Themales PG: Benaderingswijzen bij dementie

• zorggerelateerde vakken
• Beroepsopleiding
• MBO
• Studiejaar 1,2

Dementie

Benaderingswijzen dementie

ROT

Warme zorg

Validation

Reminiscentie

Belevingsgerichte zorg

zintuigactivering

PDL

Benaderingswijzen 

Ieder persoon--> een  ander benadering

Wat zijn benaderingswijze?

Verschillende wijze van begeleiden  die je inzet bij het begeleiden van een specifieke zorgvrager.

We doen nooit zomaar wat. Waarom kiezen we voor welke benaderingswijze?

Benaderen bij dementie?

• Wijze waarop je een persoon met dementie benaderd is anders dan bij mensen zonder dementie.  
  
• Zorg voor veiligheid en neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

Fasen van dementie

Fase 1: Bedreigde ik (begeleidingsniveau)

Fase 2: Verdwaalde ik (verzorgingsniveau)

Fase 3: Verborgen ik (verzorgings/verpleegniveau)

Fase 4: Verzonken ik (verpleegniveau)

Naomi Fell, grondlegsters van belevingsgerichte benadering.

Doel: Uitgaan gaan van mogelijkheden

Doelgroep:  Alle stadia

Toepassing: 

Pannenkoeken bakken

Beslag maken

Iets uitdelen

Gezicht wassen

Doel: De beleving staat centraal. Een sfeer scheppen waarin gedesoriënteerde oudere mensen zich veilig voelen. Je sluit aan bij wat iemand zou willen.

Doelgroep: Elke vorm van dementie

Toepassing: Meegaan in de wereld van de dementerende. Eigen spulletjes, foto;s , stoel, zachte muziek, loopcircuit.

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. De zorgvrager realiseert zich dat hij wat verward is.  Kan hierdoor somber zijn, zaken verbloemen
  

Bedreigde IK

Doel: Dementieproces vertragen

Oriënteren op het hier en nu.

Doelgroep: stadium 1

Toepassing:

Geheugenspelletjes

Wegwijzers

Leesbare klokken

ROT borden met daarop dag, datum

Spiegels

Foto's

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis

• Kan per dag verschillen hierdoor ook communicatie problemen
• Praat veel over vroeger
• Adl zelfsandigheid neemt af

Verdwaalde IK

Doel: Iemand in zijn eigen werkelijkheid laten om onrust of agressie te voorkomen 

Doelgroep: vanaf stadia 2

Toepassing: 

Niet eromheen praten, niet ontkennen, maar echt luisteren.

Doel: Bevestigen wat iemand nog wel weet . Op een bepaald moment toepassen.

Doelgroep: stadia 2 en 3

Toepassing: 

Thema's organiseren

Puzzels

Liedjes

Foto's

Oude jeugdboeken

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij inprenting als het korte termijn geheugen

• Desoriëntatie, decorumverlies en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie en apraxie
  

PDL zorg ( Passiviteiten van het Dagelijks Leven)

• Doel optimale begeleiding, verzorging of verpleging van 'passieve' patiënten
• Fase de 'verborgen' en 'verzonken ik'.
• Zeven aandachtsgebieden: liggen, zitten, hygiëne/wassen, aankleden, verschonen, verplaatsen, voeding
• PDL score lijst, Zorgzwaarte 
• Aan sluiten bij de belevingswereld en interesse van de cliënt. Contact maken.

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• Kan niet meer communiceren via taal

• Reageren lichaam gebonden reageert alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Verzonken IK

Doel: Contact leggen en een veilig leefklimaat creëren.

Doelgroep: diep dementerende stadia 4 of gehandicapten met een laag niveau.

Toepassing:

Licht: ogen

Geluid:oor

Stofjes: voelen

Geuren: bad

Proeven

Doel:

Voorkomen van decubitus en contacturen. Ontspanning teweeg brengen. Kan goed samengaan met snoezelen.

Doelgroep:

Ernstige chronisch verpleegbehoeftige patiënten bij wie adl-training en geen zelfstandige verplaatsing meer mogelijk is. 

Denk aan loopstoornissen, dementie stadium 4

Toepassing:

Hulpmiddelen aangepast bad, bed

Wisselligging

Tillift

ROT betekent

1. Realiteits oriëntatie benadering
2. Reactie oriëntatie benadering
3. Reactie oriëntatie therapie
4. Realiteits oriëntatie therapie

Het doel van Validation is

1. Het dementie proces te vertragen
2. Bevestigen wat iemand nog wel weet
3. Iemand in zijn eigen werkelijkheid laten
4. Contact te leggen om een veilig leefklimaat te creëren

Een mand met oude spullen is een toepassing die hoort bij

1. Reminiscentie en ROT
2. Warme zorg en ROT
3. Reminiscentie en warme zorg
4. Warme zorg, ROT en Reminiscentie

Hoe kun je een een dementerende zorgvrager ondersteunen bij oriëntatie in tijd?

1. Het goede voorbeeld geven
2. Met bijvoorbeeld een Versiering op de afdeling om duidelijk te maken welke tijd het is
3. Vaak herhalen waar hij is en wat je gaat doen
4. Hem een groot digitaal horloge geven

Bij warme zorg is het van belang dat een vertrouwde omgeving en begeleiding aangeboden wordt

1. Juist
2. Onjuist

VRAGEN??