Les 6 kinderen met gedrags en emotionele problemen - ODD en CD

• Orthopedagogiek
• Secundair onderwijs

Definitie 'Van Der Ploeg'
gedragsprobleem

LKR: We hebben vorige les gezien wanneer we spreken van gedragsproblemen volgens de definitie van Van Der Ploeg. Welke elementen waren het?

LL: Heersende waarden die in een omgeving overschreden worden.

LL: Frequentie en duur

LL: Omvang

LL: Gevolgen voor zz en omgeving.

LL: bekijken tegen de achtergrond van ontwikkelingsfasen

Internaliserend gedrag

Internaliserend is naar je zelf gericht bv zelfverwonding, angsten

De persoon zelf ondervindt er last van

Het valt minder snel op

Onderkenning - ontkenning

Uit onderzoek blijkt dat bij meisjes  internaliserend gedrag meer voorkomt. Het heeft te maken met testosteron. Bij meisjes is er een lager testosterongehalte. Zij zijn idd meer naar binnen gericht (verdrietig, emotioneel..)

Bij internaliserend is het risico verwaarlozing van de problemen, omdat het vaak niet zichtbaar is bv bij zelfverwoning dat wordt vaak weggestoken zodat niemand dit ziet.

Externaliserend gedrag

Externaliserend naar buiten gericht

BV fysieke en verbale agressie

acting out

gebrek aan zelfcontrole

storend voor de omgeving 

2 soorten: agressie en oneerlijkheid

Uit onderzoek blijkt dat externaliserend gedrag meer voorkomt bij jongens dan bij meisjes. Bij jongens is er veel testosteron aanwezig wat maakt dat ze energieker en beweeglijker zijn.
 

Bij externaliserend is er een verhoogd risico op mishandeling. zij doen anderen echt pijn en kunnen hier heel ver in gaan.
 

Les 6 kinderen met gedrags en emotionele problemen

- Gedragsprobleem en gedragsstoornis

- ODD  = Oppositioneel opstandig gedrag 

- CD = Antisociaal gedrag

Gedragsstoornis

Doelstellingen

- De leerlingen kunnen het verschil uitleggen tussen een gedragsprobleem en een gedragsstoornis.

- De leerlingen kunnen de gedragskenmerken van oppositioneel opstandige gedragsstoornis (ODD) en van een antisociale gedragsstoornis (CD) benoemen. 

- De leerlingen kunnen de begrippen ‘early starters en late starters’ toelichten bij de antisociale gedragsstoornis 

- De leerlingen kunnen probleemgedragingen uit een casus analyseren en associëren met de passende gedragsstoornis. 

Gedragsproblemen en gedragsstoornissen liggen in elkaars verlengde. 

Alle gedragsstoornissen vallen onder de overkoepeldende term gedragsproblemen. Maar alle gedragsproblemen zijn niet altijd ernstig genoeg om van een gedragsstoornis te spreken. Bij gedragsstoornissen is er dus altijd sprake van gedragsproblemen. 

Gedragsstoornissen zijn ernstiger dan gedragsproblemen.

Een kind of jongere heeft een gedragsstoornis wanneer hij zich aanhoudend zo negatief, opstandig,

vijandig of agressief gedraagt dat zijn dagelijks functioneren erdoor wordt beperkt.

Een kind of een jongeren heeft een gedragsprobleem als hij ongewenst gedrag vertoont dat vooral

voor zijn omgeving storend is. Het gaat over lichtere, tijdelijke en situationele

gedragsproblemen.

Situationeel, kan in meerdere situaties voorkomen. 

Hulp: MST Ze gaan meerdere gebieden onderzoeken en de omgeving begeleiden.

Tijdelijk: fase

Wanneer iemand met ernstige gedragsproblemen delinquent, destructief gedrag waarbij er sprake is  van schade voor slachtoffers, hun omgeving en de samenleving. 

Er zijn vanuit de problematiek ernstige gevolgen voor de persoon zelf, diens omgeving en de maatschappij

Het is van groot belang tijdig in te

 grijpen. - hulp te zoeken

Gedragsstoornissen zijn ernstiger dan gedragsproblemen.

Een kind of jongere heeft een gedragsstoornis wanneer hij zich aanhoudend zo negatief, opstandig,

vijandig of agressief gedraagt dat zijn dagelijks functioneren erdoor wordt beperkt.

Filmpje ODD

Welk gedrag laat Tim allemaal zien?

Welke gevolgen voor de omgeving? 

Gedrag

Snel boos

Dagelijks scheldpartijen

Dagelijks driftbuien

Maakt alles kapot

Schuld bij de ander leggen

Ook op school dagelijks problemen

Omgeving

Zusje is vooral de dupe

Grote druk op gezinsleven

Op school loopt het niet goed

opvoeding vraagt veel tijd, geduld en energie

ODD

Erfelijkheid en omgeving

Altijd nee zeggen

Co - mobiditeit met ADHD en OCD

Hulp gezinscoach en psycholoog

Vroeg gesignaleerd

Peuterpuberteit nooit gestopt.

DSM bevat vijf assen en ODD en CD 

3 hoofdcategorieën

- boze en prikkelbare stemming

- Ruziezoekend en openlijk ongehoorzaam gedrag

- Wraakzuchtig gedrag

ODD wordt door de DSM-IV-TR beschreven als een terugkerende patroon van negativistisch, uitdagend, ongehoorzaam en vijandig gedrag tegen gezaghebbers die al minstens 6 maanden aan de gang is en waarbij er vier of meer van de volgende symptomen

Helemaal waterdicht? vragenlijsten

De gedragskenmerken van CD zijn ernstiger van aard dan die van ODD. Deze kinderen zijn op zichzelf gericht en gaan niet veel met leeftijdsgenoten om.

Er is hier sprake van antisociaal en misdadig gedrag.

CD wordt door de DSM-IV-TR beschreven als een herhaaldelijk en aanhoudend patroon van gedragingen die de basis rechten van anderen of belangrijke leeftijdgebonden maatschappelijke normen en regels schenden. Drie van de volgende symptomen moeten gedurende ten minste de laatste 12 maanden aanwezig zijn geweest:

Gedrag is antisociaal als normen en rechten worden overtreden: bij liegen de norm om de waarheid te spreken, bij stelen het recht op eigen bezit.

Liegen en stelen roepen boosheid en grote bezorgdheid op bij ouders vanwege de angst dat dit gedrag later in criminaliteit zal uitmonden. Er is ook

sprake van antisociaal gedrag wanneer regels worden overtreden, zoals bij

spijbelen

LKR: Bij CD heb je de early starters. De stoornis vertoont zich al op kinderleeftijd. Of je hebt de late starters, waar het zich pas in de puberteit gaat voordoen. (vanaf het 10de levensjaar). 

Jongeren die op jonge leeftijd, voor de leeftijd van 12 jaar ernstige normovertredingen pleegden of eventueel in contact kwamen met gerechtelijke instanties. Of je hebt de late starters (vanaf 12de levensjaar),. Dit zijn vaak sociaal vaardige adolescenten die onder invloed van deviante leeftijdsgenoten gedragsstoornissen beginnen te vertonen. Zij stappen later in een antisociaal proces en stappen er ook eerder uit. De prognose voor hen is gunstiger.

Een filpmje om jullie een beeld te geven

01:52

Welke gedragingen stelt de jongen?

00:36

Welke gedraging stelt het meisje?

Casus Tim 

Tim wordt met de leeftijd van zeven jaar aangemeld omdat hij slecht luistert en snel boos wordt. Vanwege dysmaturiteit (geboortegewicht 2.500 gram na een zwangerschap van 39 weken) verbleef hij gedurende één week in de couveuse. De ontwikkeling van de motoriek, taal en zindelijkheid verliep zonder bijzonderheden. In het eerste levensjaar was hij erg prikkelbaar en huilde hij veel. In het tweede levensjaar begonnen driftbuien voor te komen wanneer hij zijn zin niet kreeg. Driftbuien komen ook nu nog meermaals per week voor en duren wel 10 minuten. Dit kost moeder veel energie. Ook vermoeiend is dat hij zo slecht luistert: wat je hem ook vraagt, zijn eerste reactie is ‘Nee’ of ‘Zo meteen’. Gewoon doen wat gevraagd wordt, is er niet bij. Het komt voor dat moeder het er maar bij laat zitten. Ook is ze teleurgesteld dat het zo moeilijk is om Tim tevreden te stellen. Zijn stemming is vaak nors en hij is snel boos als hij zijn zin niet krijgt. Wanneer hij gestraft wordt als hij zijn zusje heeft geslagen lijkt de straf hem niets te doen. Op school is hij snel prikkelbaar en boos als iets niet lukt of als een ander kind niet doet wat hij wil. Hij heeft een ander kind wel eens geschopt. Zijn juf zegt dat hij naar het speciaal onderwijs moet als hij zo doorgaat. Na schooltijd spelen met een ander kind komt niet voor omdat hij altijd zelf wil bepalen wat er gespeeld wordt. En voor verjaardagspartijtjes wordt hij zelden uitgenodigd. Thuis speelt hij vaak computerspelletjes en kijkt hij veel televisie. Moeder is doodmoe. Over alles is er strijd. Ze zegt dat haar man vindt dat ze strenger moet optreden.

Uit het boek: gedragsstoornissen bij kinderen -  Walter Matthys  - Diagnostiek en behandeling voor de professional

dysmaturiteit: te laag geboortegewicht in verhouding met de zwangerschapsduur. 

Normaal 3.5Kg  of 3500 gr

Casus Tim 

Tim wordt met de leeftijd van zeven jaar aangemeld omdat hij slecht luistert en snel boos wordt. Vanwege dysmaturiteit (geboortegewicht 2.500 gram na een zwangerschap van 39 weken) verbleef hij gedurende één week in de couveuse. De ontwikkeling van de motoriek, taal en zindelijkheid verliep zonder bijzonderheden. In het eerste levensjaar was hij erg prikkelbaar en huilde hij veel. In het tweede levensjaar begonnen driftbuien voor te komen wanneer hij zijn zin niet kreeg. Driftbuien komen ook nu nog meermaals per week voor en duren wel 10 minuten. Dit kost moeder veel energie. Ook vermoeiend is dat hij zo slecht luistert: wat je hem ook vraagt, zijn eerste reactie is ‘Nee’ of ‘Zo meteen’. Gewoon doen wat gevraagd wordt, is er niet bij. Het komt voor dat moeder het er maar bij laat zitten. Ook is ze teleurgesteld dat het zo moeilijk is om Tim tevreden te stellen. Zijn stemming is vaak nors en hij is snel boos als hij zijn zin niet krijgt. Wanneer hij gestraft wordt als hij zijn zusje heeft geslagen lijkt de straf hem niets te doen. Op school is hij snel prikkelbaar en boos als iets niet lukt of als een ander kind niet doet wat hij wil. Hij heeft een ander kind wel eens geschopt. Zijn juf zegt dat hij naar het speciaal onderwijs moet als hij zo doorgaat. Na schooltijd spelen met een ander kind komt niet voor omdat hij altijd zelf wil bepalen wat er gespeeld wordt. En voor verjaardagspartijtjes wordt hij zelden uitgenodigd. Thuis speelt hij vaak computerspelletjes en kijkt hij veel televisie. Moeder is doodmoe. Over alles is er strijd. Ze zegt dat haar man vindt dat ze strenger moet optreden.

Uit het boek: gedragsstoornissen bij kinderen -  Walter Matthys  - Diagnostiek en behandeling voor de professional

dysmaturiteit: te laag geboortegewicht in verhouding met de zwangerschapsduur. 

Normaal 3.5Kg  of 3500 gr

casus Tim

1  Lees de casus

1 Duid alle gedragsproblemen aan in het rood

1 Duid alle gevolgen aan in het groen

2 Is in deze casus sprake van een gedragsstoornis? Licht je antwoord toe. 

OOD - kijk naar kenmerken

Groepsopdracht

Casus Samantha