H. 5, par. 1. De Koude Oorlog

De Koude Oorlog 5.1
De wereld na 1945
1 / 24
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmboLeerjaar 4

In deze les zitten 24 slides, met tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

De Koude Oorlog 5.1
De wereld na 1945

Slide 1 - Tekstslide

...beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een 
Westblok en een Oostblok ontstond.

...de oorzaken en gevolgen noemen van de Blokkade van Berlijn.

...uitleggen waarom bij mensen in het Oostblok meer onvrede was dan bij mensen in het Westblok, en welke gevolgen dit had.
Aan het einde van de les kan je...

Slide 2 - Tekstslide


  • Na de Tweede Wereldoorlog waren de Europese landen (GB, FR, DU) minder machtig geworden.

  • Voortaan bepaalden de Verenigde Staten en de Sovjet Unie wat er gebeurde.

Leerdoel:
Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstond.
Begrippen:
invloedssferen
communisme
Oostblok
satellietstaten
§5.1
De Koude Oorlog
DeBoze burgers
Europa raakt verdeeld

kapitalisme
Westblok
IJzeren Gordijn
Koude Oorlog

Slide 3 - Tekstslide

  • De VS was kapitalistisch: er was een vrije economie met ondernemers en privébezit. Vrijheid en democratie zijn belangrijk in kapitalistische landen

  • De SU was communistisch: de communistische partij heeft alle macht (dictatuur) en bepaalde wat er werd geproduceerd (planeconomie), de prijzen en de salarissen 


§5.1
De Koude Oorlog
A
DeBoze burgers
Europa raakt verdeeld

Slide 4 - Tekstslide

De kapitalistische landen werkten nauw samen.

Hierdoor ontstond een tweedeling in:

  • Berlijn (Oost- en West)
  • Duitsland (Oost- en West)
  • Europa (Oost- en West)

Er ontstonden twee invloedssferen: een verdeling van landen die onder invloed van de VS of de SU vielen.

Het landen die vielen onder de invloedssfeer van de SU noemen we het Oostblok, de landen onder invloed van de VS noemen we het Westblok.


§5.1
De Koude Oorlog
A
DeBoze burgers
Europa raakt verdeeld
Westblok
Oostblok

Slide 5 - Tekstslide

  • De Oostbloklanden werden satellietstaten: landen die volledig afhankelijk waren van de SU. Het werden ook bufferstaten genoemd

  • Langs de grenzen van de satellietstaten verscheen het IJzeren Gordijn: de streng bewaakte grens tussen het Oosten en het Westen met mijnenvelden, prikkeldraad en wachttorens tussen 1945 en 1989

§5.1
De Koude Oorlog
A
DeBoze burgers
Europa raakt verdeeld
Satellietstaten

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Video

Slide 8 - Video

  • Zo ontstond een Koude Oorlog: een periode van vijandschap tussen het kapitalistische westen en het communistische oosten, waarbij er geen échte, daadwerkelijke  oorlog ontstond tussen beide machtsblokken. Wel altijd dreiging.
§5.1
De Koude Oorlog
DeBoze burgers
Europa raakt verdeeld

Slide 9 - Tekstslide

  • Al tijdens de oorlog hadden de geallieerden afgesproken om Duitsland en Berlijn te verdelen in vier stukken.

Leerdoel:
Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van de Blokkade van Berlijn
Begrippen:
Blokkade van Berlijn
Warschaupact

§5.1
De Koude Oorlog
B
DeBoze burgers
Ruzie over Duitsland

Slide 10 - Tekstslide

  • Berlijn lag midden in het Oostblok. Vrij reizen was daar nog mogelijk.

  • Veel (hoogopgeleide) burgers, vluchtten van Oost- naar West-Berlijn.

  • Daarom begon Stalin met de Blokkade van Berlijn: alle toegangswegen van en naar West-Berlijn werden afgesloten van juni 1948 tot mei 1949.

§5.1
De Koude Oorlog
B
DeBoze burgers
Ruzie over Duitsland

Slide 11 - Tekstslide

De Amerikanen kwamen West-Berlijn te hulp: 11 maanden lang vlogen vrachtvliegtuigen dag en nacht om Berlijn te bevoorraden: een luchtbrug. 

Stalin gaf op, maar de spanning bleef…

§5.1
De Koude Oorlog
B
DeBoze burgers
Ruzie over Duitsland

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

  • In 1949 werd de BRD opgericht: de Bundesrepublik Deutschland (West-Duitsland)

  • Daarna werd snel de DDR opgericht: Deutsche Democratischer Republik (Oost-Duitsland)

  • Duitsland was nu definitief verdeeld
§5.1
De Koude Oorlog
B
DeBoze burgers
Ruzie over Duitsland

Slide 14 - Tekstslide

  • Tijdens de blokkade van Berlijn (1949) richtten een aantal West-Europese landen, met Canada en de VS de NAVO op: de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie; het was een bondgenootschap tegen het communisme.

  • Ze beloofden elkaar te helpen bij een oorlog

  • In 1955 werd het Warschaupact opgericht: een militair bondgenootschap van de SU en de Oostbloklanden

§5.1
De Koude Oorlog
B
DeBoze burgers
Ruzie over Duitsland

Slide 15 - Tekstslide

In West-Duitsland kwam de (kapitalistische) economie weer snel op gang. Dat kwam onder andere door het Marshallplan. Dit plan bevatte geld, grondstoffen, voedsel en machines.


Leerdoel:
Je kunt uitleggen waarom bij mensen in het Oostblok meer onvrede was dan bij mensen in het Westblok, en welke gevolgen dit had.
Begrippen:
Marshallplan
containmentpolitiek
Berlijnse muur

§5.1
De Koude Oorlog
C
DeBoze burgers
Verschillen tussen Oost en West

Slide 16 - Tekstslide

De VS wilden niet dat het communisme zich verder zou verspreiden. Ze voerden daarom containmentpolitiek: de politiek van de VS die erop is gericht om de verspreiding van het communisme overal ter wereld tegen te houden.

Het Marshallplan past compleet bij deze politiek.
§5.1
De Koude Oorlog
C
DeBoze burgers
Verschillen tussen Oost en West
Poster van de Amerikaanse informatiedienst die in Azië is verspreid en waarop Juan de la Cruz staat afgebeeld, klaar om de Filippijnen te verdedigen tegen de dreiging van het communisme.

Slide 17 - Tekstslide

Toch greep de VS niet altijd in; ze waren bang voor een kernoorlog met de SU:
  • In 1956 werd in Hongarije een opstand tegen de communistische regering hard neergeslagen door Sovjet-tanks
  • In 1961 werd de Berlijnse Muur gebouwd
  • In 1968 werd er met geweld een einde gemaakt aan de ‘Praagse Lente’. In Tjecho-Slowakije had de communistische leider de bevolking meer vrijheid gegeven. De SU was het hier niet mee eens en herstelde het communistische gezag

De VS greep niet in bij deze gebeurtenissen.

§5.1
De Koude Oorlog
C
DeBoze burgers
Verschillen tussen Oost en West

Slide 18 - Tekstslide

Het IJzeren Gordijn zou moeten voorkomen dat mensen van Oost naar West gingen vluchten.

Op 1 plek zat er een gat in deze grens: Berlijn. Het was vrij simpel om van Oost- naar West-Berlijn te vluchten: tussen 1945-1961 vluchtten 2,5 miljoen mensen. 

De DDR bouwde in 1961 een muur om West-Berlijn: de Berlijnse Muur. Oost-Duitsers konden nu niet meer het land verlaten. 
§5.1
De Koude Oorlog
C
DeBoze burgers
Verschillen tussen Oost en West

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Video

Belangrijke momenten in WO II: een kort overzicht

 
  • 1. Duitsland van Polen aan ( 1 september 1939) > begin WO II
  • 2. Duitse aanval op W-Europa (april '40) > groot succes Hitler, o.a: Ned. en Fr. verslagen
  • 3. Battle of Britain (juni - oktober 1940) > Luchtoorlog om Engeland (1e nederlaag Hitler)  
  • 4. Aanval Du. op Sovjet-Unie (juni 1941)  > Rusland (Stalin) in oorlog met Duitsland
  • 5. Aanval Japan op VS (7 dec. 1941)          > Amerikaanse deelname aan WO II > 'De Grote Drie'
  • 6. Slag om Stalingrad (42/43)                      > eerste nederlaag van Hitler, begin opmars Russen
  • 7. D-Day  (6 juni 1944)                                      > Landing Geallieerden op Normandië 
  • 8. Inname Berlijn Russen (april 45)           > capitulatie Duitsland
  • 9. Atoombommen (6/9 aug '45)                 > capitulatie Japan, einde WO II

Stalin, Roosevelt, Churchill, '43

Slide 22 - Tekstslide

Belangrijk:
Er was tot 1961 dus nog géén Muur die Berlijn in tweeën deelde!!!
Zie ook volgende dia:

Slide 23 - Tekstslide

Verdeling Duitsland in 1945:
4 bezettingszones
Verdeling Berlijn in 1945 +
Berlijnse Muur  in 1961 

Slide 24 - Tekstslide