2HV H5 Grammatica zinsdelen: Ondergeschikte BWB

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Deze les

- Je leert wat de ondergeschikte bijwoordelijke bepaling is

- Je oefent met het vinden van de ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

Onderwerp

Persoonsvorm

Zinsdelen

Wie of wat + gez+ow

Aan wie/ voor wie +gez+ow+lv

Waar, wanneer, waardoor, waarmee, hoe, .... (wat overblijft)

wie/ wat + gezegde

Gezegde

Alle werkwoorden in een zin

Een woord of groepje woorden die je voor de PV kan zetten

Verandert bij de tijdsproef en de getalproef

LV

MV

Bwb

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Gezegde (WG of NG)

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling

- Bijstelling

- Ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

Zinsdelen

Zinsdeelstukken

Bijvoeglijke bepaling

- Onderdeel van zinsdeel (zinsdeelstuk)

- Zegt iets over een ZN of voornaamwoord (kern)

- Notatie: woorden die bvb zijn --> kern

vb: De oudste zoon van de president heeft twee verroeste Volkswagenbussen gekocht.

oudste, van de president --> zoon

verroeste --> Volkswagenbussen

Bijstelling

= bijzondere bijvoeglijke bepaling

- duidt het zelfde object aan als woordgroep die ervoor staat

- kan van plaats wisselen met woordgroep die ervoor staat

- staat tussen komma's of komma en punt

- Staat altijd achter de kern

- Notatie: bijstelling --> kern

vb: Hij gaf de kapitein, de voorzichtigste man aan boord, aanwijzingen over de route.

Ondergeschikte bijwoordelijke bepaling (obwb)

- Onderdeel van zinsdeel (zinsdeelstuk)

- Kan onderdeel zijn van een ander zinsdeelstuk

- Zegt iets over iets anders dan een ZN (bijv. een BN, BW of TW)

- Notatie: woorden die obwb zijn --> kern

Vb: In dit restaurant is het eten tamelijk lekker.

obwb= tamelijk --> lekker

Bijvoeglijke bepaling

Bijstelling

Ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

Het Wilhelmus, HET VOLKSLIED, ...

De KNAPSTE jongen van haar klas

VOLGEND jaar

ERG beroemd

een ENORM grote tent

een ENORM GROTE tent

Let op het verschil tussen ENORM grote tent en ENORM GROTE tent!

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:
Zij is erg beroemd geworden.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Voorbeeld

Zij | is | erg beroemd | geworden

Welke woordsoort is 'beroemd' in 'Zij is erg beroemd geworden'?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. Bijwoord

Voorbeeld

Zij | is | erg beroemd | geworden

Zinsdeel = erg beroemd

Beroemd = BN

Erg = zeg iets over BN beroemd

!! ondergeschikte bijwoordelijke bepaling !!

Wat is de OBB in de volgende zin:
Gisteren is hij te laat gaan slapen.

Uitleg

Gisteren | is | hij | te laat | gaan slapen

'te' zegt iets over 'laat'

'laat' is een bijwoord

'te' is dus een OBB

Wat is de OBB in de volgende zin?
Slechts zeventien toeschouwers zagen de prachtige voorstelling.

Uitleg

Slechts zeventien toeschouwers | zagen | de prachtige voorstelling.

                       tw                     zn                                                                      zn

                       Kern                      

                                                   

                                                    Kern                                                                          Kern

Strepen zetten onder de OBB en de bijv bepalingen

Nu alles door elkaar!

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland, woont mijn oudste en beste vriend sinds vele jaren heel rustig op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten.

Hoeveel zinsdelen tel je?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Namelijk...

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland, | woont | mijn oudste en beste vriend | sinds vele jaren | heel rustig | op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten.

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland, woont mijn oudste en beste vriend sinds vele jaren heel rustig op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten.

Wat zie je in het eerste zinsdeel?

1. 1 bijstelling
2. 1 bijstelling, 1 bijv bep
3. 1 bijstelling, 2 bijv bep
4. 2 bijv bep

Namelijk...

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland

De mooiste stad van NL = bijst > Amsterdam

mooiste = bijv bep > stad

van Nederland = bijv bep > stad

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland, woont mijn oudste en beste vriend sinds vele jaren heel rustig op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten.

Wat zie je in het derde zinsdeel?

1. 1 bijstelling
2. 1 bijv bep
3. 1 obb, 1 bijv bep
4. 2 bijv bep

Namelijk...

mijn oudste en beste vriend 

mijn = bijv bep > vriend

oudste en beste = bijv bep > vriend

Let op: oudste en beste zijn verbonden door 'en'!

In Amsterdam, de mooiste stad van Nederland, woont mijn oudste en beste vriend sinds vele jaren heel rustig op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten.

Welke OBB zie je in het laatste zinsdeel?

1. die
2. twee
3. buitengewoon
4. fraaie

Namelijk...

op de hoek van die twee buitengewoon fraaie grachten

               K                                                                                      K

                                                                                          K

Welke vragen heb je nog over de zinsdeelstukken?

Aan de slag

Maak in je schrift opdracht 2 op blz 195 en 196 van je boek.