Herhaling hoofdstuk 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Herhaling hoofdstuk 5

Dekolonisatie en globalisering

5.1 De strijd voor onafhankelijkheid 

• Dekolonisatie
• Door WO 2 bleken Europese landen niet onoverwinnelijk.
• Koloniën soms vreedzaam en soms met geweld onafhankelijk.
• NL-Indië ging met geweld, soevereiniteit op 27-12-1949 getekend.
• Volksrepubliek China ontstond na burgeroorlog.
• Communisten o.l.v. Mao grepen de macht, pas na dood Mao begon welvaart echt te groeien.
• Einde van dekolonisatie van Afrika had drie belangrijke oorzaken.
• 1960 --> jaar van Afrika.

Waarom had de dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog veel succes?

1. De Europese grootmachten waren verzwakt.
2. Inheemse jongens kregen onderwijs in het interbellum.
3. De VS en de Sovjet-Unie waren voorstanders van dekolonisatie.
4. De Japanners gaven veel koloniën onafhankelijkheid.

Wat vindt de Nederlandse militair van zijn diensttijd in Indonesië?

1. Een terechte politionele actie om vrede en veiligheid te herstellen
2. Dat hij een bijdrage heeft geleverd aan de soevereiniteit van Indonesië
3. Dat Nederland alle recht had om ook geweld te gebruiken, gezien het grove geweld van de Indonesiërs.
4. Dat er ook vanuit Nederland wreedheden zijn geweest, en dat hij daar zeker niet trots op is.

Twee uitspraken:

1. De Tweede Wereldoorlog is een oorzaak / gevolg van de dekolonisatie van ná 1945.

2. De Koude Oorlog is een oorzaak / gevolg van de dekolonisatie van ná 1945.

1. 1. oorzaak, 1. oorzaak
2. 1. oorzaak, 2. gevolg
3. 1. gevolg, 2. oorzaak
4. 1. gevolg, 2. gevolg

5.2 Het Midden-Oosten

• Na WO 1 mandaatgebieden in Midden-Oosten.
• Britten beloofden eigen staat aan Joden en Arabieren.
• Joden droomde van eigen staat --> zionisme. Na de WO2 veel internationale steun hiervoor --> 1948 Israël. Had drie gevolgen.
• Niet alleen vanwege Israël onrustig in Midden-Oosten.
• Westerse manier van leven was het probleem --> opkomst politieke islam.
• In 21e eeuw had het ontbreken van parlementaire democratieën twee gevolgen.
• Terrorisme  en Arabische lente.

Welk begrip past bij de afbeelding van het Midden-Oosten?

1. Dekolonisatie
2. Mandaatgebieden
3. Vredesmissies
4. Ontwikkelings- samenwerking

Welk begrip past bij de volgende omschrijving:

Reeks opstanden in 2011 tegen alleenheersers

1. Balfourverklaring
2. Dekolonisatie
3. Arabische Lente
4. Politieke Islam

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Volksrepubliek China

Arabische Lente

1960 Jaar van Afrika

Zionsime

Mao Zedong

Berssiap Periode

17 landen onafhankelijk 

Opstanden 2011

Joods Nationalisme

Leg uit waarom er bezwaren zijn op de tweestatenoplossing in het Israelisch-Palestijns conflict.

5.3 Globalisering

• Handel vanaf 16e eeuw zorgt voor globalisering. 
• Technische uitvindingen versnelden globalisering.
• Sinds 1945 internationale migratie toegenomen, heeft 2 oorzaken.
• Sinds 1945 ook aantasting v/h milieu.
• Wereldbevolking had gegroeid en welvarender geworden.
• In jaren 1960 ontstaat milieubeweging, streden tegen verdere vervuiling en verbetering v/h milieu.
• Rond 2000 sloegen wetenschappers opnieuw alarm.
• Atmosfeer warmt langzaam op --> klimaatcrisis.

Als we als oorzaak het internet benoemen, welk gevolg heeft dit dan op de globalisering?

Wat is migratie?

5.4 Internationale samenwerking

• Na WO2 oprichting VN. Opgericht om vrede en veiligheid te bewaren.
• Belangrijk onderdeel is Veiligheidsraad, kunnen militair ingrijpen --> vredesmissie.
• Voormalige koloniën kampten met problemen, werden ontwikkelingslanden genoemd, westerse landen gaven ontwikkelingshulp
• Manier van ontwikkelingssamenwerking is veranderd.
• Na WO2 op gebied van recht meer samenwerken. Gebeurde op 2 maniere
• Mensen verantwoordelijk voor oorlogsmisdaden straffen --> tribunalen.
• Meer aandacht voor mensenrechten.

In de VS werd in 1954 het programma Food for Peace (‘voedsel voor vrede’) bedacht. In de jaren 50 hield dit programma in dat voedseloverschotten uit de VS naar arme landen werden gebracht. Later kwam in de ontwikkelingssamenwerking de nadruk te liggen op gelijkwaardigheid.
Geef twee redenen waarom Food for Peace niet past bij dit nieuwe idee over ontwikkelingssamenwerking.

In 1982 stuurden de VN de Multinational Force and Observers (MFO) naar de Sinaïwoestijn. Dit gebied ligt op de grens tussen Israël en Egypte. De MFO bestond onder andere uit troepen uit de VS, Frankrijk en Nieuw-Zeeland.
Leg uit:
- dat het sturen van de MFO past bij de taken van de VN