VWO Zuid-Amerika par 3.2 Zuid-Amerika in de wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

https:

Quinoa

Zuid-Amerika

3.2

Wat is de betekenis van Zuid-Amerika in een wereld van handel en globalisering?

Wat zijn de gevolgen van de globalisering voor de Zuid-Amerikaanse samenleving?

Het grote plaatje

Demografie, Politiek, Economie

Demografische koploper?                        Politieke koploper?

Economische koploper?                            Internationale koploper?

Handelspartners

Handelsoriëntatie

De voornaamste handelspartners waren in eerste instantie met name de rijke landen: EU, V.S. en Japan. Maar de betekenis van China als handelspartner is de afgelopen decennia sterk toegenomen.

Importpakket Zuid-Amerika wat valt op?

Exportpakket Zuid-Amerika - wat valt op?

Eenzijdig exportpakket

• Eenzijdige samenstelling maakt Zuid-Amerika kwetsbaar
• Gevoelig voor veranderingen in grondstoffenprijzen
• Exportvalorisatie van primaire goederen is gewenst → zou handelspositie versterken
• Exportvalorisatie = Bewerking van en waardetoevoeging aan goederen die voor uitvoer bestemd zijn.

Exportpakket

• Welk land is het minst kwetsbaar?
• Welke landen in Z-Amerika denk je (A + B)?

Exportpakket van Brazilië (A) en Suriname (B), 2015.

Brazilië heeft een veel minder groot aandeel in grondstoffen, en meer producten die bewerkt zijn.

In de categorie overige zitten veel andere producten; dat is dus een flinke diversificatie, waardoor het land minder afhankelijk is van prijsschommelingen.

FDI - (wat?)

Waarom zoveel fdi?

1. Veel natuurlijke hulpbronnen

2. Grote afzetmarkt

Waarvoor ontbossen?

Mijnbouw, landbouw, infrastructuur

Biobrandstoffen (bio-ethanol)

Wat is een voordeel van bio-ethanol of biobrandstoffen vanuit de economische dimensie?

Deze zijn hernieuwbaar. Ze raken niet op zoals fossiele brandstoffen.

Waterkrachtcentrales

Voordeel waterkrachtcentrale vanuit natuurlijke dimensie?

Lage CO2-uitstoot

 waterkrachtcentrales 

Biobrandstoffen 

Aanleg Bela-Monte waterkrachtcentrale

Aanleg Bela-Monte waterkrachtcentrale

Waarom niet in de Amazone zelf?

Positief gevolg(en) stuwdam? 

Negatief gevolg(en) stuwdam?

Waarom niet in Amazone zelf?

Veel te breed.

Gevolg

rivier de Xingu, in de buurt van het stadje Altamira in Brazilië. Een groot deel van het stadje kwam onder water te staan toen de reservoirs van de dam eind 2015 werden gevuld; een aantal vooral arme wijken langs de rivier verdween volledig van de aardbodem

Een stel jongens zijn in een boom bij de rivier de Xingu geklommen, in de buurt van het stadje Altamira in Brazilië. Een groot deel van het stadje kwam onder water te staan toen de reservoirs van de dam eind 2015 werden gevuld; een aantal vooral arme wijken langs de rivier verdween volledig van de aardbodem.Beschrijving van de afsluitende foto

Quinoa

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. Een voorbeeld: de quinoaboeren in Bolivia. 

Quinoa werd in westerse wereld uitgeroepen tot ‘superfood’ → vraag ernaar steeg enorm → prijsstijging quinoa → quinoaboeren verdienden meer en konden hun bedrijf uitbreiden.

Problemen:

voor arme stedelingen wordt quinoa onbetaalbaar

gevolgen voor natuurlijke omgeving: erosie en verstoorde waterhuishouding bedreigen graasgebieden lama’s → voedselgebrek → afname veestapel → minder mest voor akkers → bodem raakt uitgeput

Quinoaboeren in Bolivia

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. 

Quinoa werd in westerse wereld uitgeroepen tot ‘superfood’ 

Wat denk je dat er gebeurd?

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. Een voorbeeld: de quinoaboeren in Bolivia. 

Quinoa werd in westerse wereld uitgeroepen tot ‘superfood’ → vraag ernaar steeg enorm → prijsstijging quinoa → quinoaboeren verdienden meer en konden hun bedrijf uitbreiden.

Problemen:

voor arme stedelingen wordt quinoa onbetaalbaar

gevolgen voor natuurlijke omgeving: erosie en verstoorde waterhuishouding bedreigen graasgebieden lama’s → voedselgebrek → afname veestapel → minder mest voor akkers → bodem raakt uitgeput

Quinoaboeren-economisch gevolg

• Quinoa ‘superfood’ → vraag? 
• vraag steeg enorm → prijs? 
• prijsstijging quinoa → 
• boeren verdienen meer en kunnen bedrijf uitbreiden.

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. Een voorbeeld: de quinoaboeren in Bolivia. 

Quinoaboeren-gevolg lokale bevolking

• Prijsstijging quinoa -->
• voor arme stedelingen wordt quinoa onbetaalbaar

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. Een voorbeeld: de quinoaboeren in Bolivia. 

Quinoaboeren- fysisch-geografisch gevolg 

gevolgen voor natuurlijke omgeving: 

• erosie en verstoorde waterhuishouding bedreigen graasgebieden lama’s →
• voedselgebrek lama's → 
• afname veestapel → 
• minder mest voor akkers → 
• bodem raakt uitgeput

Globalisering en liberalisering hebben ook gevolgen op lokaal niveau. Een voorbeeld: de quinoaboeren in Bolivia. 

Keerzijde economische groei

Aanleg infrastructuur

Wegen, landbouwgebieden en overgebleven stukken bos in het regenwoud in de deelstaat Rondônia in Brazilië.

Santo Antônio dam

The Santo Antônio dam on the Madeira River, Brazil, is one of hundreds currently planned, under construction, or operational across the Amazon basin. A new study has quantified the impact that 33 dams have had on river hydrology, by examining river flow before and after dam construction.

Munduruku indigenous people

Brazil's new neoliberal government is intent on building a massive new dam deep in the Amazon rainforest on the on the Tapajós river, writes Helle Abelvik-Lawson, obliterating the indigenous territory

Soy farming

As the demand for plant-based food and drink grows, so too does our love for soy, which is linked to rainforest destruction.

landdegradatie

Na het kappen van het woud kan er op de voedselarme bodem maar kort iets verbouwd worden. Er is snel sprake van bodemuitputting. Overal waar de vegetatie wordt weggehaald, kan de bodem door de vele neerslag snel wegspoelen. Zo ontstaat bodemerosie. Ten slotte kan er ook verdroging optreden. Verdroging heeft heel veel te maken met de verstoring van de lokale of kleine waterkringloop.

Aan de slag

H3 §1: vraag 1, 2, 3, 4, 5, 6

H3 §2: vraag 4, 5, 6, 7, 8

Aan de slag

H3 §1: vraag 1, 2, 3, 4, 5, 6

H3 §2: vraag 4, 5, 6, 7, 8