Herhaling H2 en H5

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Herhaling H2 & H5

Toets in de toetsweek

Alle hoofdstukken! (H1-9)

Nog herhalen: H2 & H5.

H9 + film V for Vendetta

Ingroup & outgroup

ingroup: insluiten, je hoort er bij. 
In stand gehouden door sociale controle (formeel of informeel). Binding wordt versterkt als mensen zich aan de normen houden.

Outgroup: uitsluiten, je hoort er niet bij. Veel stereotypen en vooroordelen. Negatief, maar ook verbindend voor de ingroup.

Uit de groep stappen:

1. kunnen: je kunt niet meer deelnemen aan de groep.

2. mogen: je mag er niet meer bij horen.

3. willen: je wil er niet meer bij horen.

Formele groep: vastgestelde regels (denk aan bedrijf, club)

Informele groep: emotionele verbinding (vriendengroep).

2.2 Sociale cohesie

Wat houdt de samenleving bij elkaar?

1. gedeelde waarden en normen: je hebt dezelfde regels en kern van wat je belangrijk vindt in het leven.

2. wederzijdse afhankelijkheid: je hebt elkaar nodig om te kunnen bestaan.

3. dwang: de overheid dwingt je op een bepaalde manier te gedragen en daar luister je naar (belasting, stemgedrag).

2.3 Sociale institutie

Je houd je aan regels omdat je weet dat dit hoort (nagels knippen in de trein of thuis).

Voorbeeld van institutie is trouwen, hier horen afspraken en tradities bij.

Verandering van sociale instituties duren lang en met conflict.

Vijf kenmerken van sociale instituties:

1. Groter dan een individu

2. lange traditie

3. stabiel, maar over lange tijd te veranderen

4. Moreel gezag maakt dat men zich eraan houdt ipv dwang.

5. Ze zijn dwingend: gedrag wordt beloond of afgestrafd.

Machtsafstand

Collectief vs individu

Feminien vs masculien

Onzekerheidsvermijding

korte vs lange termijn

Soberheid vs hedonisme

Begrippen mbt bronbeoordeling:

• Objectiviteit: gebaseerd op wetenschappelijke bevindingen en feiten 
• Betrouwbaar: maximale zekerheid dat geleverde informatie correct is.
• Representatief: gebaseerd op een zo volledig mogelijke weerspiegeling van het verschijnsel of de groep.

Feiten en kansen

• In de sociale wetenschappen zijn geen natuurwetten (iets gaat áltijd zo). Wél wetmatigheden: een beschrijving van hoe iets meestal gaat en kansen: de waarschijnlijkheid dat een bepaalde gebeurtenis optreedt.
• Vb boek: kans dat een jongere tussen 16 en 22 jaar criminele dingen doet groter dan een oudere van boven 100 jaar. Maar kans is niet 100%, want:

Soorten onderzoek

• Kwantitatief onderzoek: onderzoek met cijfers. Geven een goed overzichtsbeeld.
• Kwalitatief onderzoek:
  onderzoek over
  achterliggende
  beweegredenen. Geeft
  genuanceerd beeld.

Meetinstrumenten

• Enquête: grote groep bevragen, vaak meerkeuze, kwantitatieve informatie. Respondenten zijn mensen die enquête invullen.
• Interview: kleine groep bevragen, vaak open vragen, kwalitatieve informatie.
• Observatie: kan kwantitatief en kwalitatief. Referentiekader van grote invloed. Checklist helpt bij objectievere meting.

Meetinstrumenten

• Experiment: in een gecontroleerde omgeving het gedrag van mensen bestuderen. Proefpersonen zijn mensen die deelnemen aan het experiment.

• Kies het soort onderzoek en het meetinstrument dat past bij je onderzoeksvraag.

Variabele

Een kenmerk van een object, actor of samenleving dat kan variëren/verschillen.

bv: Iemand die veel leert en huiswerk maakt heeft een grotere kans op een goed cijfer dan iemand die dit niet doet.

• Variabelen: cijfer en inspanning leren/huiswerk

Hypothese

toetsbare stelling die je wil gaan onderzoeken

bv: als jongeren een uur per week leren dan stijgen hun cijfers

Hoe meer uren jongeren leren per week des te hogere cijfers halen zij.

Jongeren halen hogere cijfers naarmate zij meer uren leren per week.

Conceptueel model

schematische weergave van de invloed van variabelen op elkaar. 

vb. Huiswerk en cijfer

Tijd

cijfer

Operationaliseren

de manier waarop de centrale verschijnselen in het onderzoek worden gemeten.

bv: variabele opleidingsniveau onderzoek je door in een enquête te vragen naar hoogst genoten opleiding.

Indicatoren

variabele meetbaar maken op een bepaald niveau.

bv. variabele opleidingsniveau maak je meetbaar door resultaten van enquête te koppelen aan een cijfer:

1 = basisschool

5 = universiteit.

ILR: universiteit = indicator voor variabele opleidingsniveau

Indicatoren

Je geeft een cijfer voor indicatoren om statistiek te kunnen doen (in bijvoorbeeld Excel of SPSS)

Je noemt je indicatoren zodat duidelijk is wat jij onderzoekt & dat anderen onderzoek kunnen herhalen of verbeteren.

Onderzoeksresultaten beoordelen:

• Validiteit: mate waarin het meetinstrument meet wat de onderzoeker beoogt te meten
• Betrouwbaarheid: is meting onafhankelijk van toeval en vrij van willekeurige meetfouten?
• Representativiteit: de beoogde populatie wordt weerspiegeld in het onderzoek.

Met elkaar lezen we pagina 88 (eigen onderzoek doen)

Sociale categorie

groepen waarin je de respondenten hebt ingedeeld.

bv: praktisch en theoretisch opgeleid, man/vrouw, kind/jongeren, stad/dorp.

Correlatie

De samenhang tussen verschillende variabelen.

Dit kun je gebruiken om voorspellingen te doen.

bv: Leerlingen met hogere cijfers hebben meer motivatie voor school. Grote motivatie? Grotere kans op hogere cijfers.

maar:

Causaliteit

oorzakelijk verband tussen twee variabelen.

Variabele a is een directe oorzaak van variabele b:
Aandelen die aangeboden worden in de kleur rood, zorgen voor minder investeringen.
investering is een directe oorzaak van kleur

Causaliteit is lastig aan te tonen bij sociale wetenschappen.

Soorten variabelen

• onafhankelijke: oorzaak van de variabele die verandert.
• afhankelijke: variabele die wordt beïnvloed door onafhankelijke variabele
• interveniërende: deze beïnvloed de afhankelijke variabele, maar is niet onafhankelijk.

Sekse

Loon

Fulltime baan

Huiswerk

Leer hoofdstuk 2 en 5.