rivieren NL: menselijke ingrepen

Normalisatie, bevaarbaarheid en veilheid.

1 / 42

Slide 1: Tekstslide

AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Lesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Normalisatie, bevaarbaarheid en veilheid.

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welk begrip hoort bij de volgende definitie:

de hoeveelheid water die een rivier afvoert gemeten in m3/s

Regiem

Debiet

Verval

Verhang

Slide 2 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het geheel van hoofdstroom en zijtakken noem je het ........ van een rivier.

regiem

stroomgebied

verval

stroomstelsel

Slide 3 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Bron

Benedenloop

Bovenloop

Monding

Groot verhang

Vooral sedimentatie

v-dal

Meanders

Vooral erosie

klein verhang

Slide 4 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Leg kort uit waarom rivieren meanderen.

Slide 5 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Vlechtende rivier

Maas en Rijn delta

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke rivier heeft het onregelmatigste regiem?

Maas

Rijn

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe valt het debietverloop van de Rijn te verklaren?

Slide 8 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Stroomgebied

waterscheiding

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Debiet en regiem van de Rijn

Het debiet is het afgevoerde water in m3 per seconde.

Hier is het debiet van de Rijn weergegeven voor een jaar op 2 plaatsen: Helemaal stroomopwaarts bij Basel en stroomafwaarts bij Lobith (waar de Rijn vanuit Duitsland Nederland binnen komt).

Actueel debiet Lobith

Het verschil van het debiet door een jaar heen wordt het regiem genoemd. Een onregelmatig regiem betekent dat er sommige delen van het jaar sprake is van een hoog debiet en andere delen van het jaar een laag debiet.

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is vertragingstijd en wat heeft dat te maken met ontbossing?

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waarom is het debiet van de Rijn bij Lobith (NL) groter dan bij Basel (Zw)

Slide 12 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Vertragingstijd

Effect ontbossing op overstromingen

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wonen in het rivierengebied

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Normalisatie, bevaarbaarheid en veilheid.

De "genormaliseerde" rivier

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wonen in het rivierengebied

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dwarsprofiel: ongetemde rivier

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vlechtende rivieren

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dwarsprofiel: getemde rivier

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

buitendijks

binnendijks

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

▪️ winterdijk —> ligt op de verder van de rivier af, hoog

▪️ zomerdijk —> ligt dichtbij de rivier, lager

▪️ Uiterwaarde —> stroomt onder bij hoog water.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kribben

Dwarsdijkjes die de rivier "op zijn plek houden" en zorgen dat de rivier goed bevaarbaar blijft door hogere stroomsnelheid in de vaargeul.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kribben

Uiterwaarden

Zomerdijk

Winterdijk

Binnendijks gebied

Buitendijks gebied

Slide 23 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Kribben

Vaargeul

Binnendijksgebied

Buitendijksgebied

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maken:

1.2:

2, 3c en d en 5

Volgende les:

Maatregelen uit het verleden

Slide 25 - Tekstslide

https://www.bd.nl/opinie/hoe-surfer-max-van-noorden-drie-jaar-na-deze-iconische-foto-de-echt-ongelijke-strijd-verloor~a65ef917/

Normalisatie, bevaarbaarheid en veilheid.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaarde

Zomerbed

Kribben

Binnendijks

Slide 27 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Kribben hebben verschillende functies. Noem er 2

Slide 28 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Sinds de aanleg van dijken langs de grote rivieren is het binnendijkse gebied steeds lager komen te liggen. De uiterwaarden zijn juist steeds hoger komen te liggen.
Geef aan waardoor
- het binnendijkse gebied steeds lager is komen te liggen;
- de uiterwaarden steeds hoger zijn komen te liggen.

Slide 29 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Maatregelen in het verleden

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kanalisatie

Het recht trekken van de meanders om de bevaarbaarheid van de rivier te verbeteren.

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 32 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Stuwen

Deze regelen de waterstand in de rivier om de rivier bevaarbaar te houden voor de scheepvaart en waterhuishouding.

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom zijn stuwen nodig om de Maas bevaarbaar te houden?

Het regiem van de Maas is onregelmatig omdat het een regenrivier is.

Het debiet van de Maas is erg klein omdat het een regenrivier is.

Het regiem van de Maas is onregelmatig omdat het een gemengde rivier is.

Het debiet van de maas is erg klein omdat het een gemengde rivier is.

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Niet alle maatregelen hebben de veiligheid bevorderd

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bebouwing Uiterwaard

-> verhoging zomerdijk

-> geen overstromings-mogelijkheid voor de rivier

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verstedelijking stroomgebied

Meer bebouwing langs de rand van de rivier Flessenhals

Water kan niet meer infiltreren (de grond in trekken) dit zorgt voor Piekafvoer

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kribben

Houden rivier in midden van stroomgeul

houdt de rivier bevaarbaar

Meanderen wordt voorkomen

Maar:

Opstuwing en blokkade bij hoogwater

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kanaliseren

Stuwen en sluizen: regelen waterstand

Bochten afsnijden: hogere stroomsnelheid

Maar:

Water sneller van A naar B

(kortere vertragingstijd dus meer piekafvoer stroomafwaarts )

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dijken

aanleg of verhoging van dijken

voor de veligheid!

Maar:

-> sedimentatie in winterbed

-> ophoging rivier

-> meer gevaar!

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maken:

Afmaken 1.2 (3a, 3b en 5 niet)

Opdracht "Maas en Rijn" classroom

rivieren NL: menselijke ingrepen

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Quizvraag

Slide 3 - Quizvraag

Slide 4 - Sleepvraag

Slide 5 - Open vraag

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Quizvraag

Slide 8 - Open vraag

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Open vraag

Slide 12 - Open vraag

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Sleepvraag

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Sleepvraag

Slide 28 - Open vraag

Slide 29 - Open vraag

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Video

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Quizvraag

Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Tekstslide

Slide 39 - Tekstslide

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Tekstslide

Slide 42 - Tekstslide

Meer lessen zoals deze

rivieren NL: menselijke ingrepen

rivieren NL: menselijke ingrepen

paragraaf 1.3: menselijke ingrepen

deel twee paragraaf 3

Elementen dwarsprofiel rivier

herhalen waterbeheer V4

§9 Nederland: de rivieren kloppen op de achterdeur

H6 §6.4 (les 6.a)