Microbiologie 1 - Les 2 + 3 Soorten micro-organismen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Microbiologie 1

Les 2 + 3

Soorten micro-organismen

I.O. Smaakpolitie

Microbiologie - Vorige les?

Op de volgende 4 sheets vind je vragen over les 1 

- De geschiedenis.

Welke ontdekking heeft Antoni van Leeuwenhoek gedaan?

Antoni van Leeuwenhoek heeft de eerste microscoop gemaakt waardoor bacteriën (kleine beestjes)  voor het eerst zichtbaar werden.

Wat heeft Ignaz Semmelweis ontdekt?

1. Verband tussen de hoge sterfte van kraamvrouwen en de slechte hygiëne van de artsen
2. Dat bacteriën met een microscoop te zien zijn
3. Verband tussen ongezond eten en ziektes die ontstaan
4. Dat antibiotica gemaakt wordt door de schimmel Penicillium.

Ignaz Semmelweis was de eerste die een verband legde tussen handen wassen na het behandelen van een patiënt en het daardoor tegen gaan van ziek worden / sterven van patiënten.

 

Wat was de ontdekking van Robert Koch?

Robert Koch ontdekte dat één bepaalde bacterie-soort voor één bepaalde ziekte zorgt. (Het sleutel-slot idee)

Wat is de relatie tussen microbiologie en hygiëne?

Door goede hygiëne voorkom je dat voedselresten en ongewenste m.o. in het product/productie-omgeving terecht komen. Zo voorkom je dat deze m.o. kunnen uitgroeien in het product en deze kan bederven en/of de mens ziek kan maken.

Microbiologie - Soorten m.o.

Leerdoelen voor deze les:

- de student kan de vier soorten micro-organismen (m.o.) noemen;

- de student kan van elke soort micro-organismen kenmerken zoals de vorm, grootte, wijze van voortplanting en bijzondere eigenschappen noemen.

kenmerken in schema verwerken.

Welke soorten micro-organismen ken je?

Bacteriën, gisten, schimmels en virussen.

Bacteriën

Zoek van bacteriën het volgende uit:

 - Welke vorm ze hebben (microscoop)

- Hoe groot is een bacterie (afmeting)

- Wijze van voortplanten

- Welke bijzondere eigenschappen kunnen ze hebben.

- Namen van bekende bacteriën.

Vul de gegevens in het schema 'Vier op een rij' in.

Antwoorden - Bacteriën

Vorm: bolvorm (coc), staafvorm (bacil), spiraalvorm (spiril), kommavorm (vibrio).

Grootte: 0,5 - 1 µm.

Voortplanting: door middel van celdeling.

Specifieke eigenschappen: 

- Ze zijn door Gram-kleuring in twee groepen te verdelen 

- Sommige soorten kunnen sporen vormen.

- Voorbeelden van bekende namen: 

   Salmonella, Legionella, E.coli (poepbacterie), Menginococcen

Bacteriën - Vorm

Zoek afbeeldingen van:

- mono-coccen

- streptococcen

- stafylococcen

Wat valt je op?

Bacteriën - Vorm

Wat valt op?

- mono-coccen = een enkele bolvormige bacterie

- streptococcen = een keten/ketting van bolvormige bacteriën

- stafylococcen  = een druiventros-achtig hoopje bolvormige bacteriën.

Hoe groot is 1 µm?

1 µm =  1/1000 mm oftewel 0,001 mm

Bacteriën - Voortplanting

Bacteriën planten zich voort door

middel van celdeling.

Elke bacteriecel kan zich, als de 

omstandigheden goed zijn, elke

20-30 minuten delen.

 

Bacteriën - Voortplanting

Tijdstip (min.)	Aantal bacteriën
0	1
30	2
60	4
90	8
120	16
150	32
180	64
210	128
240	256

In 1 ml melk zijn 150 bacteriën aanwezig, de ze bacteriën delen zich elke 20 minuten.

Hoeveel bacteriën zijn er na 3 uur?

1. 900 bacteriën
2. 25.600 bacteriën
3. 76.800 bacteriën
4. 153.600 bacteriën

Tijdstip        -      Aantal bacteriën

0 minuten  =            150

20 min.        =            300

40 min.        =           600

60 min.        =         1.200

80 min.        =        2.400

100 min.      =        4.800

120 min.       =        9.600

140 min.      =       19.200

160 min.      =       38.400

180 min.      =       76.800

Wat is een bacterie-spore?

Sommige bacteriën kunnen een spore vormen, dit is een overlevingsvorm.

Zijn de omstandigheden slecht, bijvoorbeeld te zuur, te weinig voedsel of te warm dan kan deze bacterie zich inkapselen. In zo'n kapsel kan een bacterie vele jaren overleven. zijn de omstandigheden weer goed dan komt de bacterie uit dit kapsel en kan zich weer voortplanten.

Bacteriën die dit kunnen zijn vaak ziekmakers en kunnen verhitten op hoge temperatuur vaak overleven.

Gisten

Zoek van gisten het volgende uit:

 - Welke vorm ze hebben (microscoop)

- Hoe groot is een gist (afmeting)

- Wijze van voortplanten

- Welke bijzondere eigenschappen kunnen ze hebben.

- Namen van bekende gisten.

Vul de gegevens in het schema 'Vier op een rij' in.

Antwoorden - Gisten

Vorm: rond-ovaal.

Grootte: 5 - 10 µm.

Voortplanting: door middel van knopvorming of spruitvorming (moeder-dochtercel)

Specifieke eigenschappen: gisten kunnen suikers omzetten in alcohol en koolstofdioxide (koolzuurgas).

Voorbeelden van bekende gisten: bakkersgist, biergist en wijngist (saccharomyces cerevisiae) 

Gisten - Voortplanting

De voortplanting van gisten gaat

met behulp van spruit- of knop-vorming.

Aan de moedercel komt een knopje 

(dochtercel) met daarin het erfelijk (DNA)

materiaal.

De knop (dochtercel) wordt van de

moedercel afgesnoerd.

Schimmels

Zoek van schimmels het volgende uit:

 - Welke vorm ze hebben (microscoop)

- Hoe groot is een schimmel (afmeting)

- Wijze van voortplanten

- Welke bijzondere eigenschappen kunnen ze hebben.

- Namen van bekende schimmels.

Vul de gegevens in het schema 'Vier op een rij' in.

Antwoorden - Schimmels:

Vorm onder de microscoop: Penseelvorm of knopvorm.

Grootte: 10 - 300 µm.

Voortplanting: door middel van sporen.

Specifieke eigenschappen:

- ze hebben zuurstof nodig

- sommige vormen een antibiotica

- sommige vormen gifstoffen (toxines).

Bekende namen:

- Penicillium (antibiotica)

- broodschimmel

- kaasschimmel soms ongewenst soms gewenst (bij brie of een blauwschimmel-kaas)

Virussen

Zoek van virussen het volgende uit:

 - Welke vorm ze hebben (microscoop)

- Hoe groot is een virus (afmeting)

- Wijze van voortplanten

- Welke bijzondere eigenschappen kunnen ze hebben.

- Namen van bekende virussen.

Vul de gegevens in het schema 'Vier op een rij' in.

Antwoorden - Virussen

Vorm onder de microscoop: vele verschillende vormen o.a. maanlandervorm, symmetrische veelvlak

Grootte: 0,01 - 0,01 µm -- zichtbaar met elektronenmicroscoop.

Voortplanting: door middel van  een gastheercel.

Specifieke eigenschap:  

- virussen hebben geen zelfstandige stofwisseling, ze hebben een gastheercel nodig om te kunnen overleven.

- virussen werken specifiek, d.w.z. één soort virus kan zich hechten aan maar één soort (bacterie)cel. Vergelijk het met een sleutel-slot combinatie.

Bekende namen:

Corona-virus: Covid-19

Griepvirus

HIV

Ebola

Leg uit hoe een virus zicht voortplant

Virussen - Voortplanting

Virussen - Voortplanting

Microbiologie - Soorten m.o.

Check Leerdoelen voor deze les:

- de student kan de vier soorten micro-organismen (m.o.) noemen;

- de student kan van elke soort micro-organismen kenmerken zoals de vorm, grootte, wijze van voortplanting en specifieke/bijzondere eigenschappen noemen.