5.3 Een gouden leven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.3 De gouden eeuw

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom de Gouden Eeuw niet voor iedereen rijkdom betekende, terwijl anderen juist erg rijk werden, hoe de bloei van de schilderkunst verliep en hoe de Republiek werd bestuurd in combinatie met de zeven gewesten.

Je kunt uitleggen hoe de Republiek bestuurd werd en welke groep de meeste macht had.

Het bestuur van de Republiek

• Maar er was een uitzondering: 
• Buitenlandse politiek + verdediging Republiek
• Hier namen de 7 gewesten SAMEN besluiten over

• Vertegenwoordigers uit de 7 gewesten bij elkaar in Den Haag om hierover te praten: Staten-Generaal.

Het bestuur van de Republiek

• Gewesten in opstand gekomen tegen Spanje -->
• Vanaf 1588: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• Geen eenheid:
• 7 gewesten
• Eigen bestuur --> besloten zelf over wetten, rechtspraak en belasting

Het bestuur van de Republiek

• Elk gewest 1 stem in de Staten-Generaal
• Maar Holland het machtigst --> Rijkst + gaf meeste geld aan leger en vloot

• Republiek werd bestuurd door groep rijke burger: Regenten
• Verdeelde belangrijkste banen onder elkaar, zo macht houden binnen kleine groep. 

Het bestuur van de Republiek

• Stadhouder was belangrijke bestuurder:
• Opperbevelhebber leger + vloot 
• Elk gewest wees stadhouder aan --> vaak dezelfde persoon: Prins van Oranje 
• Familie van Willem van Oranje... Waarom zouden ze dat doen?

Kun jij Rembrandt vinden?

De bloei van de schilderkunst

regenten hadden veel geld en gaven dit vaak uit aan schilderijen

Rijk en arm

De keerzijde van de Gouden Eeuw

Rijk...

• Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

• Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht)

...en arm

• Mensen konden in problemen komen. Bijvoorbeeld: Stijging van broodprijzen

• 2/3 Amsterdam geen vast werk en/of inkomen

• Oosten/Noorden van NL  vooral 'kleine' boeren. 

Armenzorg

• Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg

• Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken

• Rasphuis: soort gevangenis waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken

Begrippen uit deze les

• regenten
• wetenschappelijke revolutie
• kooplieden
• ambachtslieden
• armenzorg

5.3: maken opdracht 1,2, 8, 9, 10, 11 en 14.