.)

Hoofd en bijzaken

 In teksten zitten hoofd- en bijzaken:

-  Hoofdzaken: ga op zoek naar de kernzin in iedere alinea (vaak de eerste of de laatste zin). Deze zinnen bevatten vaak ook begrippen. 

- Bijzaken: vaak extra informatie (informatie die je ook kan weghalen).

Met behulp van jouw leerdoelen kun je bepalen wat hoofd- en bijzaken zijn: welke informatie is nodig om jouw leerdoelen te kunnen beantwoorden?

Een goede samenvatting

1. Lees het hoofdstuk goed door.
   
2. Neem de titels van het hoofdstuk, de paragrafen en de tussenkopjes over. 
   
3. Elke alinea begint of eindigt vaak met een kernzin. Die zin vertelt precies waar de alinea over gaat. Zoek deze op!
   
4. Beschrijf nu in eigen woorden waar de paragrafen en tussenkopjes over gaan. Wat is belangrijk? Waarom is iets op deze manier gegaan?
   
5. Maak een samenvatting van je samenvatting. Hou alleen sleutelwoorden over.

Post-it methode 

- Neem voor elk leerdoel 1 post-it. 

- Op deze post-it schrijf je het antwoord op elk leerdoel, je mag dus niet meer tekst opschrijven dan erop past. 

Samenvatten

Wat is er belangrijk als je een samenvatting schrijft?

• Personen: wie? 
  
• Jaartallen: wanneer? 

• Gebeurtenissen: wat?
• Oorzaken: waardoor? 
• Gevolgen: daarna. 

Quizlet  - PTO1 kgt1

Samenvatting maken

Verschillende soorten samenvattingen

• Mindmap
• Kolommenschema
• Structuur van de tekst
• Post-it-methode

Denk aan

• Enkel de hoofdzaken noteren
• Het gebruiken van symbolen, zoals '--->' (gevolg), of '=' (synomiem) etc. 
• Het gebruiken van kleurtjes

Chronologie/tijdlijn

• Biedt overzicht
• Geeft oorzaken en gevolgen snel weer

Maar: 

Tijdbalk is géén samenvatting, dus is op zichzelf niet genoeg!

Het is wel handig om te maken en te gebruiken als hulpmiddel bij het leren. 

Maak je een tijdbalk?

Dat is dus GEEN samenvatting maar het geeft samenhang tussen gebeurtenissen weer. 

Het is een mooi overzicht in oorzaak-gevolg relaties

Omschrijvingen van begrippen horen niet in een tijdbalk. 

Aan de slag!

Aan de slag: waar staat de kernzin?