H6 Herhaling

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H6, §6.4 Nederland in de wereld

§6.4 Een westers land, vredesmissies, nieuwe uitdagingen

Leer- & lesdoelen vandaag

1.- Je kunt beschrijven welke positie Nederland na WOII in de wereldpolitiek inneemt.

2.- Je kunt uitleggen wat een vredesmissie is en hoe de vredesmissie in Srebrenica is verlopen.

3.- Je kunt uitleggen met welke internationale ontwikkelingen Nederland de komende jaren rekening moet houden.

Premier Rutte bij President Trump

2 0 1 9

Een westers land

Na WOII Nederland in Westerse blok -> o.l.v. USA. Tijdens Cold War [1945 - 1989] a.d. kant van USA en NL heeft aandeel in oprichting van NAVO. Hoewel NL een klein geografisch gebied bestrijkt, is het een sterke economische macht in de wereld.

In NL werden grote schuilkelders gebouwd (als voorbereiding op Russische aanval). In het geheim -> toestemming voor de plaatsing van Amerikaanse kernwapens, die bedoeld waren om de Sovjet-Unie (Rusland) af te schrikken.

Protest tegen Vietnamoorlog

Vanaf jaren 1960 beginnen jongeren steeds meer vraagtekens te plaatsen bij de Amerikaanse oorlog in Vietnam tegen het communisme. 

Vele jongeren wilden dat Nederland deze oorlog niet steunde. Ook wilden zij kernwapens afschaffen: die zagen zij niet als een manier om de Sovjet-Unie tegen te houden, maar als een bedreiging van de wereldvrede. 

Verzet tegen kernwapens

In jaren 1980 verzet tegen kernwapens een hoogtepunt. Honderdduizenden Nederlanders gingen de straat op om te protesteren tegen het opstellen van nieuwe kernwapens in Nederland (dit werd in de Verenigde Staten 'Hollanditis' genoemd).

Uiteindelijk hoefde de regering deze nieuwe wapens niet te plaatsen, omdat de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie het eens waren geworden over wapenvermindering.

  

Ondanks deze protesten is Nederland een trouwe bondgenoot van de VS. Er bleven kernwapens op Nederlandse bodem staan. Ook na de ineenstorting van het communisme in Oost-Europa heeft Nederland de Verenigde Staten gesteund, bijvoorbeeld tijdens oorlogen in het Midden-Oosten.

Vredesmissies

NL levert sinds 1945 militairen voor vredesmissies. Dat loopt in 1995 totaal uit de hand.

'Joegoslavië' was een communistisch land in Zuidoost-Europa. Na ineenstorting van het communisme willen Kroatië en Slovenië onafhankelijk zijn: zij wilden loskomen van de machtigste deelstaat, Servië. 

De Servische regering accepteert uiteenvallen van Joegoslavië niet en probeert het land met geweld bijeen te houden. 

Escalatie

Deelstaat Bosnië en Herzegovina probeert zich af te scheiden. Een verschrikkelijke burger-oorlog ontstaat. De strijd gaat vooral tussen christelijke Bosnische Serviërs (willen bij Servië blijven) en Bosnische moslims.

Om Bosnische moslims te beschermen tegen Bosnisch-Servisch geweld stellen de Verenigde Naties veilige gebieden (safety zones) in. 

Srebrenica werd beschermd door Nederlandse VN-soldaten. Maar Bosnisch-Servische troepen omsingelen de stad en vallen aan. De Nederlandse troepen zijn licht bewapend. Ze kunnen niet voorkomen dat de Bosnische Serviërs zowat 8.000 moslimmannen doodschieten. Dit was de grootste massamoord in Europa sinds 1945. De moorden zijn niet door Nederlanders gepleegd, maar Nederland erkent dat het fouten heeft gemaakt en medeverantwoordelijk is.

Nieuwe uitdagingen

1.- De klimaatcrisis en andere milieuproblemen

2.- Machtsverhoudingen in de wereld

3.- Moeizame westerse samenwerking 

De voorspelling is dat over een jaar of dertig tweederde van alle elektriciteit in de wereld door duurzame bronnen zal worden opgewekt. De energiesector is bezig met aanpassingen die deze overgang mogelijk moet gaan maken. Maar wat voor gevolgen heeft die energietransitie voor het landschap, de economie en de machtsverhoudingen in de wereld?

Aan de slag !

1.- Ga aan de slag met de vragen van deze §

2.- Werk op gedempt volume met iemand samen en verdeel desnoods de taken

3.- Wees zo volledig mogelijk in je antwoord en let speciaal op bij de interpretatievragen met bronnen

Resumé

1.- Schrijf voor jezelf op in je aantekeningenschrift wat je deze les hebt geleerd (denk aan de 'W'-vragen)

2.- Heb je nog onduidelijkheden? Is er iets dat je nog niet helemaal begrijpt? -> vragen stellen!

3.- Bespreek de behandelde leerstof met iemand thuis en bereid je goed voor op de toets van Hoofdstuk 6