§2.2 Arbeiders eisen meer rechten

Arbeiders eisen meer rechten
Nederland als industriële samenleving
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

Arbeiders eisen meer rechten
Nederland als industriële samenleving

Slide 1 - Tekstslide

Wat gaan we doen vandaag? 
- Dagopening
- Mentorles & flexuren 
- Nakijken en bespreken par. 5 
- Zelfst. nakijken + hh par. 1 
- Introductie + doorloop PO
- Uitleg par. 2 
- Aan de slag met PO
- Afsluiting

Slide 2 - Tekstslide

Nakijken paragraaf 1
timer
10:00

Slide 3 - Tekstslide

Arbeiders eisen meer rechten
Nederland als industriële samenleving

Slide 4 - Tekstslide

...uitleggen waarom arbeiders weinig macht hadden 
en hoe zij toch hun positie probeerden te verbeteren


Aan het einde van de les kan je...

Slide 5 - Tekstslide

De industriële revolutie ging in België een stuk sneller dan in Nederland. 
Om dit in Nederland sneller te laten lopen, legde Koning Willem I
infrastructuur aan: kanalen en spoorwegen. De eerste fabrieken kwamen in Twente. 

De industrie groeide daarna hard, mede door verlaging van de belastingen en een afzetgebied in de koloniën. 

De arbeidsomstandigheden van de arbeiders waren slecht. Mede door arbeidsdeling was het werk ook nog eens erg saai. De kans op ongelukken was hierdoor erg groot.

Ook de woonomstandigheden waren slecht, mede door de snelle verstedelijking
Herhaling

Slide 6 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
Leerdoel:
Je kunt uitleggen waarom arbeiders weinig macht hadden en hoe zij toch hun positie probeerden te verbeteren.
Begrippen:
liberalen
vakbonden
algemeen kiesrecht
B
Nieuwe wetten
Leerdoel:
Je kunt uitleggen door welke nieuwe wetten de situatie van de arbeiders eind 19e eeuw sterk verbeterde.
C
Een modern land
Leerdoel:
Je kunt een aantal kenmerken noemen van het moderne Nederland rond 1920
 
socialisten
confessionelen

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider
was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Slide 9 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
Leerdoel:
Je kunt uitleggen waarom arbeiders weinig macht hadden en hoe zij toch hun positie probeerden te verbeteren.
1860:

Alleen rijke mannen die een bepaalde hoeveelheid belasting betaalden, die mochten stemmen.

Arbeiders dus niet!!

Begrippen:
liberalen
vakbonden
algemeen kiesrecht
 
socialisten
confessionelen

Slide 10 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
1860:

Parlement bestaat voornamelijk uit liberalen: zoveel mogelijk vrijheid voor burgers en bedrijven. 
  • Niet te veel wetten en regels rondom arbeidsomstandigheden


Slide 11 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
Arbeiders willen hun leefomstandigheden verbeteren:
  • minimum loon
  • 8-urige werkdag

Oprichting vakbonden: organiseren demonstraties en stakingen.

Elke beroepsgroep eigen vakbond, rond 1900 gaan deze vakbonden samenwerken

Probleem: het lukt vakbonden niet om de problemen op te lossen.

Wat lost de problemen dan wel op?
Algemeen kiesrecht!

Slide 12 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
Algemeen kiesrecht
Arbeiders stemmen op mensen die arbeiders willen helpen
Deze mensen kunnen in het parlement komen
Nieuwe wetten om arbeiders te beschermen

Slide 13 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
A
Samen sterk
Maar op wie moeten ze dan stemmen? 

  • Socialisten: Overheid moet regels maken om geld en bezit eerlijker te verdelen. 

  • Confessionelen: katholieken en protestanten.
    Wilden het leven van arbeiders verbeteren en voorkomen dat ze op socialisten zouden stemmen
  • Liberalen: Overheid moet zich zo min mogelijk bemoeien met het leven van de mensen. Voor economische vrijheid.

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Liberalen
Socialisten
Confessionelen
Doel: algemeen kiesrecht
Katholieken
Protestanten
Arbeiders
Niet bemoeien met bedrijven
Gelovigen

Slide 16 - Sleepvraag

Lesdoel: Je kan uitleggen waarom arbeiders weinig macht hadden
en hoe zij toch hun positie probeerden te verbeteren

A
Ik snap het!
B
Ik snap het nog niet helemaal.
C
Ik snap er niets van.

Slide 17 - Quizvraag

timer
1:00
"Ik begrijp het al"
"Herhaling is fijn"
Wil extra uitleg
Zelfstandig maken:
1 t/m 5
Leerdoelen beantwoorden
Verlengde instructie
Zelfstandig maken:
1 t/m 5
Leerdoelen beantwoorden
Verlengde instructie
Samen maken: 1 t/m 5
Samen leerdoelen beantwoorden

Slide 18 - Tekstslide

HEB JE HET BEGREPEN?
-Volgende les: deel 2 (paragraaf 2)
-Huiswerk: Opdracht 1 t/m 5

Slide 19 - Tekstslide

Arbeiders eisen meer rechten
Nederland als industriële samenleving

Slide 20 - Tekstslide

Je kunt uitleggen door welke nieuwe wetten de situatie van de arbeiders eind 19e eeuw sterk verbeterde.

Je kunt een aantal kenmerken noemen van het moderne Nederland rond 1920.
Aan het einde van de les kan je...

Slide 21 - Tekstslide

Liberalen
Socialisten
Confessionelen
Doel: algemeen kiesrecht
Katholieken
Protestanten
Arbeiders
Niet bemoeien met bedrijven
Gelovigen

Slide 22 - Sleepvraag

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
B
Nieuwe wetten
Leerdoel:
Je kunt uitleggen door welke nieuwe wetten de situatie van de arbeiders eind 19e eeuw sterk verbeterde.
Liberalen zien noodzaak om omstandigheden arbeiders te veranderen:
  • Arbeiders lukten het niet zelf om verandering in te zetten
  • Bang voor rellen of grote opstanden
  • Bang voor macht arbeiders (vakbonden, politieke partijen)

Slide 23 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
B
Nieuwe wetten
1874: Kinderwetje van Van Houten: kinderen onder 12 jaar mogen niet in een fabriek werken

1889: Arbeidswet: verbod op lange dagen, gevaarlijk werk, nachtwerk voor vrouwen en kinderen 

1901: Leerplichtwet: Kinderen moeten van 6 tot 12 jaar naar school

1919: Nieuwe arbeidswet: maximaal 8 uur per dag, 45 uur per week

Slide 24 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
B
Nieuwe wetten
Arbeiders wilden nog 1 ding: algemeen kiesrecht.

1917: Mannen vanaf 25 jaar mogen stemmen
1919: Vrouwen vanaf 25 jaar mogen stemmen

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
C
Een modern land
Leerdoel:
Je kunt een aantal kenmerken noemen van het moderne Nederland rond 1920
Economische groei:
  • Nieuwe uitvindingen op gebied van elektronica, bewerking van olie en chemische stoffen ➜ nieuwe bedrijven die auto's, gloeilampen, radio's, benzine en kunstmest maken
  • Vanaf 1920: grote groei haven Rotterdam ➜ Doorvoerhaven naar Duitse Ruhrgebied

Slide 27 - Tekstslide

§2.2
Arbeiders eisen meer rechten
BASIS
C
Een modern land
Bevolking, transport en communicatie:
  • Door betere voeding, hygiene en ziekenzorg stijgt bevolking tot 8 miljoen in 1930
  • Aantal mensen in de industrie groeit door, net als verstedelijking
  • 1890: groot netwerk aan spoorwegen en kanalen
  • 1900: eerste auto's
  • 1920: veel mensen een radio in huis
  • 1924: eerste vliegtuig naar Nederlands-Indië

Crisis en oorlog
  • 1929: internationale crisis
  • Handel nam enorm af
  • 1940: Tweede Wereldoorlog

Slide 28 - Tekstslide

Lesdoel: Je kunt uitleggen door welke nieuwe wetten de situatie van de arbeiders eind 19e eeuw sterk verbeterde.
A
Ik snap het!
B
Ik snap het nog niet helemaal.
C
Ik snap er niets van.

Slide 29 - Quizvraag

Lesdoel: Je kunt een aantal kenmerken noemen van het moderne Nederland rond 1920.
A
Ik snap het!
B
Ik snap het nog niet helemaal.
C
Ik snap er niets van.

Slide 30 - Quizvraag

timer
1:00
"Ik begrijp het al"
"Herhaling is fijn"
Wil extra uitleg
Zelfstandig maken:
Paragraaf 2
Leerdoelen beantwoorden
Verlengde instructie
Zelfstandig maken:
Paragraaf 2
Leerdoelen beantwoorden
Verlengde instructie
Samen maken: Paragraaf 2
Samen leerdoelen beantwoorden

Slide 31 - Tekstslide

Indeling PO
Lonneke & Monique
Mayar & Rico
Laura & Thirza
Milou & Kinga
Niki & Maartje
Jente & Fleur
Samuel & Benjamin
Finn & Diego 
Toby & Jesse
Matthew & Pim
Jordy & Bas
Matt & Giovanni
Dani & Britt
Amy & Sofie 

Slide 32 - Tekstslide