Arbeidsrecht

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Introductie

Na deze les kun je uitleggen wat de Arbowet is en wat de arbeidstijdenwet inhoudt. Je weet wat er in een (collectieve) arbeidsovereenkomst staat en wat er in de arbeidsvoorwaarden wordt afgesproken.

ARBEIDSRECHT

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe de overheid de werknemers beschermt en welke zekerheden je als werknemer hebt op gebied van werk en inkomen.

Minimumloon

Het wettelijk vastgestelde loon dat een werkgever ten minste moet betalen aan werknemers vanaf 23 jaar.

Bereken het minimum maandloon van een 17-jarige.

Hoeveel procent is het minimumloon van een 16-jarige?

Wat doet de overheid voor werkenmers?

Werknemers zijn voor hun baan en inkomen afhankelijk van werkgevers. Om te zorgen dat werknemers goed behandeld worden, beschermt de overheid hen met wetten en regels.

Arbowet

De werkgever moet ervoor zorgen dat werknemers hun werk veilig kunnen uitvoeren en hiervan niet ziek worden. 

ARBO: ARBeidsOmstandigheden

Arbeidstijdenwet

Wet waarin de regels staan over werktijden en rusttijden:

• Hoeveel uur je mag werken per dag en hoeveel pauze je dan moet krijgen.
  
• Hoeveel nachtdiensten of ploegendiensten je mag draaien.
  
• Het verlof voor zorgtaken: zwangerschapsverlof of ouderschapsverlof.
  

Er is een speciale arbeidstijdenwet voor jongeren:

• Schooltijd telt als werktijd.
  
• Beperkt aantal uren in de avond en het weekend.
  
• Regels veranderen per jaar dat je ouder wordt.
  

Inspectie SZW

Houdt toezicht op de naleving van de Arbowet en Arbeidstijdenwet.

Wet gelijke behandeling

Verbiedt het maken van onderscheid op basis van geslacht, ras, leeftijd of afkomst.

Een werkgever kan bij een sollicitatie verschillende redenen hebben om iemand niet aan te nemen.

Welke van de volgende redenen is in strijd met de Algemene wet gelijke behandeling?

1. De sollicitant vraagt een te hoog salaris.
2. De sollicitant is te oud.
3. De sollicitant heeft de verkeerde opleiding.
4. De sollicitant heeft te weinig ervaring.

Arbeidsdeelname (arbeidsparticipatie)

Het percentage van de bevolking dat tot de beroepsbevolking behoort.

De overheid verwacht een tekort aan arbeidskrachten op de arbeidsmarkt en wil dat een groter deel van de bevolking gaat werken.

Welke conclusie kun je trekken uit de grafiek?

1. De arbeidsparticipatie van mannen is gestegen.
2. De arbeidsparticipatie van vrouwen is lager dan die van mannen.
3. Mannen werken vaker in deeltijd dan vrouwen.
4. Vrouwen werken vaker in deeltijd dan mannen.

Verlies van inkomen

Tegen verlies van inkomen wordt je ook beschermd als werknemer, door sociale verzekeringen. Als je in loondienst werkt, of hebt gewerkt, val je onder de werknemersverzekeringen. De premies hiervoor worden grotendeels betaald door je werkgever.

Werknemersverzekeringen

WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen): biedt een uitkering aan arbeidsongeschikte werknemers.

WW (werkloosheidswet): regelt een uitkering voor werknemrs die buiten hun schuld werkloos geworden zijn.

Wat heb je geleerd?

Wat is de afkorting van de Arbeidsomstandighedenwet?

1. AOW
2. ABW
3. Arbowet
4. AWBZ

In welke wet staan regels over werktijden?

1. Algemene Ouderdomswet
2. Arbeidstijdenwet
3. Arbeidsomstandighedenwet
4. Wet Minimumjeugdloon

Wat staat er in de wet gelijke behandeling?

Arbeidsparticipatie is het percentage van de bevolking dat tot de werkende beroepsbevolking hoort.

1. juist
2. onjuist

Welke werknmersverzekering biedt een uitkering aan arbeidsongeschikte werknemers?

1. WIA
2. WW

Als de vraag naar een bepaald beroep hoog is, is het loon vaak ...

1. gelijk aan andere beroepen
2. hoog
3. laag

extra uitleg