Les 8 ijs - water - waterdamp VWO

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

IJs, water en waterdamp

Water

Leerdoelen

• Je kunt de drie fasen van water herkennen in de praktijk.
  
• Je kunt de drie fasen waarin water kan voorkomen beschrijven met het deeltjesmodel.
  
• Je kunt uitleggen wat cohesie en adhesie zijn.
  
• Je kunt met het deeltjesmodel verklaren waarom ijs en veel andere vaste stoffen een kenmerkende kristalstructuur hebben.

Water

• Water wat uit de kraan komt is vloeibaar.
• Als water bevriest, is het vast.  ==> ijs
• Water kan verdampen, dan wordt het waterdamp en dat is een gas.

3 Fasen

• Vast
• Vloeibaar
• Gas

De moleculen blijven altijd 

hetzelfde, welke fase 

dan ook!!

IJs - vaste vorm van water

Model om je voor te stellen hoe moleculen zich gedragen

Echt kijken naar moleculen is ontzettend lastig, ze zijn veel te klein: nanometer schaal: 0,15 nm (water)

Vaste stoffen

• trillen rond een evenwichtsstand.
  
• deeltjes hebben een vaste positie ten opzichte van elkaar
  
• Dus:
  
• Vast volume
  
• Vaste vorm

Vaste stoffen

Water - Vloeibare vorm van Water

Vloeistoffen

• Deeltjes bewegen langs elkaar heen
  
• deeltjes zitten zo dicht mogelijk bij elkaar
  
• Dus:
  
• Vast volume
  
• Geen vaste vorm

Vloeistoffen

Waterdamp - gas vorm van water

Gassen

• deeltjes bewegen los van elkaar op grote afstand
• Dus:
• Geen vaste vorm
• Geen vast volume

Gassen

 wolken en neerslag

Welke soorten
neerslag ken je?

Welke soort van neerslag is dit?

1. Dauw
2. Rijp
3. Ijzel

Welk soort neerslag
zie je hier?

1. Dauw
2. Rijp
3. IJzel
4. Sneeuw

Welk soort neerslag
zie je hier?

1. Hagel
2. Rijp
3. IJzel
4. Sneeuw

Welk soort neerslag
zie je hier?

1. Dauw
2. Rijp
3. IJzel
4. Regen

Welk soort neerslag
zie je hier?

1. Dauw
2. Rijp
3. IJzel
4. Sneeuw

Kristallen

Sneeuw heeft allerlei regelmatige vormen. Dit noemen wij kristallen.

Vaste stoffen zijn vaak opgebouwd uit kristallen. Deze kunnen groot en klein zijn

Kristallijne stoffen

Veel vaste stoffen bestaan uit kristallen: Kristallijne stoffen

Kristallijne stoffen

IJs en Water

De dichtheid van water is 1 gram/ cm³

Dat betekend dat 1 cm³ van de stof water een massa van 1 gram heeft

Dus 10 cm³ water heeft een massa van 10 x 1 = 10 gram

De dichtheid van ijs is 0,9 gram / cm³ 

Dat betekend dat 1 cm³ van de stof ijs een massa heeft van 0,9 gram

IJs is dus 'lichter' dan water    Daarom drijft ijs in water

Adhesie en cohesie

Cohesie = aantrekkingskracht tussen dezelfde soort moleculen

Adhesie = aantrekkingskracht tussen verschillende soorten moleculen

Cohesie komt uit het Latijn “samenhang”

Adhesie komt uit het Latijn “aanhechten”

Cohesie demonstratie

• Een vol glas met water: gevuld tot aan de rand
• Wat gebeurd er als ik er een muntje ingooi?
• Hoeveel muntjes totdat overstroomt?
• Hoe kan dat?

Cohesie groter dan adhesie

Oppervlaktespanning door cohesie: aantrekkingskracht tussen de watermoleculen

Aan de slag

Opdrachten paragraaf 3.1

pagina 89

Huiswerk

• Herhaal hoofdstuk 2 Stoffen

Afsluiting

• Je kunt de drie fasen van water herkennen in de praktijk.
  
• Je kunt de drie fasen waarin water kan voorkomen beschrijven met het deeltjesmodel.
  
• Je kunt uitleggen wat cohesie en adhesie zijn.
  
• Je kunt met het deeltjesmodel verklaren waarom ijs en veel andere vaste stoffen een kenmerkende kristalstructuur hebben.