1.1. Staatsvorming, burgerschap en centralisatie KORT


1.1 In de tijd van steden en staten:
Centralisatie en staatsvorming
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 18 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les


1.1 In de tijd van steden en staten:
Centralisatie en staatsvorming

Slide 1 - Tekstslide

Planning
  • Korte uitleg
  • Werkvorm Elisabethvloed
  • Enquête

Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Hoe kregen waterschappen rechten?

  • Hoe kregen burgers vrijheidsrechten en politieke rechten in de hoge en late middeleeuwen?

Slide 3 - Tekstslide

Waterschappen





Zorgen nu voor voldoende en schoon water, onderhouden en versterken de dijken. 

Slide 4 - Tekstslide

Tijd van steden en staten
  • Ontginnen gebieden --> dijken/dammen/kanalen
  • Samenwerking nodig: onderhoud
  • Gevolgen overstroming groot
  • Waterschap: toezicht en beheer
  • Centralisatie
  • Steun door graven: financieel gewin + 'eigen grond' 

Slide 5 - Tekstslide

Wat is centralisatie?

Slide 6 - Open vraag

Frankrijk rond 1500
  • Franse koning Lodewijk XI machtigste man van Frankrijk
  • Tienduizenden huursoldaten
  • Heft in zijn hele land belastingen
  • Maakt wetten die geldig zijn in zijn hele land
  • Regeert vanuit Parijs

Slide 7 - Tekstslide

Lodewijk XI
  • Karels zoon Lodewijk XI zet centralisatie door:
  • - Steunt trouwe adel met geld en macht
  • - Straft niet trouwe adel
  • - Steunt burgers tegen adel 
  • - Speelt edelmannen tegen elkaar uit
HOE DOET DIE MAN DAT?!
Facile! Ik ga het je vertellen

Slide 8 - Tekstslide

Rijk van Karel de Grote
Twee landen ontstaan uit het rijk van Karel de Grote: Frankrijk en Duitsland

Slide 9 - Tekstslide

Vrijheidsrechten en politieke rechten


  • Onderdanen nodig bij ontginning
  • Vrijheidsrechten: eigendomsrechten van grond
  • Politieke rechten: inspraak bij waterbeheer.

Slide 10 - Tekstslide

Stadsrechten
  • Vrijheidsrechten en politieke rechten aan steden gegeven
  • Wie profiteren?
  • Rijke inwoners met burgerrechten
  • Stadsrechten kosten geld → vorsten rijker → vorming staten (ambtenaren/legers/rechters)
  • Staatsvorming + centralisatie → bedreiging vrijheidsrechten en politieke rechten.

Slide 11 - Tekstslide


Stadsrechten: welke zin klopt niet?
A
Recht om stadsmuren te bouwen
B
Recht op vrijstelling van belasting bij de heer
C
Recht om markten te organiseren
D
Recht op zelfbestuur

Slide 12 - Quizvraag

Werkvorm
  • Groepen van 3 
  • Wat: onderzoeken wie er verantwoordelijk is voor de Elisabethsvloed
  • Hoe: In groepen informatiebronnen bekijken en invulblad invullen
  • Waarom: Leren verschillende factoren ordenen en bekijken
timer
10:00

Slide 13 - Tekstslide

Tussenbespreking
Hoe pak je het aan?
Hoe orden je het?
Welke classificaties?

Verder: verschillende belangen in kaart brengen
timer
15:00

Slide 14 - Tekstslide

Tussenbespreking
Welke belangen zijn er?
Wat zijn die belangen?

Invulblad verder invullen

Slide 15 - Tekstslide

Nabespreking
Wat zijn oorzaken voor de ramp tijdens de Elizabethsvloed?
Wie houden jullie verantwoordelijk?
In hoeverre was Dordrecht een zelfstandige stad?

Hoe zijn jullie tot antwoord gekomen?
Welke argumenten?
Waarover meeste discussie?

Slide 16 - Tekstslide

Nabespreking

Waarom aanwijzen verantwoordelijke moeilijk?
Wat zegt dat over verklaringen in geschiedenis?

Slide 17 - Tekstslide

Huiswerk
Lees 1.1
Maak

Basis: 4 5 10 11 12 
 Herhalen: 1 2 
 Verdiepen: 13

Slide 18 - Tekstslide