29/11: H4: 5.4. Kerkelijke scheuring 1

5.4. Kerkelijke scheuring 1
Leerdoelen:
Ik kan de factoren benoemen die hebben bijgedragen aan het ontstaan van de Protestantse
Reformatie en uitleggen hoe deze beweging de christelijke wereld beïnvloedde.
Ik kan het begrip 'ketterij' definiëren en de rol van de Inquisitie in de bestrijding van ketterijen
uitleggen, met specifieke aandacht voor de methoden en gevolgen

Kenmerkend aspect:
De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg
had

1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 14 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

5.4. Kerkelijke scheuring 1
Leerdoelen:
Ik kan de factoren benoemen die hebben bijgedragen aan het ontstaan van de Protestantse
Reformatie en uitleggen hoe deze beweging de christelijke wereld beïnvloedde.
Ik kan het begrip 'ketterij' definiëren en de rol van de Inquisitie in de bestrijding van ketterijen
uitleggen, met specifieke aandacht voor de methoden en gevolgen

Kenmerkend aspect:
De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg
had

Slide 1 - Tekstslide

Wat hield het humamisme in en benoem één humanistische denker

Slide 2 - Open vraag

Altijd al kritiek op de kerk
'Dwalingen' werden streng bestraft
(doodstraf)

Altijd al kritiek (filosoof Augustinus, 4e eeuw)

12e/13e eeuw: Katharen ('ketter')
Terug naar het leven van Jezus zoals in de bijbel
Vernietigd door inquisitie (kerkelijke rechtbank)

Slide 3 - Tekstslide

Waarom nu meer kritiek?
kr- Toename van onderzoek (vergelijken, ontdekken van fouten in de bijbel door bv Erasmus)
- Onderzoekers schrijven nu eigen werken ('Lof der Zotheid' van Erasmus')
- Politieke veranderingen (Hendrik VIII)
- Nieuwe verdeling van welvaart 
- Groep rijke burgers kritiek op spilzucht kerk

Slide 4 - Tekstslide

Luther
Maarten Luther
Duitse monnik: kritiek op katholieke kerk 

1517: pamflet met 95 stellingen
Redenen voor kritiek: Bezoek aan Rome, aflaten

Slide 5 - Tekstslide

De belangrijkste punten
- Nieuwe regels voor het geloof, opgesteld door de pausen, hadden niet dezelfde waarde als de regels in de Bijbel.
- Iedere gelovige moest om die reden zelf de Bijbel kunnen lezen en interpreteren.
- Priesters en pausen als tussenpersonen waren daarom niet nodig om de Bijbel uit te leggen. 
- Veel regels van de kerk en de geestelijkheid werden door diezelfde geestelijkheid niet nageleefd en waren dus eigenlijk overbodig. 
- Aflaten en andere middelen om je zonden af te kopen, waren onzinnig
- Bij oprecht geloof hoort soberheid. Was  ook de levenswijze die Jezus in de Bijbel verkondigde. De rijkdom van de kerk (als geloofsorganisatie) en in de kerk (als gebedsgebouw) moest beperkt worden.

Slide 6 - Tekstslide

95 stellingen
 Het Woord van God, de Bijbel, moest weer centraal komen te staan

Slide 7 - Tekstslide

Geestelijke/politieke ban
Paus en de keizer (sinds 1519) van het Duitse Rijk, Karel V, haat Luther en zijn visie

Centralisatiepolitiek wordt door Luther bedreigd

Kerkelijke ban voor Luther
1521: Rijksdag van Worms

Slide 8 - Tekstslide

Bescherming
Luther wordt beschermd door aantal Duitse vorsten
(tegen centralisatie, voor eigen macht)

Schrijft in kasteel: lutherbijbel

Protestantse kerk ontstaat 
De splitsing noemen we de reformatie


Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Noem minstens 2 punten van kritiek van Luther op de katholieke kerk

Slide 11 - Open vraag

Een gegeven:
Omstreeks 1500 bestudeerde de humanist Erasmus de Bijbel aan de hand van de oorspronkelijke Griekse teksten. Hierdoor ontdekte hij in de gangbare Latijnse vertaling van de Bijbel veel fouten.

Leg uit dat dit gegeven past bij twee kenmerkende aspecten van de zestiende eeuw.

Slide 12 - Open vraag

Wat is de reformatie?

Slide 13 - Open vraag

Slide 14 - Tekstslide