3.3 Natuurlijke rijkdommen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.3 Natuurlijke rijkdommen

H3 Brazilië

Domein Gebieden

Havo 5

Lesdoelen

• Ik kan het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van de natuurlijke hulpbronnen in Brazilië beschrijven en verklaren.
• Ik kan verklaren waarom er bij het gebruik van de Braziliaanse natuurlijke hulpbronnen conflicten ontstaan tussen verschillende groepen mensen en belangen.
• 
  Ik kan beredeneren welke kansen en risico’s er aan de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen verbonden zijn. 

Korte herhaling landschap & klimaat

Hoe wordt dit landschap genoemd? En welke klimaatcode van Köppen hoort hier ook al weer bij?

Hoe wordt dit landschap genoemd? En welke klimaatcode van Köppen hoort hier ook al weer bij?

Hoe wordt in Brazilië dit landschap genoemd? En welke klimaatcode van Köppen hoort hier ook al weer bij?

Paragraaf 3.3

Natuurlijke rijkdommen

Wat is de definitie van een delfstof? (wat betekent 'delven'?)

Energiebronnen uit Brazilie:

Fossiele energiebronnen

•  Steenkool
• Aardolie
• Bio Brandstof 
  
• Hydro-electriciteit
  

Vragen: 

• Wat?
  
• Waar?
  
• Voordelen?
  
• Nadelen?
  

Waar moet Brazilië zich op gaan richten?

Aardolie

Veel voorraden in het reservoir gedeelte voor de kust. Deze is opgesloten door een zoutlaag. De vindplaats is vooral ten oosten van Rio de Janeiro.

Niet alle olie is makkelijk te winnen: veel diepzeeolie (op 2km diepte + enkele km boren)

Brazilië wint gemiddeld 2,2 miljoen vaten olie, maar gebruikt  2,6 miljoen vaten per dag.

IJzererts

•  Eén van de belangrijkste exportproducten van Brazilië.
•  IJzererts wordt gewonnen rond de schilden (precambrium, +/- 3 miljard jaar oude aardkorst). 
• Door opheffing, verwering en erosie ligt deze oude aardkorst nu aan de oppervlakte.
• Miljoenen jaren bedekt geweest door bovenliggende gesteentelagen.
• Onder hoge druk en temperaturen zijn er mineralen, zoals ijzer, gevormd (= ertsvorming).

Bauxiet

•  Erts waaruit aluminium wordt gemaakt. Brazilië heeft de grootst bekende voorraad bauxiet.
•  Wordt vooral gewonnen aan de randen van het Braziliaans Hoogland.
• Oud gesteenten breekt door chemische verwering langzaam af. 
• Ze vallen uiteen in kleideeltjes die wegspoelen en zich ophopen in de omringende, lager gelegen delen van het Hoogland. 
• Daar vormt zich een dik pak sediment waarin veel aluminiummineralen zitten. Verstening --> bauxiet.

Leg uit waarom de aluminiumproductie in Brazilië vrijwel altijd in de nabijheid van waterkrachtcentrales staat.

www.rtlnieuws.nl

Bio-brandstof

Brandstof gewonnen uit suikerriet.

Nadeel?

• Landgrabbing
• Armeren worden verdreven
• Grootschalige landbouw heeft flinke impact op het milieu/natuur 

Bio-ethanol, vloek of zegen?

Hydro-elektriciteit

Wat maakt hydro-elektriciteit duurzaam?

• Geen CO2-uitstoot
  
• Geen uitputting van grondstoffen
  

     X            

                  X

Hydro-elektriciteit

Energie gewonnen uit waterkracht. 

Nadeel?

• Aantasting flora, fauna
• Gedwongen verhuizingen, aantasting leefgebied inheemse stammen
• Loop van de rivier verstoord, droogte en inundatie.
• Methaanuitstoot stuwmeer
• Benodigde infrastructuur nodigt uit tot verdere ontsluiting

Wat is, met het oog op het wereldvoedselvraagstuk, een nadeel van de productie van biobrandstoffen?

Aan de slag!

Maak de opdrachten 2, 3, 5 en 6 van paragraaf 3.3.