15 november - meer dan lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

- Lezen

- Herhalen leesstrategieën 

- Herhalen woordraadstrategieën 

Even herhalen...

De leesstrategie waarbij je de titel, inleiding, tussenkopjes en bron leest en de plaatjes bekijkt, noemen we

1. globaal lezen
2. zoekend lezen
3. nauwkeurig lezen
4. oriënterend lezen

Het doel van oriënterend lezen is

1. voorkennis activeren
2. de betekenis van woorden achterhalen
3. weten wat de kernzinnen van de alinea's zijn
4. weten wat de hoofdgedachte van de tekst is

Leesstrategieën 

- orienterend lezen    doel: weten waar de tekst over gaat en voorkennis activeren

- globaal lezen.            doel: weten wat de deelonderwerpen zijn

- nauwkeurig lezen.   doel: tekstbegrip en hoofdgedachte vinden

- zoekend lezen.             doel: antwoord zoeken op een vraag die je hebt

- kritisch lezen.               doel: controleren of tekst objectief en betrouwbaar is

Het tekstdoel waarbij je de lezer wilt overhalen, noemen we

1. overtuigen
2. informeren
3. activeren
4. amuseren

In een tekst waar argumenten staan, is het leesdoel

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

In een tekst waar de schrijver de lezer iets wil uitleggen of wil leren, is het tekstdoel

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

Leesdoelen

- informeren  

- activeren

- overtuigen

- amuseren

De kenmerken die horen bij het onderwerp van een tekst, zijn:

1. een woord of paar woorden
2. een hele zin
3. vinden met orienterend lezen
4. staat meestal in het slot van de tekst

Juist of onjuist?
De hoofdgedachte is datgene wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?
De hoofdgedachte is altijd een hele zin

1. juist
2. onjuist

Het onderwerp is wat de schrijver over de tekst wil zeggen

1. juist
2. onjuist

onderwerp	hoofdgedachte
vinden met orienterend lezen	vinden met nauwkeurig lezen
een woord of paar woorden	een hele zin let op: geen vraagzin!
waar de tekst over gaat	wat de schrijver over het onderwerp wil vertellen
meestal eerste vraag in een toets	meestal laatste vraag in een toets

2 onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp:

- Lees de tekst oriënterend

- Geef een zo kort mogelijk antwoord op de vraag: waarover gaat deze tekst?

2 Onderwerp en hoofdgedachte

De hoofdgedachte is één volledige zin die het belangrijkste samenvat wat er in een tekst over het onderwerp gezegd wordt. 

De hoofdgedachte van een tekst is nooit een vraag

2 Onderwerp en hoofdgedachte

Zo vind je de hoofdgedachte:

1. Lees de tekst precies

2. Kijk aan het begin en het eind van de tekst of de hoofdgedachte daar letterlijk staat. 

Anders:  wat is het belangrijkste wat er in de tekst over het onderwerp gezegd wordt?

Maken opdracht 1 en 2

De kernzin is de belangrijkste zin van de alinea

1. juist
2. onjuist

De hoofdzaak van een alinea staat vaak in de kernzin van de alinea.

1. juist
2. onjuist

Kernzin, hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: 

belangrijkste zaken in een tekst

vind je op voorkeursplaatsen (inleiding/slot)

Staat vaak in kernzin van een alinea. 

Woordraadstrategieën

Aan welke signaalwoorden herken je in een tekst voorbeelden?

1. Bijvoorbeeld, zoals, denk hierbij aan.
2. Ook, eveneens, hetzelfde
3. Eerst, hierna, vervolgens, tenslotte.
4. Als, indien, wanneer, mits, tenzij.

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken

• Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.
• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem, zo.
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Van welk woord wordt een voorbeeld genoemd:
Meisjes nemen vaak een beroep in de zorg, zoals verpleegster of verloskundige.

Zoek de betekenis op van het woord etiquette en vul dat hieronder in.

Maak een zin met voorbeelden waaruit blijkt wat etiquette betekent.

Luister naar het filmpje en zoek de 4 trucjes om een woordbetekenis te vinden.

De vier woordraadstrategiën

Zoek naar een synoniem

Omschrijving van het woord

Voorbeeld

Tegenstelling

(Bekend woorddeel)

Welke strategie wordt hier gebruikt?
Als je op jezelf woont, krijg je te maken met allerlei instanties, zoals verzekeringsmaatschappijen, banken en scholen.

1. synoniem
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. omschrijving

Vandaag heb ik amper tijd om boodschappen te doen, terwijl ik gisteren tijd over had.

1. tegenstelling
2. synoniem
3. omschrijving
4. voorbeeld

Maak de volgende opdrachten (in stilte!)

Meer dan lezen paragraaf 1 opdracht 5 en 6