4.4 Nederland: oorlog en vrede HAVO

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.4 Nederland: oorlog en vrede

Planning van vandaag

- Laatste paragraaf: 4.4

- Voorbeeld actualiteitsvragen

- Zelf aan de slag/leren voor de toets

Nederland op oorlogspad

Nederland heeft op twee manieren met een onafhankelijksstrijd te maken gehad:

1. In 1581 is Nederland onafhankelijk geworden van het Spaanse Rijk. Er was geen vrijheid van godsdienst en de belastingen waren erg hoog.

2. Na de Tweede Wereldoorlog (in 1949): Indonesië werd onafhankelijk van Nederland. Met Politionele Acties (    ), probeerde Nederland orde op zaken te stellen.

geweld door Nederland in Indonesië tussen 1945-1949 tegen de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders

Onafhankelijkheid Indonesië

• Indonesië was een Nederlandse kolonie sinds de 17e eeuw. 
• Tijdens WO II had Japan Indonesië bezet. Na WO II wilde Indonesië onafhankelijk worden. 
• Nederland probeerde dit met geweld tegen te houden. Dit geweld, met ruim 100.000 doden tot gevolg, werd de Politionele Acties genoemd.
• In 1949 werd Indonesië toch onafhankelijk. 

Nederlandse vredesinspanningen

Waarom draagt Nederland bij aan vredesoperaties van de Verenigde Naties?

• In de grondwet staat dat Nederland niet alleen het Koninkrijk, maar ook de internationale rechtsorde moet verdedigen
  

= wereldwijde diplomatieke en politieke organisatie die zich inzet voor internationale vrede en stabiliteit

Vredesoperaties van Nederland

Vredesoperaties worden meestal door de Verenigde Naties georganiseerd. 

Een vredesoperatie of vredesmacht is een leger die speciaal samengesteld wordt om de vrede te herstellen en te behouden in bepaalde gebieden waar zich een gewapend conflict afspeelt. Nederland doet ook mee aan deze operaties.

Nederlandse vredesinspanningen

Waarom doet Nederland mee?

Deels vanwege humanitaire redenen.

Maar ook eigenbelang:

* toegang tot grondstoffen veilig te stellen

* het imago te versterken 

*om militairen te trainen

Nederlandse vredesinspanningen

Dit doet Nederland op twee manieren:

1. Met vredesoperaties van de VN

2. In Den Haag: Internationaal Strafhof  

De inzet van een leger of een diplomatieke missie om de vrede te herstellen in een conflictgebied.

Rechtbank in Den Haag die genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden berecht.

VN Veiligheidsraad

De Veiligheidsraad is een belangrijk orgaan van de Verenigde Naties. Zijn  verantwoordelijkheid is het handhaven van de internationale veiligheid en vrede, in het kader van de doelstellingen en beginselen van de Verenigde Naties. 

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft als doelen: vrede en veiligheid bewaren, werken aan relaties tussen landen en mensenrechten verbeteren

VN-Veiligheidsraad

Deze raad bestaat uit vijftien landen 

en moet zorgen voor vrede en veiligheid. 

In de veiligheidsraad zitten vijf permanente 

leden: China, Engeland, Frankrijk, Rusland en 

de Verenigde Staten. 

De andere tien leden worden voor een periode van twee jaar gekozen uit de andere leden van de VN.

Eigen belang

Waarom zijn er geen vredesmissies bij alle brandhaarden?

• door de werking van de Veiligheidsraad: bepaalde landen hebben daarin vetorecht, wanneer deze landen bij een conflict betrokken zijn kan de VN zich er bijna niet mee bemoeien
  

Veiligheidsraad: Onderdeel van de VN dat over vredesmissies besluit.

NL als wapenhandelaar

Nederland was in 2017 de zevende wapenhandelaar wereldwijd. 

• Alleen aan bondgenoten die het humanitair oorlogsrecht respecteren

Wat exporteert de Nederlandse hightech wapenindustrie?

• Onderdelen voor vliegtuigen en tanks

Aan wie levert Nederland wapens?

• bondgenoten 
  
• landen die het humanitair oorlogsrecht respecteren 
  

Waarom handelt Nederland in militaire goederen?

• levert Nederlandse bedrijven geld op 
  
• biedt werkgelegenheid 
  

Wat zijn 2 reden voor Nederland om mee te doen met de vredesmissies?

Wat zou voor Nederland een reden kunnen zijn om geen wapens naar een land te exporteren?

Wat is het verschil tussen 'vluchtelingen' en 'ontheemden'?
Hoe passen deze begrippen bij Rusland/Oekraïne en Israël/Palestina?

Leg uit waarom het voor de VN vrijwel onmogelijk is om een vredesmissie naar Oekraïne te sturen

Aan de slag

Maak de verkorte leerroute van 4.4

Of ga leren voor de toets 

Morgen: voorbereiden op de toets + oefentoets