Paragraaf 1.4: Meer mensen krijgen inspraak

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Paragraaf 1.4: Meer mensen krijgen inspraak

Sociale wetten

• Waarom? Het moest eerlijker, 
• 
  
• maar ook angst voor acties socialisten en ziektes. 

Sociale wetten

Sociale wetten zijn wetten die mensen moeten beschermen tegen de gevolgen van ziekte, armoede of ouderdom.

Welke van de onderstaande wetten was GEEN echte wet?

1. Het kinderwetje van Van Houten
2. De Viswet van De Boer
3. De Ongevallenwet
4. De Leerplichtwet

Rond 1870: liberalen voeren eerste sociale wetten in.

• Ongevallenwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Leerplichtwet

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kun met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

Hoe probeerde de Gegoede Burgerij de situatie van de arbeiders te verbeteren?

1. Door de lonen te verhogen
2. Door aan liefdadigheid te doen
3. Door zelf in de fabrieken te gaan werken
4. Door te gaan staken

Hoe probeerde de arbeiders zelf hun situatie te verbeteren?

1. Door vakbonden op te richten en te staken
2. Door loterijkaartjes te kopen
3. Door de fabrieksbazen aan te vallen
4. Door meer en harder te gaan werken

Wat is een goede omschrijving van het doel van het socialisme?

1. Afschaffen van de vakbonden
2. Gewapend in opstand komen tegen de rijken
3. Geld en bezit eerlijker verdelen
4. Elkaar helpen door liefdadigheid

Welke twee ontwikkelingen zorgen voor het ontstaan van sociale wetten?

1. Inzicht dat alleen de regering iets kon doen aan de "sociale kwestie"
2. Groeiend verzet van de arbeiders
3. Geen van de antwoorden
4. Zowel A als B

Arbeiders

Gegoede burgerij

Oprichten van vakbonden

Oprichten van politieke partijen

Aan liefdadigheid doen

Invoeren van de eerste sociale wet

Strijden voor algemeen kiesrecht

...kan je uitleggen wat er in het bestuur van Nederland veranderde door de grondwet van 1848

...kan je uitleggen wat sommige vrouwen wilden veranderen aan de samenleving en of dat lukte

...kan je beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd

Aan het einde van de les...

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

A

Een nieuwe grondwet

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat er in het bestuur van Nederland veranderde door de grondwet van 1848

Begrippen:

• grondwet
• parlement
• parlementaire democratie

B

Vrouwen willen gelijkheid

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat sommige vrouwen wilden veranderen aan de samenleving en of dat lukte

Begrippen:

• feminisme

C

Nederland wordt een democratie

Leerdoel:

• Je kunt beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd

Begrippen:

• geen begrippen

Het is goed dat Nederland een koning heeft

Eens

Oneens

1813: Nederland wordt een koninkrijk

1815: Grondwet

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

A

Een nieuwe grondwet

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat er in het bestuur van Nederland veranderde door de grondwet van 1848

Begrippen:

• grondwet
• parlement
• parlementaire democratie

alle burgers zelfde grondrechten

veel macht bij de koning: Willem I

vrijheid van meningsuiting

vrijheid van godsdienst

Liberalen: 

de macht zou bij het volk moeten liggen

Via deze link ga je naar een korte clip (2:33 minuten) over de grondwet van Thorbecke (1848).

Nederland wordt op een eerlijke manier bestuurd

Eens

Oneens

1848: veel onrust in Europa. Ook rellen in NL.

Koning Willem II geeft opdracht voor nieuwe grondwet:

• rijke mannen kozen leden van het parlement. 
• Elke 4 jaar kwamen er verkiezingen. 
• ministers gehoorzamen vanaf nu aan het parlement. 
• Parlement kon ministers ontslaan.

Parlementaire democratie. 

Het parlement had de meeste macht. 

De macht was verschoven van koning naar burgers

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

A

Een nieuwe grondwet

Wie is de baas van Nederland ?

minister-president

Koning

2de kamer

de burgers

niemand

Vrouwen en mannen moeten dezelfde rechten hebben

Eens

Oneens

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

B

Vrouwen willen gelijkheid

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat sommige vrouwen wilden veranderen aan de samenleving en of dat lukte

Begrippen:

• feminisme

Mannen

Vrouwen

Hoofd van het gezin

Nam alle beslissingen

Mogen niet:

scheiding aanvragen

grote bedragen uitgeven

stemmen

Huishouden en voor kinderen zorgen

Bij werk minder betaald

Vrouwen in actie voor vrouwenkiesrecht

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

B

Vrouwen willen gelijkheid

Vanaf 1870: vrouwen in actie voor gelijke rechten: feminisme

Vooral vrouwen uit middenklasse en gegoede burgerij

Belangrijkste doel: vrouwenkiesrecht. Dit is in 1919 gelukt

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

B

Vrouwen willen gelijkheid

Aletta Jacobs

Eerste vrouw die:

• studeert aan een universiteit
• arts is geworden
• gepromoveerd is

0

Jongeren (vanaf bijvoorbeeld 14 jaar) zouden moeten kunnen stemmen

Eeens

Oneens

§1.4

Meer mensen krijgen inspraak

C

Nederland wordt een democratie

Leerdoel:

• Je kunt beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd

Begrippen:

• geen begrippen

1848: nieuwe grondwet

Mannen die minimaal 20 gulden belasting betaalden mochten stemmen (1,9% bevolking)

1917: wijziging grondwet

Alle mannen vanaf 25 mogen nu stemmen

1919: wijziging grondwet

Alle vrouwen vanaf 25 mogen nu stemmen

1946: 23 jaar

1963: 21 jaar

1972: 18 jaar

...kan je uitleggen wat er in het bestuur van Nederland veranderde door de grondwet van 1848

...kan je uitleggen wat sommige vrouwen wilden veranderen aan de samenleving en of dat lukte

...kan je beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd

Aan het einde van de les...

www.bing.com