2. Cultuur in Beeld

• Interationaal bewustzijn en diversiteit
• MBO
• Studiejaar 2

Wat weten jullie nog van de vorige les?

Vervoer

                                           Internationale bedrijven

                                               

                         Communicatiemiddelen

                                      Interculturele communicatie

Opdrachten?

Hoe zijn de opdrachten gegaan?

2. Cultuur in Beeld

Lesdoelen

De student kan:

• Benoemen wat cultuur is en uitleggen hoe culturen van elkaar verschillen.
• De lagen uit het culturele ui-model toepassen met voorbeelden.
• Subculturen benoemen en de kenmerken van de subculturen beschrijven. 
• Toelichten wanneer je in welk land bepaalde handgebaren wel of niet maakt.
• Cultuuraspecten met voorbeelden verbinden

Wat is cultuur

Alle gewoonten en gebruiken die een groep mensen hetzelfde hebben. Deze mensen voelen zich daardoor verbonden met elkaar.

Cultuurkenmerken/ elementen zijn:

symbolen

Taal

Rituelen

Helden

Wat is cultuur

Cultuurelementen: 

• geef je door op generaties
• neem je over van mensen om je heen
• zijn aangeleerd en niet aangeboren

Sociaal leren: leren door het gedrag van andere mensen te observeren en dit na te doen.

Het culturele UI-model

Niet alle cultuurelementen zijn evengoed waar te nemen. Taal is makkelijker waar te nemen dan normen en waarden

• De buitenste laag
  Symbolen, Taal, Omgangsvormen, 
• handgebaren, voeding
• De middelste laag
  Helden, Rituelen
• De binnenste laag
  Normen, Waarden

De buitenste laag, wat zie je...

Symbolen zijn een teken met een betekenis. Veel van die symbolen kom je elke dag tegen. Niet alleen wanneer je naar een kerk of museum gaat, maar ook in de politiek, op het werk of in reclames.  

De buitenste laag, wat hoor je..

Taal

Als je aankomt in een ander land, dan is de taal die mensen spreken een van de eerste dingen die je waarneemt. Bijna iedere cultuur heeft een eigen taal. Leden van die groep mensen gebruiken taal om met elkaar 

te kunnen communiceren. 

De buitenste laag, wat zie je...

Omgangsvormen denk aan:

• kleding 
• uiterlijk 
• handgebaren
• voeding

Vingers bij elkaar

Met name in Italië wordt dit handgebaar vaak gebruikt. Het betekent zoiets als ‘wat wil je?’ of ‘wat doe je?’. Ook in Arabische landen kom je dit gebaar tegen, met name in het verkeer. Het betekent dat je rustig aan moet doen en even moet wachten.

Duim omhoog

In Nederland is het een goed teken als iemand zijn duim omhoog doet. In onder andere Australië zullen mensen heel anders op dit gebaar reageren. Het betekent zoiets als: je kan de boom in! 

De buitenste laag, wat zie je...

Kleding en omgangsvormen

Verdiep je in de culturen en gebruiken van een land als je daar op vakantie gaat. 
In sommige landen is het bijvoorbeeld niet gebruikelijk om in een korte broek en hemdje over straat te gaan.

Informatie vind je op internet, reisgids of mensen die hier wonen en uit het land komen die je misschien kent.

De buitenste laag, wat zie je...

Handgebaren: 

Ook gebaren behoren tot de culturele kenmerken die gemakkelijk zichtbaar zijn. Wees voorzichtig met handgebaren in het buitenland. Sommige gebaren betekenen in het buitenland iets heel anders dan in Nederland!

Wat betekend het volgende handgebaar in Turkije?

1. seksuele betekenis...
2. je kan de bomen in...
3. het heeft goed gesmaakt....
4. vulgair gebaar...

Wat betekend het volgende handgebaar in Italië

1. wacht even.....
2. je bent goed bezig...
3. wat wil je.... of wat doe je....
4. doe rustig aan...

Wat betekend het volgende handgebaar in Australië

1. doe eens rustig...
2. vulgair gebaar...
3. je kan de boom in...
4. zelfde als de middelvinger in NL...

Wat betekend het volgende handgebaar in Engeland

1. seksuele gebaar...
2. je kan de bomen in...
3. vredesteken (peace)
4. grove belediging (middelvinger)

De buitenste laag, wat zie je...

                                                 Handgebaren:

Vingers bij elkaar

Met name in Italië wordt dit handgebaar vaak gebruikt. Het betekent zoiets als ‘wat wil je?’ of ‘wat doe je?’. Ook in Arabische landen kom je dit gebaar tegen, met name in het verkeer. Het betekent dat je rustig aan moet doen en even moet wachten.

Duim omhoog

In Nederland is het een goed teken als iemand zijn duim omhoog doet. In onder andere Australië zullen mensen heel anders op dit gebaar reageren. Het betekent zoiets als: je kan de boom in! 

Pico bello

Heeft het eten goed gesmaakt? Dan zijn Nederlanders geneigd dit gebaar te maken. In een land als Turkije heeft het gebaar echter een seksuele betekenis en wordt het gebaar als vulgair gezien.

V-teken

Het V-teken wordt door veel mensen gezien als vredesteken. Aziaten die op de foto gaan maken vaak een dergelijk handgebaar. Maak je dit handgebaar echter andersom en houd je de rug van je hand naar iemand gericht? Dan is dat in Engeland een grove belediging. Het is alsof je je middelvinger naar de ander opsteekt!

De buitenste laag, wat zie je...

Voeding: 

Welke gerechten eet je weleens of vaker die oorspronkelijk uit een ander cultuur komen?

Typisch Nederlands is:                             of 

Welke gerechten eet je weleens of vaker die oorspronkelijk uit een ander cultuur komen?

De middelste laag

Je kan de helden en rituelen uit de middelste laag van de ui vaak wel zien maar je ziet vaak de betekenis of het verhaal ervan niet. Hiervoor moet je meer lezen over achtergrondinformatie of in  gesprek gaan met inwoners

De middelste laag

Helden: Mensen met een voorbeeldfunctie.

Ze hebben iets gevaarlijks gedaan of iets of zichzelf opgeofferd voor een ander.

Het kunnen mensen zijn uit:

de geschiedenis, sport, religie, personages uit films of stripboeken (ook wel fictieve helden genoemd)

De middelste laag

Rituelen: handelingen met de volgende kenmerken:

• Je voert de handelingen altijd op een bepaalde manier uit.

• Je voert de handelingen regelmatig uit.

• De handelingen die je uitvoert hebben een symbolische betekenis.

De middelste laag

Alledaagse grote of kleine rituelen die lang of kort duren:

• gedag zeggen en 3 of 2 zoenen geven
• handpalmen op elkaar plaatsen en hoofd buigen
• bidden voor het eten en proosten in een café
• vasten of mediteren
• schoenen uit doen en was rituelen
• oliebollen bij oudjaar of vrijmarkt op Koningsdag

De binnenste laag

Normen en waarden zijn ongeschreven regels en zijn moeilijk waar te nemen.

Normen en waarden zeggen iets over de manier waarop je met elkaar omgaat. Ze staan niet vast en zijn niet opgeschreven in een boek, maar mensen vinden ze vaak toch belangrijk. Als je je niet aan de normen en waarden houdt die binnen de cultuur gelden, dan vinden mensen dat vaak niet zo prettig. 

De binnenste laag

Normen: Regels over gedrag, positief of negatief. 

Ook wel aanwijzingen voor gedrag genoemd, maar is verschillend per cultuur. Niet overal is op tijd komen belangrijk.

                                  afval gooi je niet op straat...... ongeschreven                                          norm

De binnenste laag

Waarden: dingen die binnen een cultuur belangrijk worden gevonden en die men nastreeft. Ze hebben veel te maken met gevoel.

Vrijheid, gelijkheid, respect

De binnenste laag

Tip:

Het is belangrijk om je bewust te zijn van verschillen tussen culturen als het gaat om normen en waarden. 

Als je weet wat de ander belangrijk vindt, kun je hiermee rekening houden.

Subculturen

Je hebt geleerd dat cultuur te maken heeft met cultuurelementen die door een grote groep mensen worden gedeeld. 

Binnen een cultuur leven kleinere groepen mensen die hun eigen gewoontes hebben. Die kleinere groepen worden subculturen genoemd. Dit herken je aan een eigen stijl.

zoals kleding-, muziekstijl, taalgebruik enz.

Subculturen

Herkennen: 

Een subcultuur ontstaat als een groep mensen een bepaalde eigenschap met elkaar gemeen heeft.

Subculturen vind je wereldwijd en hebben allen hun eigen normen en waarden.

Oefenvragen H2 en praktijkopdrachten 1 en 2 

Maak de oefenvragen en praktijkopdrachten en lever ze in op It's Learning bij Diversiteit opdrachten H2

Lees voor volgende week H3

Lesdoelen

De student kan:

• Benoemen wat cultuur is en uitleggen hoe culturen van elkaar verschillen.
• De lagen uit het culturele ui-model toepassen met voorbeelden.
• Subculturen benoemen en de kenmerken van de subculturen beschrijven. 
• Toelichten wanneer je in welk land bepaalde handgebaren wel of niet maakt.
• Cultuuraspecten met voorbeelden verbinden.

Einde H2