§1.3 Het begin van de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§1.3 Het begin van de Opstand

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 3 t/m 14 van §1.3

Notitie

Excursie Delft

woensdag 11 oktober: Alle vwo-klassen

donderdag 12 oktober: Alle havo-klassen

Willem van Oranje

De hertog van Alva

Margaretha van Parma

Filips II

Wat is geen taak die de hertog van Alva krijgt van Filips II?

1. Het bestuur nog meer centraliseren
2. Katholieke kerken herbouwen
3. Opstandige edelen straffen
4. Protestanten/Beeldenstormers vervolgen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Waarom Willem van Oranje en de Watergeuzen belangrijk zijn voor het begin van de Opstand

-  Op welke manieren de bewoners van de Nederlanden zich verzetten tegen de Spanjaarden

- Hoe de Nederlanden uiteenvallen in de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden

Filmpje

De jeugd van Willem van Oranje

Willem van Oranje

Een aantal Nederlanders verzet zich tegen de Spanjaarden

Willem van Oranje levert de eerste strijd en leidt de Opstand

In eerste instantie is het Spaanse leger veel te sterk

Dit verandert wanneer de Watergeuzen zich aansluiten

Filmpje

De inname van Den Briel

Het verzet groeit

In 1572 kiezen Holland en Zeeland Willem als hun stadhouder

Dit maakt hem opperbevelhebber van het leger en de vloot

Filips II ziet dit als openlijk verzet tegen de kroon

De bevolking is verdeeld; er ontstaat in feite een burgeroorlog

Katholieken tegen

het protestantisme

Protestanten (en

katholieken) tegen

de centralisatie

De legers vergeleken

Beide legers hebben sterke en zwakke punten

Spaanse leger

+ is een supermacht

+ heeft veel soldaten

+ heeft veel ervaring

- zijn huurlingen

- voert meer oorlogen

- past zich moeilijk aan

Opstandelingen

+ lokale kennis

+ vecht voor overleven

+ nieuwe tactieken

+ focust op één oorlog

- klein leger

- moet alles opbouwen

Sleep de kenmerken naar het juiste leger

Spaanse leger

Opstandelingen

is een supermacht

heeft veel soldaten

heeft veel ervaring

zijn huurlingen

voert meer oorlogen

past zich moeilijk aan

lokale kennis

vecht voor overleven

nieuwe tactieken

focust op één oorlog

klein leger

moet alles opbouwen

Filmpje

Huurlingen

Splitsing: de Unie van Atrecht

De zuidelijke gewesten kiezen steeds meer voor Spanje

Ze zijn katholieker en sluiten goede deals met de landvoogd

In 1579 sluiten ze de Unie van Atrecht

Splitsing: de Unie van Utrecht

De noordelijke gewesten blijven zich verzetten tegen Spanje

Ze willen zelfstandiger zijn en meer vrijheid

Als reactie sluiten ze in 1579 de Unie van Utrecht

Filmpje

Het Plakkaat van Verlatinghe (1581)

Nederland wordt een republiek

Filmpje

Willem van Oranje vogelvrij

Tussenstand 1588

Na de dood van Willem van Oranje rukken de Spanjaarden op

Steeds meer van het zuiden komt in Spaanse handen

De Noordelijke Nederlanden blijven voor de Opstandelingen

Zo splitsen de Nederlanden in feite in twee delen

Kaart Nederlanden rond 1588

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer