3.4 De crisistijd en de opkomst van Hitler

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Beurskrach

'Black tuesday' 1929

Alles ging goed tot 1929...

Problemen in de Amerikaanse economie

• Veel schulden door lenen
• Banken geen regels, lenen was makkelijk
• koersstijging niet gelijk aan economische productie 

Gevolg Beurskrach: 24 oktober (zwarte donderdag) aandelen massaal verkopen -> koers ging dalen. 

Beurskrach en crisis

• Zwarte Donderdag 24 oktober 1929: beurskrach
• 'Miljoenen aandelen zijn in één klap niets meer waard
• Bedrijven en banken gaan failliet: grote werkloosheid
• Daling van de handel zorgt voor een economische wereldcrisis

In 1929 ...

1. Viel de beurs op Wallstreet
2. Nam Lenin de macht van de Tsaar over
3. Kwam Stalin aan de macht
4. Werd verdrag van Versailles ondertekent

Wat is een economische crisis?

1. een tijd waarin het goed gaat met de economie
2. de uitvinding van de economie
3. een tijd waarin er veel geld wordt uitgegeven
4. een tijd waarin het slecht gaat met de economie

Wat was het begin van de economische crisis in Amerika?

1. Iedereen spaarde te veel en gaf geen geld uit
2. Spullen werden te vaak gekocht met leningen.
3. Er werd te veel geld gedrukt
4. Door oorlog waren er te weinig werknemers

Een gevolg van de economische crisis was...

1. Wereldwijde werkeloosheid
2. Duitsland hoefde geen schuld meer te betalen
3. Verdrag van Versailles werd ondertekent
4. WO1 begon

Sleep naar het juiste plaatje

Eerste Wereldoorlog 1914-1918

Economische crisis 1929

Jaren 20

Vrede van Versailles 1919

Beurskrach & Crisis

Oorzaken

Gevolgen

Live now, pay later: lenen

Consumptie-
maatschappij

Dalende aandelenkoersen

Stijgende productie en stijgende lonen

Dalende productie en dalende lonen

Massa-ontslagen en massa werkloosheid

Opkomst van dictators als Mussolini en Hitler

Opkomst Hitler

Wat beloofde Hitler niet?

1. Oplossen werkloosheid
2. Herstelbetalingen stopzetten
3. Leger verkleinen
4. Leger vergroten

Wat wilde Hitler worden toen hij nog jong was?

1. Dictator
2. Leraar
3. Schilder
4. Soldaat

Adolf Hitler was een?

1. Nederlander
2. Duitser
3. Oostenrijker

NSDAP 

• Anti-democratisch
• Totalitair
• Gewelddadig
• Nationalistisch
• Racistisch 

Hitler zorgt voor een grote aanhang door middel van propaganda.

Macht

• Na beurskrach groeit populariteit extreme partijen: NSDAP en communisme
• Iedere verkiezing levert de NSDAP meer zetels op
• President Hindenburg weigert Hitler Rijkskanselier te maken tot hij niet anders kan.

Hitler Kanselier van Duitsland, jan. 1933

Rijkspresident Von Hindenburg benoemt Hitler tot rijkskanselier

• Rijkspresident = gekozen staatshoofd
  
• Rijkskanselier = regeringsleider
  

Conservatieven hoopten te kunnen profiteren van een coalitie met de NSDAP.

‘Wij hebben Hitler in dienst genomen, in twee maanden hebben we hem zo in de hoek gedrukt dat hij piept.’

Hitler moet naar de gevangenis.

Hitler schrijft een boek

Hitler probeert aan de macht te komen in Duitsland.

De NSDAP wordt de grootste partij en Hitler wordt leider van Duitsland.

Hitler word lid van de NSDAP

Adolf Hitler doet mee aan WO1 als soldaat van Duitsland

Adolf Hitler wil kunstenaar worden. Dat mislukt.

Oorzaken opkomst Hitler

• Duitsland leed onder het verdrag van Versailles

• Grote economische crisis

• Bevolking had behoefte aan een sterke leider.

• Onderschat door de president en de andere partijen

Gevolgen voor Duitsland

Totalitaire dictatuur:

• Tegenstanders worden gevangengenomen 
• SS (leger van de partij) maakt mensen bang
• Indoctrinatie (Hersenspoelen)
• Propaganda
• Oorlogsindustrie
  

Duitsland werd na 1933 al snel een dictatuur. Wat is een dictatuur?

1. een leider is de absolute baas van het land
2. meerdere partijen zijn de baas van het land
3. 100 leiders zijn de baas van het land

Wat is een kenmerk van de NSDAP? Maak de zin af:

De NSDAP is een partij …

1. ...die voor een dictatuur is
2. ...die voor samenwerking is met andere partijen.
3. ...die voor vrijheid van meningsuiting is.
4. ...die voor vrije verkiezingen is.

Wat is een nazi?

1. Een overtuiging van Hitler
2. Een minderwaardig mens, volgens Hitler
3. Een lid van de politieke partij van Hitler
4. Een politieke tegenstander van Hitler

PROPAGANDA

Rassenwetten...

Lebensraum...

PROPAGANDA

Jeugd overtuigen

de Ariër (propaganda)

de Jood (propaganda)

Wat is propaganda?

1. Politieke reclame
2. Politieke steun
3. Politieke tegenstand
4. Politieke opstand

Is dit propaganda?

1. Ja
2. Nee

Propaganda of reclame?

1. Propaganda
2. Reclame

Einde van deze les

•  Je kan nu uitleggen hoe de economie veranderde in de jaren 30
• Je kan uitleggen hoe Hitler aan de macht kwam

• Maak nu paragraaf 3.4 in je online werkboek