Thema 4 Bs 4: Evolutie in populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je kan benoemen wat een soort en wat een populatie is.
• Je kan beschrijven hoe de genetische eigenschappen (allelen) van een populatie kunnen veranderen.

Je kent de begrippen: populatie, soort, genenpool, allelfrequentie, genetische variatie en seksuele selectie 

Soort 

Individuen kunnen onderling voortplanten (op natuurlijke wijze) en zo vruchtbare nakomelingen krijgen.

Soort 

Soort:

soms zijn er twijfelgevallen zoals:

• Een deel van de nakomelingen is vruchtbaar.
• Of fysiek is paren eigenlijk niet mogelijk.

 Populatie

groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied.

Gebied is begrensd met natuurlijke grenzen, o.a. rivier.

Kolonie Jan van Genten op afgelegen rots in zee.

Genenpool:

alle genen van de individuen in een populatie.

Bestaat uit: 

• Verschillende allelen van die genen.

Met die gegevens kun je de allelfrequentie bepalen.

• de frequentie waarin elk allel voorkomt in een populatie.

Verschillende haarkleuren.

Alleen roodharige mensen.

Voorbeeld van variatie in genotype in Afrika 

Hoe komt het dat in Afrika de meeste variatie in genotype binnen de populatie kan worden gevonden?

Out of Africa theorie 

Diversiteit in landschap 

Maak 

Thema 4 basisstof 4

Opdrachten  52 en 53

Allelfrequenties

Constant:

er treedt géén selectiedruk op. De allelfrequenties blijven gelijk.

Bijv.: bloedgroepen.

Veranderend:

 De allelfrequenties veranderen. Dit kan doordat een allel de overlevingskans verkleint. 

Of een kenmerk geeft voordeel bij voortplanting (= seksuele selectie).

Hoe langer de staart hoe aantrekkelijker voor een vrouwtje.

Veranderende allelfrequenties

-natuurlijke selectie

-seksuele selectie

Wat is hier gebeurt? Vul in op volgende slide 

Wat is er gebeurt met de slagtanden van de olifanten, en hoe komt dat?

Elementen 

• Oorlog van 1977 t/m 1992 in Mozambique  
• Stropen voor vlees en ivor 
• aanwezigen allelen  voor het niet hebben van slagtanden bij vrouwtjes is een mutatie op het X-chromosoom (lethaal gen bij mannetjes ) 
• percentage slagtand loze vrouwtjes van 18 naar 51% 

Wat zijn de nadelen van het verlies van de slagtanden

Natuurlijke selectie

Seksuele selectie 

Seksuele selectie 

- vormverschil man/vrouw

- resultaat van seksuele selectie

Zie je bij de mens seksuele selectie? Leg je antwoord uit

Hoe kunnen allelfrequenties in een populatie veranderen?

1. Mutatie
2. Natuurlijke selectie / selectiedruk
3. Migratie 
4. Seksuele selectie => als het van invloed is op voortplantingskans

Aan de slag!!

Thema 4 basisstof 4

Opdrachten 52 t/m 62

Practicum natuurlijke selectie

Zie volgende dia voor de link naar de website.

https:

Een populatie is....

1. een groep organismen van dezelfde soort.
2. groep organismen van verschillende soorten in een bepaald gebied.
3. een groep organismen van dezelfde soort in een begrensd gebied.
4. een individu van één soort.

Een rat en muis
behoren tot dezelfde
soort.

1. nee
2. ja

Bij seksuele selectie beïnvloeden bepaalde eigenschappen de keuze voor een partner. Dit beïnvloedt dus ook de ....

Geef een voorbeeld van een gebeurtenis die een veranderende allelfrequentie veroorzaakt

Leerdoelen Gehaald? 

• Kan je benoemen wat een soort en wat een populatie is?
• Kan je beschrijven hoe de genetische eigenschappen van een populatie kunnen veranderen?

Je kent de begrippen: populatie, soort, genenpool, allefrequentie, genetic drift, genetische variatie en seksuele selectie