Basisstof 3 Bevruchting + basisstof 4 Zaden en vruchten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Thema 6: Voortplanting bij planten en dieren

Basisstof 3: Bevruchting

Wat is bestuiving?

Welk cijfer geeft
kruisbestuiving aan?

1. 4
2. 8
3. 2
4. 1 en 4

Welk cijfer geeft
zelfbestuiving aan?

1. 1
2. 5
3. 2, 3 en 8
4. 6

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij zaadplanten verloopt

Je kunt de veranderingen in het zaadbeginsel na bevruchting beschrijven

Bestuiving = stuifmeelkorrels op stempel zelfde soort

Bevruchting

= Het versmelten van een mannelijke geslachtscel met de kern van een vrouwelijke geslachtscel

-> De stuifmeelkorrel die versmelt met de kern van de eicel. 

Stuifmeelbuis

Uit iedere stuifmeelkorrel groeit een buisje = de stuifmeelbuis. 

De stuifmeelbuizen groeien door de stijl naar de zaadbeginsels in het vruchtbeginsel.

De de kern van een stuifmeelkorrel gaat zo naar een zaadbeginsel toe.

Bevruchting

Als de buis een zaadbeginsel bereikt, barst de top van de stuifmeelbuis open. 

-> De kern van de stuifmeelkorrel dringt de eicel binnen.

Een stuifmeelkorrel = mannelijke geslachtscel

De eicel = vrouwelijke geslachtscel

Bevruchting

De kern van de stuifmeelkorrel versmelt met de kern van de eicel = bevruchting. 

Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
En bevruchting?

1. Wel bestuiving, geen bevruchting
2. Zowel bestuiving als bevruchting
3. Wel bevruchting, geen bestuiving
4. Geen bestuiving, geen bevruchting

In welke volgorde verloopt de geslachtelijke voortplanting bij planten?

1. Bestuiving, bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis
2. Bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis, bevruchting
3. Bevruchting, bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis
4. Bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis, bestuiving

Bevruchte eicel

Na de bevruchting gaat de eicel zich delen. 

• Uit de bevruchte eicel ontstaat zo een kiem. 
• Uit het zaadbeginsel ontstaat een zaad. 

Als een zaad kiemt, groeit uit de kiem een kiemplantje. 

Meerdere zaden

Er kunnen meerdere stuifmeelbuizen tegelijk door de stijl groeien. Ze groeien naar verschillende zaadbeginsels. 

In ieder zaadbeginsel kan een eicel worden bevrucht.

Meerdere zaden

Uit elk zaadbeginsel waarvan de eicel is bevrucht, kan een zaad ontstaan.

Er kunnen dus meerdere zaden ontstaan in een vruchtbeginsel. 

Als de eicel niet wordt bevrucht, kan de eicel niet uitgroeien tot een kiem. Het zaadbeginsel groeit dan niet uit tot een zaad.

Kiem

na bevruchting

Bevruchte eicel deelt

-> er ontstaat een kiem.

= Klein plantje dat ontstaat uit een bevruchte eicel door celdeling. 

Zaad

na bevruchting

Zaadbeginsel groeit

-> hieruit ontstaat zaad

= Deel van een plant dat de kiem en het reservevoedsel voor het kiemplantje bevat

Een vrucht

Na bevruchting  begint in het vruchtbeginsel één of meer zaadbeginsels te groeien.

Alleen de zaadbeginsels waarin de eicellen zijn bevrucht, groeien uit tot zaden. 

Een vrucht

Het vruchtbeginsel wordt groter. Het groeit uit tot een vrucht. De zaden bevinden zich in de vrucht. 

De vrucht van een bonenplant heet een peulvrucht. 

Verschillende vruchten

Sommige vruchten bevatten vruchtvlees = het zachte, soms eetbare gedeelte van de vrucht. 

Verschillende vruchten

Sommige vruchten bevatten vruchtvlees = het zachte, soms eetbare gedeelte van de vrucht. 

Vruchten en zaden

Appels, kersen, tomaten en peulen zijn vruchten.

Bonen, erwten, pitjes in appels, kersen en tomaten zijn zaden.

Sommige vruchten hebben maar 1 zaad. Een meloen kan meer dan 100 zaden hebben. 

Online aan de slag!

Basisstof 3 bevruchting

Opdrachten 1, 2, 3, 5 + Test Jezelf

Basisstof 4 vruchten en zaden

Opdrachten 1, 2, 3, 5 + Test jezelf