Weer, klimaat en klimaatzones groep 8 lessenserie

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 8

Weer & Klimaatzones

 “Van poolijs tot woestijn; klimaatverandering overal!”

leerdoelen in deze lessen serie: 

- leren we het verschil tussen weer en klimaat

-maken we kennis met de verschillende klimaatzones op de wereld

- leren we wat toekomstige klimaatverandering van invloed heeft op de klimaatzones 

- maken we een toekomstig weer verslag

Lesdoelen les 1

- kan je het verschil tussen de begrippen weer en klimaat uitleggen.

- kan je uitleggen wat een klimaatzone is.

- weet je welke factoren van invloed zijn op het weer en klimaat. 

Wat is volgens jou de beste omschrijving van het begrip "het weer"?

wat is volgens jou de beste omschrijving van het begrip "het klimaat"?

Wat is het verschil tussen....?

De klimaatzone:

De klimaatzone is een (groot) gebied met ongeveer hetzelfde klimaat.

Het klimaat:

Het klimaat is het gemiddelde van het weer in een groot gebied over een periode van tenminste 30 jaar

Het weer:

Het weer is de temperatuur, wind en neerslag op een bepaald moment. 

Dit kan elk uur weer een beetje anders zijn.

De koude klimaten

poolklimaat - gemiddelde temperatuur onder 0 graden

Wat zie je?

factoren die van invloed zijn op het weer en het klimaat (temperatuur)

Een aantal factoren bepaalt samen het type klimaat dat ergens heerst:

- de breedteligging 

- hoogteligging (aanwezigheid van bergen)

- de afstand tot zee 

-de aanvoer van zee- en luchtstromen. 

De zon en het klimaat

de breedteligging = afstand van een plaats tot de evenaar

Evenaar: zonnestralen loodrecht

Noord-Europa: schuin op het aardoppervlak

-> dezelfde hoeveelheid zonnestralen 

verwarmt een groter oppervlak

-> evenaar warmer

benodigdheden:

- wereldbol

- zaklamp

Hoogteligging 

• hoe hoger hoe kouder
• per 1000m -6 °C kouder
• De hoogteligging bepaalt de plantengroei in de bergen: zie kaartje in hotspot!

De vegetatiezones op een berg zijn afhankelijk van de hoogteligging. De boomgrens (punt waarop het te koud wordt voor bomen) ligt in de Alpen ongeveer op 1800 meter.

Onthouden: naaldbomen kunnen beter tegen de kou, je vindt de zone met naaldbomen daarom op grotere hoogte dan de zone met loofbomen.

Aanwezigheid van bergen

• Ze vormen een scheiding tussen warme en koude lucht
  
• Wind kan tegengehouden worden door een gebergte

Wanneer de wind tegen een berg aankomt, moet de lucht als het ware omhoog de berg op. Tijdens die klim wordt de lucht steeds kouder. Koude lucht kan minder water vasthouden dan warme lucht, dus de wolken laten een groot deel van hun regen vallen aan de kant van de berg waar de wind vandaan komt. Dit heet de loefzijde.

Aan de andere kant van de berg, de lijzijde, komt die lucht dan aan zonder zoveel water. Daardoor is het vaak droger aan die kant van de berg, want de regen is al aan de andere kant gevallen.

loefzijde: natter 

lijzijde: droger

 

afstand tot zee

De afstand tot zee heeft ook invloed op de wind: boven zee zijn er, anders dan boven land, geen obstakels die de wind afzwakken. In kustlanden waait het vaak meer (en harder), waardoor het daar wat zachter is. Richting binnenland wordt wind daarom vaak wat afgezwakt.

www.google.com

zomer:

land/zand-> warmt snel op

zee: koel, dus wind boven zee ook koel. 

In de zomer is het dus aan de kust koeler en landinwaarts warmer.

winter: 

land/zand-> koud

zee: warm, zee koelt langzaam af. Wind boven zee ook warmer. 

In de winter is het dus aan de kust warmer en landinwaarts koeler

Invloed van de afstand van de zee

Maken werkblad 

Je gaat in tweetallen het werkblad maken. 

Je maakt een tweetal binnen je tafelgroepje. 

Je werkt in de klas en in fluisterstem. 

Antwoorden Werkblad

Opdracht 1:

Weer-gerelateerd: A, B, E en G

Klimaatgerelateerd: C, D, F, H en I

Antwoorden Werkblad

Opdracht 2: 

Antwoorden Werkblad

Opdracht 3: 

1. A, B en D zijn goed

2. B is juist 

Controle leerdoelen

- kan je het verschil tussen de begrippen weer en klimaat uitleggen.

- kan je uitleggen wat een klimaatzone is.

- weet je welke factoren van invloed zijn op het weer en klimaat. 

Wat is 'het klimaat'?

1. De gemiddelde temperatuur in een bepaald gebied in 30 jaar
2. De stijging van de zeespiegel in 30 jaar
3. De opwarming van de aarde in 30 jaar
4. Het gemiddelde weer in een bepaald gebied in 30 jaar

Wat is het 'weer'?

1. Gemiddelde temperatuur over een langere tijd
2. momentopname van temperatuur en wind
3. Momentopame van neerslag, temperatuur en wind
4. Momentopname van wind en neerslag

Hoe noem je een gebied op aarde met gemiddeld dezelfde temperatuur en neerslag?

1. een klimaat
2. een klimaatgrafiek
3. een klimaatzone

Einde les 1 

les 2: 

In deze les: 

- Leer je welke verschillende klimaatzones er zijn

- Welke dieren, planten en welk weer het in die verschillende klimaatzones is

Wat zijn de klimaten?

- Poolklimaat                         

- Woestijn klimaat

- Landklimaat                        

- Zeeklimaat 

- Tropisch (regenwoud) klimaat                

Klimaatdozen

Welk klimaat hoort bij welke doos? wat zie je? 

- Poolklimaat

- Woestijn klimaat

- Landklimaat

- Zeeklimaat

- Tropisch (regenwoud) klimaat     

wat zie je? 

Welke kleur hoort bij welke zone?

Poolklimaat          Woestijn klimaat

Zeeklimaat            Tropisch klimaat

Landklimaat

Tropisch klimaat

Woestijn klimaat

Zeeklimaat

Landklimaat

Poolklimaat

De gematigde klimaten

Landklimaat - relatief warme zomers en koude winters

Zeeklimaat - relatief koele zomers en zachte winters

De warme klimaten | nat

Tropisch (regenwoud) klimaat - warm en heel veel neerslag, veel soorten planten, bomen, struiken en dieren

De warme klimaten | droog

Woestijnklimaat - heel droog en warm, bijna geen planten

Ik kan het verschil tussen het weer en het klimaat uitleggen.

1. Ja
2. Nee

Ik kan enkele klimaten opsommen.

1. Ja
2. Nee

Wat is 'het klimaat'?

1. De gemiddelde temperatuur in een bepaald gebied in 30 jaar
2. De stijging van de zeespiegel in 30 jaar
3. De opwarming van de aarde in 30 jaar
4. Het gemiddelde weer in een bepaald gebied in 30 jaar

In welk klimaat valt het
meeste regen?

1. Toendraklimaat
2. Tropisch regenwoudklimaat
3. Landklimaat
4. Savanneklimaat

Wat is geen voorbeeld van een warm en droog klimaat?

1. Woestijnklimaat
2. Steppeklimaat
3. Landklimaat
4. Savanneklimaat

Welk klimaat heeft België?

1. Zeeklimaat
2. Poolklimaat
3. Steppeklimaat
4. Landklimaat

Opdracht: poster

Je maakt individueel een poster van het weer en het klimaat in een zelfgekozen land. Op je poster komen tekst en plaatjes die de volgende vragen uitleggen. 

Waar ligt het land? In welke klimaatzone? En hoe is het weer er deze week?

Vergelijk het weer en het klimaat in jouw land - klopt dat bij elkaar?

Is het weer in jouw land de laatste jaren veranderd? komt dat door klimaatverandering?

Factoren die van invloed zijn op het weer en het klimaat: 

de breedteligging, hoogteligging, de afstand tot zee, aanwezigheid van bergen en de aanvoer van zee- en luchtstromen. 

Wat is het verschil tussen het weer en het klimaat?

bronnen: 

https://npokennis.nl/longread/7689/waar-komt-ons-wisselvallige-weer-vandaan

Invloed warme Golfstroom in Europa: deze warme zeestroom zorgt ervoor dat warme lucht via zee in Europa komt. Zo zie je dat de Golfstroom langs Noorwegen gaat.... en dat heeft gevolgen!

Een koude zeestroom stroomt langs de kust van Canada. Dit zorgt voor koude lucht in dit gebied...

Wind en zeestromen kunnen zorgen voor temperatuurverschil tussen plaatsen die op dezelfde breedteligging liggen!