Luisteren - soorten vragen en meer

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Luisteren/gesprek

Ook hierbij:

• tekstsoorten en -doel begrijpen
• bedoeling van spreken/schrijver aangeven
• gesproken tekst herkennen
• betekenis van onbekende woorden opzoeken

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - doel

• Bron
• Titel
• Luister naar het intro
• Spreektoon
• Taalgebruik (ik vind ..., leg eerst ...)

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - bron

Doel van de makers?

• Nieuwszender: vooral informeren
• Reclamefilmpje: overtuigen (de kijker overhalen om product te kopen)
• Video Coolblue: instrueren (hoe op een telefoon aantekeningen maken)

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - titel

Informeren: Wolf aangereden op de Veluwe

Overtuigen: Nooit meer te laat met een Google smartwatch!

Instrueren: Hoe installeer ik mijn tv?

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - intro

In intro van een podcast of video wordt doel en onderwerp aangekondigd.

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - toon

Spreektoon in luister-/kijkfragment bepaalt vaak doel

Informatief: rustig, neutraal, objectief

Overtuigen: actief, luider, sneller, enthousiast, subjectief

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren - taalgebruik

Overtuigen

'ik vind ..., ik denk ..., volgens mij ...'

'geweldig, super, vreselijk'

'waarom wacht je nog? Koop het gewoon'

Instrueren

'doe eerst je jas even uit en ga zitten'

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

Luisteren

Actief luisteren:

• afsluiten voor de omgeving

In een gesprek:

• laat de ander uitpraten
• lichaamstaal
• bevestig / vat samen
• vraag door

Soorten vragen

Er zijn twee soorten vragen: gesloten en open vragen.

1. Gesloten vragen kun je beantwoorden met een kort antwoord, zoals 'ja' of 'nee'.
2. Open vragen geven vaak een langer antwoord en werken daarom goed om een gesprek op gang te brengen.
   

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”

www.dumpert.nl

Open maken

Je kunt van gesloten vragen ook open vragen maken, kijk maar:

Gesloten vraag: 
Gaat het goed met u?

Open vraag:
Hoe gaat het met u?

Open maken

5 x W + H

Begin je vraag met:

• Wie
• Wat
• Waar
• Wanneer
• Waarom
• Hoe

Maak van de volgende vraag een open vraag:

Hebben jullie gezien wat er gebeurd is?

Maak van de volgende vraag een open vraag:

Vind je de nieuwe iPhone mooi?

Maak van de volgende vraag een open vraag:

Gaat u naar Frankrijk op vakantie?

Soorten vragen

Suggestieve vraag => het antwoord zit al in de vraag

U ben nu al drie keer overvallen. U heeft zeker geen vertrouwen meer in de politie? 

Soorten vragen

Controlevraag => dit is een gesloten vraag die je gebruikt om te controleren of je iemand goed hebt begrepen. 

     *Informatie helder krijgen 

     *Iemand krijgt gelegenheid zijn gedachten nog eens goed te  

       formuleren.

- Begrijp ik het goed dat echt iedereen op die vergadering tegen het voorstel was?

Soorten vragen

Reflectieve vraag => is bedoeld om iemand over zijn eigen situatie of rol te laten nadenken.

- Wat denkt u dat er van u als minister verwacht wordt?

Soorten vragen

Vervolgvraag (doorvragen) => is een reactie op een ander antwoord. Je krijgt antwoord en reageert daar direct op. Dit noem je ook doorvragen.

- Wat bedoelt u daarmee?

Soorten vragen

Meerkeuzevraag => waarbij meerdere antwoorden zijn gegeven waaruit iemand een keus kan maken.

- Hoe tevreden bent u over onze diensten?

1. zeer tevreden
2. tevreden
3. ontevreden   

Soorten vragen

Impertinente vraag => de interviewer schaamt zich er niet voor om een lastige vraag te stellen. Het is een vraag over een onderwerp dat jou eigenlijk niets aangaat.

- Klopt het dat uw vrouw bij u weg wilt?

Soorten vragen

Wedervraag => stel je als antwoord op een andere gestelde vraag. Een wedervraag is vaak kritisch.

- En waarom wilt u dat van mij weten?

Aan het woord komen ...

• Afwachten tot er een stilte valt en dan praten.

• Antwoord geven en daarna eigen informatie toevoegen.
Bijvoorbeeld: ‘Ja dat klopt, maar …’

• Lichaamstaal (non-verbale communicatie). Bijvoorbeeld oogcontact.
(Een spreker die (bijna) klaar is met spreken, richt zijn/haar ogen meestal op de groep en/of de volgende spreker.)

• Je maakt de zin van de ander af (vorm van onderbreken).

Aan het woord blijven ...

• vraag van de spreker herhalen

• woorden of zinsdelen van jezelf herhalen

• standaardzinnen gebruiken (“Dat is een moeilijk te beantwoorden vraag”).

• tussenzinnen gebruiken voordat je bij de kern komt.

• op een opvallend moment pauzeren (zeg ‘en’, men weet dan dat er nog iets volgt)

Gesprek en doel

Vaak: informatie uitwisselen

Doel volgen, niet afdwalen:

• expliciet benoemen doel
Bijvoorbeeld: Zou je me meer willen vertellen over …

• expliciet benoemen als je afdwaalt
Bijvoorbeeld: Ik merk dat we afdwalen. Volgens mij gaat het erom dat …

• een ander het woord geven
Bijvoorbeeld: Hugo, ik ben benieuwd welke informatie jij hebt over …

LSD

Luisteren

Samenvatten 

Doorvragen

Samenvatten

Je laat merken dat je luistert

Brengt overzicht en structuur

Doorvragen

• Na een antwoord kun je even nadenken en doorvragen.
• Dat betekent dat je met een nieuwe vraag ingaat op het antwoord van de geïnterviewde.
• Je vraagt door wanneer je het gevoel hebt dat de geïnterviewde nog niet voldoende antwoord heeft gegeven.
  

antwoord heeft gegeven.

Bijvoorbeeld:

Interviewer: “Vindt u uw werk als leraar leuk?”
Leraar: “Ja.”
Interviewer: “Wat vindt u er zo leuk aan?”
Leraar: “Ik vind het heel leuk om met kinderen te werken.”
Interviewer: “Wat vindt u daar leuk aan?”
Leraar: “Kinderen hebben zo’n frisse kijk op de wereld, daar word ik vrolijk van. Wij volwassenen zitten soms nog zo vastgeroest in onze eigen denkbeelden. Door te werken met kinderen kom ik daar een beetje los van.”