9.2.1 inkomensverdeling lorenzcurve

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

hoofdstuk 9

paragraaf 1: Inkomen verdienen, Bruto Binnenlands Product

paragraaf 2: De verdeling van inkomen (Lorenz curve)

paragraaf 3: Goede en slechte tijden in de economie

Leerdoelen

- Ik kan de personele inkomensverdeling tekenen en aflezen in een grafiek

- ik weet hoe de overheid inkomensverschillen verkleint

- ik kan het verschil tussen primaire en secundaire inkomens uitleggen en aangeven in de lorenzcurve.

hoe ziet les eruit?

• herhaling vorige les
  
• uitleg inkomstenverdeling
• lorenzcurve
• rol van de overheid
• terugblik
• afsluiting

vorige les

- waar wordt het bbp voor gebruikt?

- wanneer is er sprake van economische groei?

- wat bepaalt naast het bbp de welvaart?

Hoe is de welvaart verdeeld ?

Hoe is het inkomen verdeeld ? 

Hoe kan je dat meten ? 

 

• alle inkomens op een rij zetten van arm tot rijk
• is erg omslachtig 
• het gemiddelde inkomen van alle mensen berekenen
• geeft vertekenend beeld door de hoogste inkomens
• daarom de Lorenzcurve, in de grafiek zie je relatieve verdeling van het inkomen en de mate van inkomensongelijkheid 

De parade van Pen 

• Wat denk je ? 
• Hoe ziet de verdeling van de inkomens  in Nederland  eruit? 
• Is het een bijna 45 graden lijn of een lijn met buik?
• Je ziet het in het volgende filmpje 

De parade van Pen?

Kijk nogmaals naar de voorgaande sheet met de grafiek.
Wat geeft de Lorenz curve aan ?

1. de armste 30% van de mensen verdient 30% van het inkomen
2. de armste 30% van de mensen verdient 3% van het inkomen
3. de rijkste 70 % van de mensen verdient 40 % van het inkomen
4. de rijkste 30 % van de mensen verdient 60% van het inkomen

Inkomensverdeling/ Lorenzcurve

Kijk nogmaals naar de voorgaande sheet.
Welke grafiek geeft de grootste inkomensongelijkheid aan ?

1. de linker grafiek want de buik is klein
2. de rechter grafiek want de buik is groot

Inkomens herverdeling ?

• De overheid beperkt de verschillen tussen de hoge en de lage inkomens door belastingheffing.
  

 

• Onevenwichtige inkomensverdeling: grote verschillen tussen de lage en de hoge inkomens.
  
• Evenwichtige inkomensverdeling:kleine verschillen tussen de hoge en de lage inkomens 
  

Primaire inkomensverdeling

Het primaire inkomen is het inkomen zoals het verdiend wordt met de productiefactoren. 

Er is nog geen belasting geheven door de overheid.

Secundaire inkomensverdeling

• Het secundaire inkomen is het inkomen nadat de overheid heeft ingegrepen. 
  
• De overheid herverdeelt het inkomen

• door het heffen van belastingen en premies 
• en het betalen van subsidies en uitkeringen. 
  

Herverdelen van inkomens

• Nivelleren

• Denivelleren

Nivellering en denivellering

Nivellering: De verschillen tussen de inkomens worden in verhouding kleiner.

Denivellering: De verschillen tussen de inkomens worden in verhouding steeds groter.

Zorgt het Nederlandse belastingstelsel voor (de)nivellering?

Progressief belastingtarief bij loonbelasting

Progressief tarief: naarmate je meer verdient, betaal je meer belasting. 

Het belastingpercentage wordt groter -> nivellerend effect op het inkomen (inkomensverschillen worden naar verhouding kleiner)  

Het schijventarief is hier een voorbeeld van.   

Bij een progressief belastingstelsel betaal je dus ook PROCENTUEEL meer belasting bij een hoger inkomen ->  de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. 

Inkomensverdeling en  belasting

Kijk nogmaals naar de voorgaande sheet.
Welke grafiek geeft VOOR belastingheffing aan en welke NA belastingheffing ?
Wat is de juiste volgorde ?

1. eerst rechts dan links
2. eerst links dan rechts

Berekenen van loonbelasting

herhaling hoofdstuk 6

• je betaalt loonbelasting over je salaris
  
• dat gaat volgens een schijvensysteem
• over het eerste deel van je salaris betaal je een lager percentage belasting dan over het laatste deel
• je verdeelt het loon over de verschillende schijven net zo lang tot het volledige loon belast is.

Een voorbeeld

• Piet verdient  € 45.000,- per jaar.
• Zijn werkgever houdt loonbelasting in.
• Over het eerste deel ( schijf 1 ) van zijn loon betaalt hij  33%
• dan komt het tweede deel (schijf 2) met  41,95 %
• en dan het laatste deel ( schijf 3) met  42 %
• zie de tekening op de volgende sheet

lesdoelen gehaald?

- Ik kan de personele inkomensverdeling tekenen en aflezen in een grafiek

- ik weet hoe de overheid inkomensverschillen verkleint

- ik kan het verschil tussen primaire en secundaire inkomens uitleggen en aangeven in de lorenzcurve.

Huiswerk

Maken 

opgaven paragraaf 9.2

1 tot en met 11  

Doen

 maken, zelf nakijken en oploaden in Teams voor vrijdag 17:00 uur 

 

  

volgende les:

Herhaling paragraaf 1 en 2

Opdracht.