Medicatie (her)kennen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Medicatie (her)kennen

Na deze les ken jij:

• medicatie in de palliatieve fase;
• Diverse toedieningsvormen;
• handige weetjes over medicatie in de laatste fase.

Zie casussen en meetinstrument op DucZorg - Onderwijs - 

Verschillend verloop

Ziektegerichte palliatie

De ziekte wordt behandeld terwijl er geen genezing meer mogelijk is.

Symptoomgerichte palliatie

Verlichten en onder controle houden van de symptomen

Palliatie in de stervensfase

Aandacht verschuiven naar kwaliteit van sterven. Dit zijn de laatste dagen voor het overlijden

Nazorg

Ondersteunen van de verwerking middels gesprekken met naasten

Palliatieve zorg is gericht op?

1. zo lang mogelijk blijven leven
2. kwaliteit van sterven
3. kwaliteit van leven
4. voorbereiden op een operatie

Terminale zorg is gericht op?

1. zo lang mogelijk blijven leven
2. kwaliteit van sterven
3. kwaliteit van leven
4. voorbereiden op een operatie

Medicatie

Welke palliatieve medicatie kennen jullie?

Bij welke klachten wordt welk medicijn gegeven?

Wat kun je doen aan pijn, behalve medicatie?

• Minimaliseer pijn gerelateerd aan beweging 

•  Wisselligging en dagelijks lichamelijke verzorging vinden alleen plaats als dat wenselijk is; dien 15-30 minuten tevoren preventief medicatie tegen doorbraakpijn toe

• Biedt afleiding

• Maak bij onrust in het sterfbed onderscheid tussen onrust door een terminaal delier en onrust door pijn.

• Begeleid de naasten van een bewusteloze patiënt 

Veelvoorkomende medicatie bij symptoomgerichte palliatie

Pijnstilling: Paracetamol, Morfine, Fentanyl (pleister), Oxycodon

Benauwdheid: Morfine, Midazolam

Misselijkheid: Metoclopramide, Haloperidol

Delier en onrust: Haloperidol, Midazolam

Slijmvorming/Reutelen: scopolaminebutyl subcutaan

Oefening toedieningsvormen

Je krijgt de 6 veelvoorkomende toedieningsvormen op één papier. 

Bekijk de verschillende voor- en nadelen. Match de juiste voor- en nadelen bij de toedieningsvormen. 

Subcutaan

'vlinder/vleugelnaaldje'

Het toedienen van morfine in de stervenfase versnelt het stervensproces

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

Oxycodon is een lichte pijnstiller die vergelijkbaar is met paracetamol

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

Palliatieve sedatie wordt gegeven om het leven te verkorten

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

Haloperidol kan helpen tegen misselijkheid en onrust

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

Morfine wordt alleen gegeven voor pijnbestrijding

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

Casus

Mevrouw De Vries, 82 jaar, heeft vergevorderde longkanker en bevindt zich in de palliatieve fase. Ze ligt veel in bed en is de laatste dagen erg benauwd. Ze heeft moeite met slikken en weigert haar tabletten in te nemen. Daarnaast lijkt ze onrustig en heeft ze verwarde momenten waarin ze niet goed begrijpt waar ze is. Haar familie merkt op dat ze af en toe grimassen trekt en haar handen balt, wat kan wijzen op pijn.

Welke medicatie is waarschijnlijk nodig om haar klachten te verlichten?

Welke toedieningsvormen zijn het meest geschikt voor haar situatie?

Bespreking:

Pijnstilling: Morfine subcutaan (tabletten niet meer mogelijk).

Benauwdheid: Morfine subcutaan of via een pompje.

Onrust/delier: Haloperidol of midazolam subcutaan.

Slikproblemen: Geen orale medicatie meer, voorkeur voor subcutaan of eventueel een pleister als lange termijn oplossing (bijv. fentanyl voor pijnstilling).