Les 4: Paragraaf 1.4 Tsunami's

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Tsunami's

Klas 1

Paragraaf 1.4

Introductietekst

Toen de tienjarige Tilly Smith op vakantie was in Thailand zag ze dat de zee zich snel terugtrok. Ze herinnerde zich haar aardrijkskundeles over tsunami ’s en waarschuwde iedereen. Razendsnel werd het strand ontruimd. Niemand kwam hier om. Maar in de rest van Zuidoost-Azië maakte de tsunami meer dan 200.000 dodelijke slachtoffers. In deze paragraaf leer je hoe en waar tsunami’s ontstaan.

Leerdoelen

• Je weet wat een tsunami is en wat de gevolgen van tsunami's kunnen zijn.
  
• Je begrijpt hoe tsunami’s ontstaan en waarom de gevolgen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.
  
• Je kunt op een kaart de kusten aanwijzen die door tsunami's getroffen kunnen worden. 

Wat is een tsunami?

1. Een golf
2. Hoge vloedgolf op zee die de kust overspoelt en die wordt veroorzaakt door een zeebeving.
3. Een aardbeving onderwater
4. Een hoge vloedgolf ontstaan door hele harde wind op zee.

Welk verschijnsel hoort bij welke plaatbeweging?

Convergent

Divergent

Transform

Plooiingsgebergte

Tsunami

Mid-oceanische rug

Ontstaan tsunami

• Een krachtige aardbeving in de korst onder de oceaan.
• de continentale plaat verplaatst zich verticaal, bijv. 1 meter.
• Het zeewater wordt omhoog geduwd.
• Er ontstaat een golf van 1 meter.
• Deze golf kan een snelheid van 800 km/uur hebben.
• Bij de kust remt de golf af (grondeffect).
• De achterkant haalt de voorkant in --> golf wordt heel hoog.

Tsunami: sleep de juiste omschrijvingen in de afbeelding

ondiepe kust: afnemende snelheid, hogere golf

onderzeese aardbeving (zeebeving)

golven, zeer hoge snelheid. Tot 800 km/uur

Gevolgen van een tsunami

Na de tsunami in 2004

De bekendste tsunami vond plaats op 26 december 2004 nabij Banda Aceh, Indonesië. Enkele gevolgen:

 - Meer dan 200.000 doden, verspreid over 12 landen

- Provinciehoofdstad Aceh voor 80% verwoest

-  Grote gebieden onder water; enorme schade infrastructuur & landbouw

Waarom veel slachtoffers: 

• waarschuwingssysteem werkte niet goed.
• alarm werd te vroeg ingetrokken.
• alleen waarschuwing via televisie.
• door aardbeving waren veel mensen buiten. Zij wisten  niets vd 6 m hoge golf.

Maar?

Ook met goede voorzorgsmaatregelen kunnen de gevolgen zeer groot zijn, zie volgende filmpje. 

Voor een tsunami heb je nodig ...

1. een aardbeving in de zeebodem en een diepe kust
2. een aardbeving in de zeebodem en een ondiepe kust
3. een aardbeving op land en een diepe zee
4. een aardbeving op land en een ondiepe zee

De tsunami in 2004 veroorzaakte meer dan 200.000 doden. In 2011 veroorzaakte de tsunami in Japan 15.800 doden. Wat is de belangrijkste factor voor dit verschil?

1. Verschil in kracht van de aardbeving
2. Verschil in klimaat.
3. Verschil in ontwikkeling van het land
4. Verschil in type plaatbeweging

Je ziet twee kolommen. Sleep de woorden naar de juiste kolom. Wat gebeurt er...

op open zee?

aan de kust?

Lage snelheid golven

Gevaar voor boten

Ongevaarlijk voor boten

Hoge snelheid golven

Hoge golven

Lage golven

Grondeffect

Maken

Paragraaf 1.4