Thema 7 - BS 2+3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

kelkblad

stamper

meeldraad

kroonblad

Vragen over bloemen

1. Hoe heet het mannelijke voortplantingsorgaan van de bloem?

2. Hoe heet de mannelijke voortplantingscel van een bloem?

3. Hoe heet het vrouwelijke voortplantingsorgaan van de bloem?

4. Hoe heet de vrouwelijke voortplantingscel

Stempel

Vruchtbeginsel

Stijl

Basisstof 2

Bestuiving

Aantekening bestuiving:

•  Het overbrengen van stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper van een bloem van dezelfde soort.

www.bioplek.org

• Zelfbestuiving: bestuiving van dezelfde bloem, of een andere bloem aan dezelfde plant
• Kruisbestuiving: bestuiving van een bloem aan een andere plant (zelfde soort) 

Aantekening:

Zelfbestuiving: bestuiving van dezelfde bloem, of een andere bloem aan dezelfde plant

Kruisbestuiving: bestuiving van een bloem aan een andere plant (zelfde soort)

Insectenbloem

Windbloem

Bij welke pijl
is er sprake
van bestuiving?

1. pijl a
2. pijl b
3. pijl c
4. geen van de pijlen

 Aantekening: 

Insectenbloem	Windbloem
- grote en opvallend gekleurde kroonbladeren - geur en nectar - stuifmeelkorrels ruw en kleverig - weinig stuifmeel	- kleine en onopvallend gekleurde kroonbladeren (meestal groen) - stuifmeelkorrels licht en glad - heel veel stuifmeel - stempels en helmknoppen hangen vaak buiten de bloem

windbloem

Insectenbloem

Insectenbloem

Windbloem

Gekleurde kroonbladen

Nectar

Veel stuifmeelkorrels

Gladde stuifmeelkorrels

onopvallende bloemetjes

Kleverige stuifmeelkorrels

Geurend

Stamper hangt buiten de kroonbladen 

Meeldraad hangt buiten de kroonbladen 

Basisstof 3

Bevruchting

Bevruchting

• kern stuifmeelkorrel smelt samen met de kern van de eicel
• geslachtelijke voortplanting
• bevruchte eicel --> kiem
• zaadbeginsel --> zaad

Stuifmeelkorrel komt op stempel neer

Stuifmeelkorrel vormt stuifmeelbuis

Kern van zaadcel komt bij eicel: Bevruchting!!

Wat is de juiste volgorde?

Eerst moet de stuimeelkorrel op de stempel komen.

Daarna groeit deze naar beneden.

Als hij bij het zaadbeginsel is aangekomen kan hij de eicel bevruchten

1. groei stuifmeelbuis, bestuiving, bevruchting, zaadvorming
2. zaadvorming, groei stuifmeelbuis, bestuiving, bevruchting
3. zaadvorming, groei stuifmeelbuis, bevruchting, bestuiving
4. bestuiving, groei stuifmeelbuis, bevruchting, zaadvorming

In welk onderdeel van een bloem vindt bevruchting plaats?

1. Helmknop
2. Stempel
3. Stijl
4. Vruchtbeginsel

Hoeveel zaadbeginsels zie je hier?

1. 1
2. 2
3. 5
4. 10

Kijk goed!
Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
Heeft hier bevruchting plaatsgevonden?

1. wel bestuiving, geen bevruchting
2. zowel bestuiving als bevruchting
3. geen bestuiving, wel bevruchting
4. geen bestuiving, geen bevruchting

Basisstof 4

Vruchten en zaden

Na bevruchting

Zaad- en vruchtbeginsel groeien

Kroonbladeren + meeldraden vallen af

Vruchtbeginsel wordt langer

Bloemkelk en stijl verschrompelen.

Boon rijp? zaadhuid wordt donkerder

Vrucht breekt open en zaden komen vrij.

Wat gebeurt er na bevruchting met de bloemkelk?

1. Groeit uit tot vrucht
2. Groeit uit tot bloem
3. Verschrompelt
4. blijft gewoon een bloemkelk

Sommige vruchten bevatten vruchtvlees: het zachte, soms eetbare gedeelte van de vrucht. Vruchtvlees kan ontstaan uit het vruchtbeginsel of uit de bloembodem. In afbeelding 3 zie je de ontwikkeling van bloem tot vrucht bij een appel.

Appels, kersen, tomaten en peulen zijn vruchten. Bonen, erwten en de pitten in appels, kersen en tomaten zijn zaden. In sommige vruchten zit maar één zaad, in andere vruchten zitten meerdere zaden. Een meloen kan meer dan honderd zaden bevatten. Voor elk van deze zaden is de kern van de eicel in een zaadbeginsel versmolten met de kern van een stuifmeelkorrel.

Groeien uit tot een vrucht

Groeien uit tot een zaad

Vallen af

Verschrompelen

Kroonbladeren

Meeldraden

Bloemkelk

Vruchtbeginsel

Zaadbeginsel met bevruchte eicel

Een passievrucht is ontstaan uit een passiebloem.
In deze passievrucht zitten honderd zaden.
Hoeveel stuifmeelkorrels zijn nodig geweest om honderd zaden te laten ontstaan?

1. 1
2. 50
3. 100
4. 200

Hoeveel stuifmeelbuizen zijn minstens gegroeid door deze stijl als er honderd zaden ontstaan?

1. 200
2. 100
3. 1
4. 50

Hoeveel eicellen zijn bevrucht als er honderd zaden ontstaan?

1. 50
2. 1
3. 200
4. 100

Basisstof 6

Verspreiding van vruchten en zaden

Door plant zelf

Door wind

Door dieren

Door poep

Wat moet je weten?

• Meeldraden: helmdraad, helmknop: helmhokje, stuifmeelkorrels (mannelijk)
  . Stamper: stempel, stijl, vruchtbeginsel: zaadbeginsels: kern, eicel (vrouwelijk) 
• Bestuiving: overbrengen stuifmeel van meeldraad op stempel van stamper
  . Zelfbestuiving: dezelfde bloem of andere bloem op dezelfde plant bestuiven. Kruisbestuiving: bloem van een andere plant bestuiven (insectenbloemen, windbloemen) 
• Bevruchting: stuifmeelkorrel op stempel vormt stuifmeelbuis, kern stuifmeelkorrel versmelt met kern eicel in vruchtbeginsel. Eén stuifmeelkorrel kan één eicel bevruchten. (Geslachtelijke voortplanting)
  , voor elke bevruchtte eicel ontstaat een zaadje, bloembodem kan vruchtvlees worden 
• Verspreiding vruchten en zaden: door plant zelf, door de wind, door dieren

wind

dieren

plant zelf