Module 4 Hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Door inflatie stijgt de koopkracht van geld

1. Juist
2. Onjuist

Een reden voor het ontstaan van inflatie is een daling van de maatschappelijke geldhoeveelheid

1. Juist
2. Onjuist

In welk geval is het nominale rendement lager dan het reële rendement?

1. Bij inflatie
2. Bij deflatie
3. Bij een inflatie van 0%

Als de algemene prijs van tijd hoger is dan de individuele prijs van tijd zal de consument sparen

1. Juist
2. Onjuist

Deflatie is het omgekeerde van inflatie. In welk geval is het reële rendement gelijk aan het nominale rendement?

1. Bij inflatie
2. Bij deflatie
3. Bij een inflatie van 0%

De rente die een bank uitkeert op je spaarrekening is een voorbeeld van reëel rendement

1. Juist
2. Onjuist

Als de rente stijgt dan:

1. stijgt het aanbod van geld en daalt de vraag.
2. stijgt het aanbod van geld en stijgt de vraag.
3. stijgt de vraag naar geld en daalt de vraag.
4. stijgt vraag van geld en stijgt de vraag.

Er is 2% inflatie maar je krijgt 5% loonsverhoging, dit noem je:

1. reële loonsverhoging
2. prijscompensatie

Oefenopgave 3:

ric = nic / pic x 100

Gegeven stijgingen ten opzichte van basisjaar: 
Inflatie: 4%             BBP: 10%         Rente: 3%

a) Bereken de daling van de koopkracht van geld (of geldontwaarding).
b) Bereken de reële stijging BBP.
c) Bereken de reële rente.

Uitwerking oefenopgave 3

a) ric = 100 / 104 x 100 = 96,15; verandering koopkracht geld: 96,15 – 100 = -3,85%; geldontwaarding is dus 3,85%
b) ric = 110 / 104 x 100 = 105,77; reële stijging BBP is dus 105,77 – 100 = 5,77%
c) ric = 103 / 104 x 100 = 99,04; reële verandering rente is dus 99,04 – 100 = - 0,96% (er is dus sprake van een negatieve reële rente van 0,96%)

Oefenopgave 4:

ric = nic / pic x 100

a) Gegeven: 
ric = 102
nic = 104
Bereken de inflatie.

b) Gegeven: 
ric = 98
nic = 102
Bereken de inflatie.

c) Gegeven: 
ric = 104
pic = 101
Bereken de nominale stijging.

Uitwerking oefenopgave 4

a) 102 = 104 / pic x 100   pic = 104 / 102 x 100 = 101,96  
Inflatie is dus 101,96 – 100 = 1,96%
b) 98 = 102 / pic x 100   pic = 102 / 98 x 100 = 104,08
Inflatie is dus 104,08 – 100 = 4,08%
c) 104 = nic / 101 x 100   nic = 104 x 101 /100 = 105,04
Nominale stijging is dus 105,04 – 100 = 5,04%

Voorbeeld

Berekenen consumentenprijsindexcijfer (CPI)

Hieronder staat een (zeer) versimpeld voorbeeld (met maar 5 productgroepen) van hoe we het CPI berekenen.
1: wegingsfactor en prijsverandering zijn gegeven.

2: maken van een partieel prijsindexcijfer (is niet echt nodig, maar maakt stap 3 eenvoudiger)

3: maken CPI:

CPI = 0,35 x 120 + 0,25 x 90 + 0,15 x 110 + 0,35 x 130 = 126,5

Dat wil dus zeggen dat de prijsstijging ten opzichte van het basisjaar 26,5% is.

gemiddelde prijspeil in een land

jaar                             prijs              prijsindexcijfer

2011 (basisjaar)      € 20,11        100

2012                             €22,09       110

2013                              €23,06      115

Stel nu dat het basisjaar 2012 is,
jaar prijs prijsindexcijfer
2011 (basisjaar) € 20,11 ?
2012 €22,09
2013 €23,06

1. ? = 100
2. ? = 108
3. ? = 91
4. ? = 102

Oefenopgave 1: Berekenen CPI

a) Vul laatste kolom (partieel prijsindexcijfer) in.

b) Bereken het CPI.
c) Hoeveel bedraagt de prijsstijging ten opzichte van het basisjaar?

Uitwerking oefenopgave 1

a)

b) CPI = 0,4 x 120 + 0,3 x 105 + 0,2 x 90 + 0,1 x 110 = 108,5
c) Er is dus in dit voorbeeld een prijsstijging van 8,5% ten opzichte van het basisjaar.