1.2 Onvrede in de Nederlanden

Onvrede in de Nederlanden

paragraaf 1.2
1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Onvrede in de Nederlanden

paragraaf 1.2

Slide 1 - Tekstslide

Wat gaan we deze les doen?

Terugblik 1.1
Huiswerk bespreken
Uitleg 1.2

Slide 2 - Tekstslide

Terugblik 1.1
  • Ketterij en Inquisitie
  • Kritiek op de Kerk (aflaatbrieven en hervormers)
  •  Roomskatholieken en Protestanten (Luther en Calvijn)
  • Reformatie en Contrareformatie

Slide 3 - Tekstslide

Leerdoelen 1.2
Je kunt uitleggen wat rond 1520 de bestuurlijke situatie in de Nederlanden was en wat Karel V daaraan wilde veranderen.

 Je kunt drie redenen noemen waarom bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spaanse koning begonnen te verzetten.

Je kunt uitleggen waarom de Beeldenstorm uitbrak en wat daarvan het gevolg was.

Slide 4 - Tekstslide

Het bestuur van de Nederlanden
Nederland was in de Middeleeuwen niets meer
dan wat losse hertogdommen en graafschappen:
gewesten.
Deze gewesten bestuurden zichzelf en hadden
eigen wetten, belastingen en munten en bestuurders.
Karel V kreeg in 1515 de macht over de gewesten
en werd hierdoor koning van de Nederlanden.

Slide 5 - Tekstslide

Het bestuur van de Nederlanden
Karel vond het maar niets dat die gewesten zichzelf bestuurden en wilde de Nederlanden centraliseren: het streven naar gebied die zo veel mogelijk vanuit een centraal punt of persoon bestuurd wordt.
Karel had geld nodig voor oorlogvoering.
Dit deed hij door:
  1. Meer belastingen, eigen ambtenaren
  2. Centrale wetten die overal golden
  3. Vervolgen van protestanten

Slide 6 - Tekstslide

Filips II
Filips II was de zoon van Karel V. (sprak geen Nederlands en haat ons weer en onze cultuur)
Hij wilde verder centraliseren door het aanstellen van een:
  1. landvoogd: iemand die in de plaats van
    Filips de Nederlanden bestuurde (zijn zus)
  2. stadhouder: een hoge edelman in elk gewest
    die Filips hielp (Willem van Oranje)


Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Verzet tegen de Spaanse koning
Adel en steden raakten hun macht kwijt. Veel mensen waren ontevreden over de Spaanse Koning:
  1. Ze wilden geen centraal bestuur, ze raakten hun
    belangrijke rol kwijt en moesten gehoorzamen.
  2. Ze waren tegen vaste belastingen. Kostte geld en 
    macht (geen toestemming meer voor nodig).
  3. Spaanse Koning streng Katholiek en tegen het 
    Protestantse geloof. Veel vervolgingen.

Slide 9 - Tekstslide

Smeekschrift
Willem van Oranje diende in 1566 het Smeekschrift in bij Marghareta van Parma (Landvoogdes):

Vraag om afschaffing van de inquisitie en minder 
strenge straffen voor Protestanten.

==> Tijdelijke stop van vervolgingen, maar... begin van
een bloedige burgeroorog


Slide 10 - Tekstslide

Karel V wilde:
A
Overal dezelfde wetten en regels in zijn rijk .
B
De baas worden in Engeland
C
Meer edelen die gaan besturen
D
Méér verschillende gewesten in de Nederlanden

Slide 11 - Quizvraag

Onvrede in de Nederlanden

paragraaf 1.2

Slide 12 - Tekstslide

Wat gaan we deze les doen?

Terugblik vorige les
Uitleg 1.2 deel 2
Maken opgaven 8 t/m 11
extra opties: 12, flitskaarten

Slide 13 - Tekstslide

Terugblik vorige les
  • Bestuur van de Nederlanden en gewesten
  • Karel V en centralisatie
  • Filips II: Landvoogdes en stadhouder
  • Verzet tegen de Spaanse Koning en Smeekschrift

Slide 14 - Tekstslide

Verzet tegen Filips II
Er was veel ontevredenheid in de Nederlanden over de Spaanse koning.
Redenen: 
  1. Veel edelen wilden helemaal geen centralisatie
  2. Nederlanders waren tegen de vaste belastingen die Filips had ingesteld
  3. De strenge vervolging van protestanten


Slide 15 - Tekstslide

Verzet vanaf 1566
  • Nederlandse edelen besloten het smeekschrift in te dienen bij   Margaretha van Parma. 
  • Ze vroegen hierin om de afschaffing van de inquisitie.
  • Margaretha ging akkoord, waardoor de protestanten hagenpreken gingen houden: kerkdiensten in de open lucht.
  • Sommige protestanten gingen zelfs zo ver dat ze katholieke kerken gingen vernielen: Na afloop van de Hagenpreken was men kwaad over de verering van heiligbeelden en werd er vernield: de Beeldenstorm

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Video

Gevolgen Beeldenstorm
Filips II was woedend op de daders van de Beeldenstorm en nam direct maatregelen.
  • Landvoogdes Margaretha van Parma werd
    vervangen door de hertog van Alva

  • De hertog van Alva stelde een rechtbank in, waarbij
    iedereen veroordeeld werd die niet in het belang van
    Filips II handelde: de Raad van Beroerten
             "Eenieder moet voortdurend in doodsangsten
               verkeren! 
==> Veel protestanten (incl. Willem Van Oranje) vluchtten naar het buitenland

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Cultureel
Economisch
Politiek
De Nederlanders edelen wilden geen centraal bestuur. Zij wilden niet gehoorzamen aan Spaanse ambtenaren. 

In de Nederlanden waren de meeste mensen calvinist. Zij waren tegen de vrede vervolging van de protestanten
Nederlanders waren tegen vaste belastingen, zij zouden daardoor een deel van hun macht verliezen. 

Slide 20 - Sleepvraag

Wie speelden de hoofdrollen in de Nederlanden rond 1560?
De koning
De landvoogd(es)
De stadhouder
Margaretha van Parma
Willem van Oranje
Filips II
Karel V

Slide 21 - Sleepvraag

Tijdlijn 16e eeuw
______________________________________________________
1500
1600
1566:
Beeldenstorm
1517:
Maarten Luther
Begin van protestantisme
1560:
Onvrede in de Nederlanden
1568:
De opstandelingen vallen Spaanse troepen aan
1572:
Opstandelingen veroverden Den Briel.

Slide 22 - Tekstslide