Ondersteunen persoonlijke verzorging deel 2 (les3)

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ondersteunen persoonlijke verzorging deel 2 (Les 3)

Doelen Les 3 Ondersteunen bij persoonlijke verzorging (deel 2)

Je past mondzorg toe bij een cliënt met een eigen gebit volgens protocol

Je laat zien hoe je mondzorg toepast bij een tandprothese volgens protocol

Je vertelt hoe een gezonde mond eruit ziet.

Je laat zien dat je een steunkous met open teenstuk kan aan- en uittrekken met hulpmiddel.

Je laat zien dat je een steunkous met gesloten teenstuk kan aan- en uittrekken met een Easy Slide.

Je laat zien dat je een steunkous met behulp van een Doff 'N Donner kan aan- en uittrekken.

Je kan de aandachtspunten en complicaties van steunkousen vertellen

Je laat zien dat je nagelverzorging beheerst en weet te handelen volgens protocol

Vragen

Zijn er nog vragen over het huiswerk,

de free learning en de gelezen achtergrond informatie?

Mondzorg (Protocol mondzorg)

Een gezonde mond is erg belangrijk voor het lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn van de cliënt. Andersom geldt dat een ongezonde mond erg veel problemen kan veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan een slechte adem, pijn in de mond en problemen met kauwen en slikken.

mondslijmvlies

Bij sommige cliënten vraagt de verzorging van het mondslijmvlies extra aandacht, omdat zij een verhoogde kans op infectie hebben, bijvoorbeeld door een verstoord afweersysteem. De bekendste infectie is stomatitis. Gezond mondslijmvlies is roze van kleur, vochtig en er zijn geen korsten aanwezig. Bij stomatitis is het slijmvlies pijnlijk ontstoken en heeft de cliënt een onaangename mondgeur. Het ziet er rood en glimmend uit en is opgezwollen. Ook kan het slijmvlies stuk zijn en kan er sprake zijn van korstvorming.

Een verhoogde kans op stomatitis hebben cliënten:

-hoge koorts;

-die niet of weinig drinken;

-die versuft of bewusteloos zijn;

-met een slechte slikfunctie;

-die bepaalde medicijnen gebruiken (antibiotica, cytostatica);

-met een verminderde weerstand.

PowerPoint tandenpoetsen

(te openen door de docent)

Tanden poetsen is goed voor je hart!

Een slecht gebit en vaatziekten worden vaak veroorzaakt door een chronische ontsteking. Bacteriën in de mond kunnen zorg voor ontstoken tandvlees en zelfs voor ontsteking van het kaakbeen. Vanuit de mond kunnen die bacteriën ook in de bloedstroom terecht komen, waar ze vaatwandbeschadiging (atherosclerose) kunnen veroorzaken. En zo’n vaatwandbeschadiging verhoogt de kans op een hartinfarct of een beroerte. 

Daarnaast zal het immuunsysteem bij een slechte mondhygiëne voortdurend strijd voeren tegen een “chronische infectie”; en dat is slecht voor hart en bloedvaten.

Poetshouding

Poetsen kunt u vanuit verschillende houdingen doen. Kies de houding die het best past bij u en degene bij wie u poetst. Aandachtspunten: comfort, contact, goed zicht en goed kunnen bereiken van de hele mond. Let ook op uw rug.

Beide zittend

Ga recht voor degene bij wie u poetst zitten, met uw benen in spreidstand. Dat zorgt voor een stabiele houding.

Zorg ervoor dat ook degene bij wie u poetst goed zit en dat diens hoofd wordt ondersteund (bijvoorbeeld met een kussentje in de nek). Dan zijn ook de mondspieren het meest ontspannen.

Als degene bij wie u poetst voorovergebogen zit, kunt u op een stoel naast hem/haar gaan zitten of op uw knieën voor hem/ haar (let er voor uw eigen gezondheid op dat u uw rug recht houdt).

U staat, degene die u poetst zit.

Ga rechts schuin naast/achter degene bij wie u poetst staan (links als u linkshandig bent). Het hoofd van de ander neemt u tussen uw oksel en vrije arm en hand, het hoofd een heel klein beetje naar beneden bewegend. Deze ‘omarming’ van het hoofd helpt het hoofd stil te houden en helpt de mondspieren te ontspannen en kokhalzen te voorkomen.

Oefenen

In drietallen gaan jullie nu mondverzorging toepassen bij elkaar. Student één verzorgt het gebit en de mond van student twee, student drie observeert en vult het observatieformulier in. Vervolgens wisselen de rollen totdat alle studenten de mondverzorging hebben uitgevoerd. Denk hierbij aan de volgende punten:

Gebruik het protocol (werkinstructie Vilans)

Overleg goed met elkaar en geef elkaar feedback over de manier van poetsen

Gebruik handschoenen en licht

Stel een vraag aan je docent als je ergens niet zeker van bent.

Als je klaar bent pas dan de mondverzorging toe op een bedlegerige cliënt.

Als iedere student heeft geoefend laat dan de vaardigheid zien aan de docent.

Steunkousen (protocol steunkousen aantrekken)

1.Wat is het doel van steunkousen?

2.Wat is compressietherapie?

3.Waarom gebruik je huishoudhandschoenen?

4.Noem 4 aandachtspunten bij het aantrekken van steunkousen.

5.Waar controleer je de huid op alvorens je de steunkousen aantrekt?

6.In het protocol staat dat je de kousen moet gladstrijken, waarom is dat denk je?

Ergonomisch werken

Ergonomisch werken is belangrijk als je helpt met het aantrekken van steunkousen. Je werkt namelijk in een onnatuurlijke houding en je moet ook spierkracht gebruiken. Met een goede werkhouding voorkom je problemen. Ga op een kruk voor de cliënt zitten, met een rechte rug. Doe huishoudhandschoenen aan voor meer grip op de kousen en minder belasting van de vingers.

Uitgelicht: Compressie therapie

Compressie therapie betekent letterlijk "drukbehandeling". In de praktijk wordt vaker gesproken van ambulante compressie. Bij ambulante compressietherapie worden elastische zwachtels/kousen gebruikt om oedeem in bijvoorbeeld een arm of been terug te dringen zodat het weer een stabiele omvang krijgt. Door het aanleggen van zwachtels/kousen wordt van buitenaf een continue druk gegeven. Deze druk gaat het uittreden van vocht tegen en ondersteunt de afvoer van lymfe. Een ander gunstig effect is dat de 'spierpomp' beter werkt. Door de tegendruk van het verband/kous, drukken kleine spierbewegingen, het onderhuidse weefsel en de huid steeds tegen het verband aan. Elke spierbeweging werkt dan als een soort pomp. Veel lichaamsbeweging is daarom essentieel voor een succesvolle behandeling.

Leefregels bij ACT

- Beweeg veel (lopen, fietsen, zwemmen) en draag daarbij een elastische kous (ook bij warm weer, dan is deze juist het hardst nodig). Dit is een van de belangrijkste leefregels.

- Voorkom overgewicht

- Vermijd knellende kledingstukken als strakke broeken, elastieken banden en dergelijke.

- Zorg voor gemakkelijk schoeisel. Hoge hakken verhinderen een goede pompwerking van de kuitspieren.

- Leg de benen omhoog bij langdurig zitten. Zo nodig kan ook het voeteneinde van het bed iets worden verhoogd, mits men daardoor niet kortademig wordt.

Praktijk

Er wordt in groepjes van 3 leerlingen geoefend.

Student één is zorgvrager, student twee is zorgverlener en student drie is observant. Als de eerste student klaar is met de oefening geven zowel de observant als de zorgvrager feedback op de manier waarop de zorgverlener heeft gehandeld.

Als een groepje vindt dat deze de vaardigheid beheerst, wordt de vaardigheid gedemonstreerd aan de docent.

Nagelverzorging (protocol opzoeken in vilans)

Wanneer een cliënt niet meer zelfstandig zijn nagels kan verzorgen, kun je hem daarbij ondersteunen of dit overnemen. Je voorkomt er problemen mee, zoals ingegroeide nagels of ontstekingen aan het nagelbed. Je hoeft de nagels niet elke dag te verzorgen, maar je moet bij het wassen van handen en voeten wel observeren of het nodig is. Stem ook af met de cliënt hoe lang of kort hij de nagels wil. Als je de nagels moet knippen met een nagelschaartje of tang, geldt een aantal algemene uitgangspunten:

- Knip vingernagels rond.

- Knip teennagels recht.( De hoekjes van de nagel moeten namelijk vrij liggen van de huid om eventuele ingroei te voorkomen)

- Knip de nagels niet te kort, omdat ze kunnen ingroeien in het nagelbed en dat kan erg pijnlijk zijn.

ATTENTIE

Wees extra voorzichtig bij cliënten die antistollingsmedicatie (wordt vaak bloedverdunners genoemd) gebruiken. Een wondje, bijvoorbeeld door een uitschietende schaar, kan bij hen vervelende bloedingen veroorzaken die moeilijk stoppen. Extra voorzichtig moet je ook zijn bij cliënten met een slechte bloedcirculatie in handen, benen en voeten, bijvoorbeeld als gevolg van diabetes mellitus. Als zij wondjes krijgen, kan er snel een infectie ontstaan. Als gevolg van deze infectie en slechte wondgenezing kan weefsel afsterven. Daarom zie je steeds vaker dat een medisch pedicure en manicure de nagelverzorging bij cliënten met diabetes uitvoert. Vraag bij problemen met de hand- en voetverzorging zo'n pedicure of manicure om advies.

Waarom een medisch pedicure?

Een medisch pedicure onderscheidt zich van een gewone pedicure door het hebben van specialistische kennis van bepaalde stoornissen in de gezondheidstoestand van de cliënt. Denk aan:

- de verzorging of preventie van infecties aan de voet bij een cliënt met diabetes mellitus.

- de verzorging van de nagels van een cliënt met ingegroeide nagels.

- de verzorging van de nagels bij cliënten die chemotherapie ondergaan en een sterk verminderde weerstand hebben.

- de verzorging van de voeten bij cliënten met een slechte of verminderde doorbloeding.

- de verzorging van de nagels bij cliënten met een schimmelnagel 

Wat weet jij nu over nagelverzorging?

Huiswerk voor les 4

Lees in ThiemeMeulenhoff:

Zelfzorg:

 Module 2 Ondersteunen bij de persoonlijke verzorging: hoofdstuk 2 Ondersteunen van de persoonlijke verzorging bij complicaties door onvoldoende beweging

Kijk;

https://goedgebruik.nl/filmpjes-van-alle-technieken/3steunkousen-aan-en-uitrekken

Lees in ThiemeMeulenhoff:

Zelfzorg:

- Module 5 Gezonde slaap en comfortabel en veilig in bed: Hoofdstuk 1 en 2