NOVA NASK II H2

• nask2
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo g, t
• Leerroute VG
• Leerroute VT
• Leerjaar 4

Hfst 2 Chemische reacties

Stoffen verhitten

Chemische reactie = stoffen (beginstoffen) verdwijnen en er komen nieuwe stoffen (reactieproducten) voor in de plaats.

Noteren d.m.v. een reactieschema

beginstof(fen) > reactieproduct(en)

Verschillende reacties: 

• Verbrandingsreatie brandstof + zuurstof
• Ontledingsreactie één beginstof, meerdere reactieproducten

Let op! Gloeien is geen chemische reactie, er ontstaan geen nieuwe stoffen. Dit geldt ook voor fase-overgangen (s-l-g).

Chemische reacties

Ontledingsreacties

Ontledingsreacties:

• Thermolyse warmte
• Fotolyse licht
• Elektrolyse elektriciteit 

Zowel bij een verbrandingsreactie als bij thermolyse worden de beginstoffen verhit. VERSCHIL: bij een verbrandingsreactie is zuurstof aanwezig. 

Een verbranding blijft doorgaan doordat er hitte vrijkomt (vuur).

Een ontleding stopt zodra je geen warmte meer toevoegt. 

Aantoningsreactie zuurstof:

Een houtspaander in een reageerbuis met zuurstof verhitten > De houtspaander gaat gloeien/branden.

Aantoningsreactie waterstof:

Een vlammetje bij de opening van een reageerbuis met waterstof houden > Je hoort een 'blafgeluid'. 

Een ontleedbare stof kun je met een chemische reactie ontleden in verschillende atoomsoorten. 

Chemische reacties

Reactievergelijkingen opstellen

Met een reactievergelijking kun je nagaan hoeveel (massa) reactieproducten ontstaan.

Bij een reactieschema gebruik je de namen + fasen.

Bij een reactievergelijking gebruik je de molecuulformules. 

Om een reactievergelijking kloppend te maken, moet je ervoor zorgen dat voor en na de pijl hetzelfde aantal atomen staat > eventueel door coëfficiëntgetallen toe te voegen. 

Reactieschema:

Reactievergelijking: 

Kloppend: 

• Voor de pijl: 1 atoom kalium, 1 atoom chloor en 3 atomen zuurstof
  
• Na de pijl: 1 atoom kalium, 1 atoom chloor en 2 atomen zuurstof
• NIETS veranderen aan de indexgetallen > kloppend maken d.m.v. coëfficiënten

Chemische reacties

Massa's en massaverhoudingen

Stoffen reageren altijd in een bepaalde verhouding met elkaar > zie coëfficiëntgetallen in de reactievergelijking.

1. Reactievergelijking
2. Massaverhouding noteren:
   - Molecuulmassa's uitrekenen > ... u
   - Atomaire molecuulmassa vervangen 
   - Massa vóór de reactie = massa na de reactie
3. Bereken gevraagde stof m.b.v. verhoudingstabel

1. Reactievergelijking
   
   
2. Massaverhouding 
   
   
   
   
   
3. Bereken gevraagde stof m.b.v. verhoudingstabel

    2    B           +          1  K            ---->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig om 360 g B₂K te maken?

paragraaf 2.4 uitgelegd:

    2    B           +          1    K          ---->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig voor 360 g B₂K?

    2   B           +          1 K             ---->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig om 360 g B₂K te maken?

1 B₂K

2 B

    2          B           +          1         K             -------->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig om 360 g B₂K te maken?

2B

1 B₂K

70 g

2x35+50

= 120 g

    2   B           +          1  K            ----->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig voor 360 g B₂K?

2B

1 B₂K

70 g

  120 g

360 g

    2   B           +          1   K            ---->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig voor 360 g B₂K?

2B

1 B₂K

70 g

120 g

360 g

1

    2          B           +          1         K             -------->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig om 360 g B₂K te maken?

2B

1 B₂K

70 g

120 g

360 g

1

: 120          x 360

    2   B           +          1   K           ---->    1    B₂K

1 B = 35 g                         1 K = 50 g

Hoeveel g brood heb je nodig voor 360 g B₂K te maken?

2B

1 B₂K

70 g

120 g

360 g

1

: 120           x 360

210 g

MASSAVERHOUDING

        In welke massaverhouding reageren Na en Cl₂ tot NaCl  ?

1. Maak de kloppende reactievergelijking (2 Na + Cl₂ --> 2 NaCl)
2. Bereken de molecuulmassa's van de stoffen waar het om gaat                  
    (Na = 23,0    Cl₂ = 2 x 35,5 = 71,0)
3. Doe de molecuulmassa's keer het aantal moleculen in de KLOPPENDE reactievergelijking
   (Na dus 2 x 23,0 = 46,0   Cl₂ dus 1 x 71,0 = 71,0)
4. De massaverhouding waarin Na en Cl₂ reageren is dus Na : Cl₂ = 46,0 : 71,0

MASSAVERHOUDING

In welke massaverhouding reageren Mg en O2?

1.  RV:      2 Mg  +       O2                  -->  2 MgO
2. MM:        24,3       2 x 16,0
                                     = 32,0
3. MV:     2 x 24,3     1x32,0 
                  = 48,6       = 32,0
4. Mg en O2 reageren dus in de MV 48,6 : 32,0

Stappenplan hoeveel-vraag

Stap 1: kloppende RV

Stap 2: MV vinden: molecuulmassa keer coëfficiënt

Stap 3: verhoudingstabel invullen

Stap 4: verhoudingstabel uitrekenen

Stap 5: eenheden en aantal cijfers in antwoord 

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren?
(MV hebben we al eerder berekend:  Na : Cl2 = 46,0 : 71,0)

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren? (MV al eerder berekend:  46,0 : 71,0)

2 Na

Cl₂

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren? (MV al eerder berekend:  46,0 : 71,0)

2 Na

Cl2

46,0

71,0

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren? (MV al eerder berekend:  46,0 : 71,0)

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 g

? g

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren? (MV al eerder berekend:  46,0 : 71,0)

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 g

? g

1

Nu kun je rekenen met massa's:

Hoeveel g Cl2 heb je nodig om 6,9 g Na helemaal op te laten reageren? (MV al eerder berekend:  46,0 : 71,0)

2 Na

Cl2

46,0

71,0

6,9 g

71,0 : 46,0 x 6,9
= 10,7 g

1

: 46,0

x 6,9