Rembrandt

• Wereldoriëntatie
• Taal
• +3
• Basisschool
• Groep 5,6

Introductie

De zeventiende eeuw is de tijd van regenten en vorsten, maar ook van schilders! De bekendste is Rembrandt van Rijn (1606-1669). Zijn werk is miljoenen waard! Wat is dat toch met die schilder, die vierhonderd jaar geleden leefde? Wat is zijn geheim?

Rembrandt

Nu is de Nachtwacht 363 bij 438 cm, maar dat was het schilderij niet toen Rembrandt het maakte! Het was toen een stuk groter: 500 bij 387 cm. Maar omdat het schilderij niet paste op de plaats waar het zou gaan hangen in het stadhuis op de Dam (tegenwoordig Paleis op de Dam), werden er in 1715 stukken vanaf gesneden.

Benieuwd hoe de Nachtwacht eruit zag vóór de stukken eraf waren gesneden? Klik op de afbeelding rechtsonder in de hoek.

Wist je dat de echt naam van de Nachtwacht De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren is?

Het is niet bekend waar de naam Nachtwacht precies vandaan komt. Is het misschien de kleur van het schilderij? Of was dit inderdaad een nachtwacht?

Kapitein Frans Banninck Cocq

Luitenant Willem van Ruytenburgh

Schilderijen van schutterijen (een soort politie) waren erg populair in de tijd. De leden van een schutterij betaalden veel geld om er goed en stoer uit te zien. Rembrandt had voor het maken van dit schilderij ongeveer 3500 gulden verdiend. Dat was in die tijd veel geld, maar dat was normaal voor een schilderij van Rembrandt.

Is dit Rembrandt zelf? Sommige mensen zeggen van wel.

Het meisje is een soort mascotte. Aan haar riem hangt een dode vogel. Vooral de twee poten van het beest, de klauwen, zijn duidelijk te zien. De schutters werden ook wel klauweniers werden genoemd.

Kloveniers waren politie met een geweer. Rembrandt heeft in zijn schilderij laten zien wat er allemaal bij komt kijken om zo'n geweer te gebruiken. Zo vult er één zijn geweer met kruit; ééntje schiet zijn geweer af en een ander maakt zijn geweer schoon door het kruit weg te blazen.

Het is bijna niet te zien, maar in hun wapen (een soort logo) hadden de Kloveniers (een soort politie met geweer) twee klauwen van een vogel. Die twee klauwen zie je ook weer terug bij de vogel die het meisje bij zich draagt.

Op dit schild staan de namen van de personen die op het schilderij staan (en waarschijnlijk ook hebben betaald).

Hoeveel is de Nachtwacht waard? Dat is niet te zeggen: het schilderij is nooit verkocht of te koop aangeboden. Er is later weleens geprobeerd om het uit te rekenen. Ze kwamen toen uit op een bedrag van 500 miljoen euro!

De signatuur (soort handtekening) van Rembrandt: Rembrandt f 1642

Sommige leden van de schutterij wilden niet betalen toen ze het schilderij zagen: ze stonden er maar half op! Of keken de andere kant op! "Daarvoor ga ik niet betalen!", zeiden ze.

Honden op schilderijen waren vaak een teken van trouw ('trouwe viervoeter'). 

Eigen leervragen

Wat zou jij willen weten over Rembrandt? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik in welke tijd Rembrandt leefde. 
• weet ik waarom Rembrandt zo bekend is.
• weet ik wat het werk van Rembrandt zo bijzonder maakte.
• kan ik iets vertellen over het leven van Rembrandt.

Dit ga je leren

Woordenschat

• Na deze les
  weet ik wat
  de belangrijke woorden uit de tekst betekenen. 

Taal

• Na deze les kan ik een rap schrijven en uitvoeren over het leven van Rembrandt.
  

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Over welke tijd hebben we het?

De tijd van regenten en vorsten

1600 - 1700

_{Verdiepende tekst}

Lees de tekst en arceer de woorden die je nog niet goed begrijpt geel. 

Arceer in ieder geval:

• de kooplui
• pronken
• de burgers
• de diepte
• sterft
• het meesterwerk
• de onbekende
• de kunstschilders
• de cultuur

_Woordenschat

de kunstschilder

Iemand die voor zijn beroep schilderijen maakt.

In de zeventiende eeuw waren er veel kunstschilders.

de kooplui

Mensen die dingen verkopen in een winkel of op de markt.

Rijke kooplui kochten graag schilderijen van Rembrandt.

het meesterwerk

Een kunstwerk dat heel erg goed is.

Het meesterwerk van Rembrandt is De Nachtwacht.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

Hulpkaart

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Staan er nog andere woorden in de tekst waarvan je de betekenis nog niet kent? Schrijf deze woorden met de betekenis op in je logboek. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

In welke tijd leefde Rembrandt?

Heb jij het goed begrepen?

1. 
2. 
3. 
4. 

Heb jij het goed begrepen?

Welke drie dingen maken Rembrandt bijzonder? Slepen maar!

Hij schildert met veel details.

Hij is een meester in clair-obscur.

Hij laat mensen dingen doen in plaats van stilstaan.

Hij kan gevoelens goed uitbeelden.

Hij gebruikt felle kleuren.

Hij gebruikt dikke kwasten waardoor zijn schilderijen klonterig zijn. 

..
.

Heb jij het goed begrepen? Even testen!

Welk feitje over Rembrandt is niet waar?

1. Er waren in de 17de eeuw meer schilderijen in Nederland dan mensen.
2. Rembrandt heeft tien jaar aan zijn meesterwerk gewerkt.
3. Rembrandt raakt uiteindelijk uit de mode en moet dan al zijn kunst en zijn huis verkopen.
4. Rembrandt stopt tien jaar met schilderen uit verdriet.

..
.

Heb jij het goed begrepen? Even testen!

WAAR of NIET WAAR?
Rembrandt liet dingen opvallen door er het lichter te maken dan andere stukken.

1. WAAR
2. NIET WAAR

..
.

Heb jij het goed begrepen? Even testen!

WAAR of NIET WAAR?
Rembrandt schilderde alles even scherp.

1. WAAR
2. NIET WAAR

De etsen van Rembrandt.

Bekijk het filmpje.

..
.

Heb jij het goed begrepen? Even testen!

WAAR of NIET WAAR?
Rembrandt maakte etsen voor de rijkere kooplui.

1. WAAR
2. NIET WAAR

..
.

Heb jij het goed begrepen? Even testen!

WAAR of NIET WAAR?
Van een ets kun je honderd afdrukken maken.

1. WAAR
2. NIET WAAR

_{Verwerkingsopdracht}

Maak een rap over het leven van Rembrandt. Hoe je een rap maakt? Dat leg ik je natuurlijk uit. 

_{Voorbeeld van een rap}

Ukki, ukki B!

Heeft een heel erg goed idee

Dans maar lekker in het rond

Stamp met je voeten op de grond 

Ukki, ukki B!

Doe gezellig met hem mee

Trek je mooiste kleren aan

En laat jezelf maar even gaan!

.

Hoe ziet een goede rap eruit, denk je? Praat erover met je schoudermaatje en bedenk een aantal succescriteria.

.

De tekst van de rap rijmt. Geef een voorbeeld van twee woorden die rijmen? Wat valt je op? 

.

Een zin uit de rap zou kunnen zijn: Rembrandt is geboren in 1606,
Welke zin zou hierna kunnen komen, zodat het rijmt?

_{Check-check-dubbelcheck!}

Je hebt inmiddels onderzocht waaraan een goede rap moet voldoen. Check de punten in de checklist. Komen die overeen met jullie conclusies?

_{Verwerkingsopdracht}

Gebruik de beat hiernaast of ga zelf op zoek naar een beat. 
Waar wacht je nog op?

Aan de slag! 

_{Feedback & Verbeteren}

Wissel van tekst met een klasgenoot en praat samen over de volgende vragen uit de checklist:

• Staat er in de tekst wat Rembrandt zo speciaal maakt?
• Staat er in de tekst hoe het leven van Rembrandt eruitzag?
• Zitten er rijmwoorden in de rap?
• Bestaat de rap uit minimaal 8 zinnen?
• Kan de rap worden uitgesproken op de beat? Oefenen, oefenen en nog eens oefenen!

Verbeter jouw tekst op basis van de punten uit de checklist.

_{Rappen maar}

De juf of meester kiest iemand die zijn/haar rap laat horen. Draai daarna aan het rad en bespreek de vraag.

Wereldoriëntatie

• Ik weet in welke tijd Rembrandt leefde.
• Ik weet waarom Rembrandt zo bekend is.
• Ik weet wat het werk van Rembrandt zo bijzonder maakte.
• Ik kan iets vertellen over het leven van Rembrandt.

Terugkoppeling lesdoelen

Woordenschat

• Ik weet wat
  de belangrijke woorden uit de tekst betekenen. 

Taal

• Ik kan een rap schrijven en uitvoeren over het leven van Rembrandt.
  

Schrijf in je projectschrift wat jij hebt geleerd. Plak je ook (een foto van) je tekst met ingevulde checklist in je projectschrift?

Terugkoppeling lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen. Hebben zij de lesdoelen behaald?

Terugkoppeling eigen leervragen

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen? 
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord? 
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?
  

              Tot de volgende keer!