Periode 3 les 5 Dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

Wat is dementie

Verschijnselen en beloop

Verschillende fasen

Benaderingswijzen

Dementie

Wat is dementie?

50 hersenziektes

1 op de 5 mensen, meer vrouwen

ongeneeslijke hersenziekte

* Geheugenproblemen                                    

* Handelingen gaan niet goed (apraxie)   

* Moeite met herkennen (agnosie)

* Moeite met taal (afasie)

Vrouwen krijgen vaker dementie dan mannen. Waarom is dat zo, denk je?

Hoe ontstaat dementie?

Dat ligt aan het soort dementie

Soms door stoornissen in de bloedvoorziening in de hersenen

Soms door verloren gaan (verschrompelen) van de hersencellen

Vasculaire dementie

* Trager denken, praten en doen

* moeite zicht te concentreren of meerdere dingen tegelijk doen

* gaat met sprongen achteruit, soms even stabiel

Frontotemporale dementie

Verschillende vormen:

* Gedrag verandert

* Moeite met taal

* Moeite met bewegen

Verschillend beloop. Eindstadium lijkt op Alzheimer

Lewy body dementie

Hoopjes eiwitten/ Lewy body lichaampjes

Parkinsonistisch beeld

Geheugen nog lang goed

Schommelingen in functioneren

Jong en dementerend

'' Naar schatting zijn er in Nederland 12.000 mensen met dementie die jonger zijn dan 65 jaar. ''

- vaak erfelijk 

- lichamelijk sterk

- andere behoeften dan ouderen

- aparte begeleidingsprogramma's

0

Op de slide is een overzicht van de signalen van dementie te zien. Natuurlijk kun je ook last hebben van de signalen en geen dementie hebben (dat zullen de studenten vast wel herkennen!) Om er achter te komen of iemand daadwerkelijk dementie heeft is er een onderzoek bij een arts nodig.

Signalen

Welke signalen van de vorige slide zie je terugkomen in het filmpje?

Bekijk dit filmpje, laat de studenten nadenken over welke signalen van de vorige slide ze herkennen in het filmpje

4 fasen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 'verdwaaldgevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- orientatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementei
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

Tekst

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

Maken in de les

Opdracht 32;  inleveren in It's Learning

Specifieke gedragingen

Gedrag en stemmingen die kunnen voorkomen bij zorgvragers met dementie:

Persevereren                                                                           

Confabuleren

Verzamelzucht

Achterdocht

Decorumverlies 

Benaderen bij dementie?

• Wijze waarop je een persoon met dementie benaderd is anders dan bij mensen zonder dementie.  
  
• Zorg voor veiligheid en neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

Welke benaderingswijze ken je?

ROT-ROB

realiteit oriëntatie benadering

 =een methode om het denkvermogen van oudere mensen te prikkelen. Mensen activeren in het hier en nu.

realiteit oriëntatie training

=training met als doel het dementeringsproces te vertragen door verwarde personen te stimuleren en te activeren om het verloren contact met de werkelijkheid terug te vinden.

ROT-ROB

Validation

* Herkennen en bevestigen van gevoelens van zorgvrager

* Inleven in belevingswereld van zorgvrager met als doel; vermindering van spanning en onrust

* Communicatie met zorgvrager zowel verbaal als non-verbaal

Reminisentie

Snoezelen

zintuigactivering, gevoelsactiviteit, primaire activering en sensomotorische stimulatie genaamd)

Voorbeelden?

Belevingsgerichte zorg

Bij belevingsgerichte zorg staat een respecterende houding en lichaamssignalen begrijpen centraal

Het is een verzamelnaam voor andere methoden, zoals validation, reminiscentie, zintuigstimulering en warme zorg

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Model van Kitwood

Warme zorg

Zorg waarbij de hulpverlener weinig afstand neemt en niet bang is voor lichamelijk contact (zoals een knuffel) 

Tevens is het van belang dat de hulpverlener mee kan gaan in de belevingswereld van de hulpvrager ( bv bij dementerende) en wezenlijk interesse toont

Opdracht 

1) Maak een keuze uit een van onderstaande methodieken :

reminiscentie, zintuigactivering, validation, rob/rot, warme zorg, haptonomie

2) Welke methodiek heb je in je werk wel eens toegepast, hoe ging dat? 

Werk deze methodiek uit; wat is het, wat doet het hoe pas je het toe etc. 

3) Lever je uitwerking in in It's Learning

         

HUISWERK

Opdracht 33

Omgaan met dementie