Persoonsvorm, onderwerp, zinsdelen, werkwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Persoonsvorm, onderwerp, zinsdelen, werkwoordelijk gezegde

Werkwoorden

Werkwoorden komen in elke zin voor. 

Werkwoorden maken duidelijk wat er gebeurt of wat iemand doet.

Voorbeeld

Bas eet een heerlijke pizza.

Wat gaan we doen

10 minuten zelf lezen (in stilte)

10 minuten voorlezen (Ik lees jullie zijn stil)

5 minuten huiswerk check (zachtjes praten)

15 minuten uitleg herhaling (vingers opsteken)

20 minuten werken aan opdrachten die nog niet af zijn (zachtjes overleggen)

10 minuten nabespreken (vinger opsteken)

10 minuten spreken over toets (vinger opsteken)

Persoonsvorm

In elke zin staan één of meer werkwoorden. Een van die werkwoorden is de persoonsvorm.

Hoe vind je nou de persoonsvorm?

1) Zet de zin in een andere tijd

2) Maak de zin vragend

Zinsdelen

- Een zin bestaat altijd uit verschillende zinsdelen.

- Een zindeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen.

Hij wilt dit niet maken.

Hij / wilt / dit / niet maken.

Jullie zijn de beste klas van al mijn Nederlands klassen.

Jullie / zijn / de beste klas / van al mijn Nederlands klassen.

ZINSDELEN

onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

Marieke schuift de deuren open.

Vraag: Wie schuift?

Antwoord: Marieke

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel.
  
• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.
• Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde!
  

Ik heb veel te doen.

werkwoordelijk gezegde: heb te doen

Werkwoordelijk gezegde (wg)

ZINSDELEN

onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

In het bos staan veel grote bomen.

Vraag: Wat staan?

Antwoord: veel grote bomen

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.

Werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in een zin. 

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Zinsdelen

• Alles voor de persoonsvorm is één zinsdeel.
• Alle werkwoorden zijn aparte zinsdelen.
• Bijvoeglijk naamwoord altijd bij een woord.
• Alles wat je voor de persoonsvorm kan zetten is een zinsdeel.

Zinsdelen

Het onderwerp [ow] en de persoonsvorm [pv] zijn zinsdelen.

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv    | vorige week | een film | gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde [wg] is ook een zinsdeel.

Waar zetten we streepjes?

Aan het einde van de week ga ik op vakantie.

Ik fiets elke dag 20 kilometer naar school.