Samenvatting H3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Herhaling H3

Dit is de samenvatting voor het SE economie in periode 2:

De samenvatting werkt als volgt:

Er zijn pagina's met begrippen om te leren en daarna pagina's met toets vragen om te oefenen.

Veel succes!

Begrippen om te leren!

•  Afzet = Aantal producten/diensten dat een bedrijf verkoopt.
  
• Omzet = Verkoopopbrengst. (Formule: verkoopprijs x afzet)
• Inkoopwaarde = De totale waarde van de goederen die je hebt ingekocht. (let op dit zijn géén kosten!) (Formule: inkoopprijs x afzet)
• Brutowinst = het bedrag dat je overhoudt om je kosten te betalen. (Formule: Omzet x inkoopwaarde)
• Bedrijfskosten = Alle kosten die het bedrijf maakt (personeel, huur etc.)
• Nettoresultaat = Het bedrag dat een bedrijf na aftrek van kosten overhoudt, dit kan winst of verlies zijn. (Formule: brutowinst - bedrijfskosten )

Afzet

Omzet

Brutowinst

Nettoresultaat

Inkoopwaarde

Aantal producten/diensten dat een bedrijf verkoopt.

Verkoop-opbrengst

de totale waarde van de goederen die je hebt ingekocht.

Het bedrag dat een bedrijf na aftrek van kosten overhoud (winst/verlies)

het bedrag dat je overhoudt om je kosten te betalen. 

  afzet = 

Omzet = Verkoopopbrengst.

Inkoopwaarde = 

Brutowinst = het bedrag dat je overhoudt om je kosten te betalen.

Nettoresultaat = 

	berekening	Bedrag
Omzet		€
Inkoopwaarde		€
Brutowinst		€
Bedrijfskosten		€
Nettoresultaat		€

Alexander verkoopt ijsjes in de zomer. Afgelopen Juni heeft hij er 550 verkocht voor een gemiddelde verkoopprijs van € 3,50. De inkoopprijs is € 1,30 per ijsje. 

De bedrijfskosten bedroegen € 320.- Heeft Alexander winst of verlies gemaakt. Bekijk het voorbeeld hieronder. 

	berekening	Bedrag
Omzet	(550 x 3,5)	€ 1925.-
Inkoopwaarde	(550 x 1,30)	€ 715.-
Brutowinst	1925 - 715	€ 1210.-
Bedrijfskosten		€ 320
Nettoresultaat	1210- 320	€ 890.- (winst)

Alexander verkoopt ijsjes in de zomer. Afgelopen Juni heeft hij er 550 verkocht voor een gemiddelde verkoopprijs van € 3,50. De inkoopprijs is € 1,30 per ijsje. 

De bedrijfskosten bedroegen € 320.- Heeft Alexander winst of verlies gemaakt. Bekijk het voorbeeld hieronder. 

Ben verkoopt telefoonhoesjes. In de maand Juli heeft hij 700 hoesjes verkocht. De verkoopprijs is gemiddeld € 5 per hoesje. De inkoopprijs is € 1,10 per hoesje. De huurkosten waren € 700 en de loonkosten bedroegen € 800.
Bereken het Nettoresultaat.

Wat is de juiste omschrijving van het begrip nettoresultaat?

1. De brutowinst min de bedrijfskosten.
2. De nettowinst min de bedrijfskosten.
3. De nettowinst min de brutowinst.
4. Afzet keer de verkoopprijs

Welke van de volgende kosten zijn Geen bedrijfskosten

1. Loonkosten
2. Huurkosten
3. Rentekosten
4. Inkoopwaarde

Het bedrag dat een bedrijf optelt bij de inkoopkosten noem je brutowinstopslag of brutowinstmarge.

1. Waar
2. Niet waar

In welk kwartaal was de nettowinst het laagst? (bekijk het plaatje op de vorige slide)

1. 1e kwartaal
2. 2e kwartaal
3. 3e kwartaal
4. 4e kwartaal

Consumentenprijs

Inkoopprijs + brutowinstmarge = verkoopprijs 

verkoopprijs + btw

= consumentenprijs

Begrippen om te leren!

Consumentenprijs berekenen

De verkoopprijs van een fiets is € 700 (excl. 21% BTW), bereken de consumentenprijs. 

Som: 700 ÷ 100 x 121 = € 847

€	700	x	?
%	100	1	121

Begrippen om te leren!

De verkoopprijs van een laptop bedraagt € 1850 (ex btw). Bereken de consumentenprijs

1. BTW berekenen:
   € 125 : 100 x 21% = € 26,25 
2. of 21% :100 x 125 = 26,25 euro
   
3. Consumentenprijs berekenen
   € 125 + € 26,25 = € 151,25
   

Rekenen met BTW - overzicht 

Verkoopprijs

• 100%
  

Btw

• 9% 
  

Consumentenprijs

• 109% 
  

• 100%
  

• 21% 
  

• 121% 
  

• Je koopt een T-Shirt met een verkoopprijs van € 45. 
• Het btw tarief is 21%
  

1. Bereken de btw
   
   
2. Bereken de consumentenprijs

BTW 21% = 21:100x45 =9,45 euro

Consumentenprijs=

Verkoopprijs + btw

dus 45 + 9,45 = 54,45 euro

Begrippen om te leren!

Terugrekenen van consumentenprijs naar verkoopprijs

De consumentenprijs van een product is € 847.- (21% BTW)

Vraag: bereken de verkoopprijs zonder btw. 

De verkoopprijs:

€ 847 ÷ 121 x 100 = € 700.-

€	847	x	?
%	121	1	100

Begrippen om te leren!

Een laptop kost € 723,- (incl. Btw.)
Hoe bereken je de prijs exclusief btw.

1. 723 ÷ 100 x 21=
2. 723 ÷ 100 x 89 =
3. 723 ÷ 121 x 100 =

De consumentenprijs van een tros bananen is € 2,40 (9% btw). Hoeveel bedraagt de BTW in euro's?

De consumentprijs van een wasmachine is € 281,33. De brutowinstmarge hierop bedraagt 55%. De BTW is 21% op deze goederen.
Bereken de inkoopprijs.

Kapitaal

Productiefactoren

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Begrippen om te leren!

Welke beloning hoort bij welke productiefactor?

Sleep de beloningen naar de juiste plek.

ondernemersschap

natuur

arbeid

kapitaal

salaris

rente

pacht

huur

winst

Toegevoegde waarde

Elk bedrijf in de productiekolom voegt waarde toe. Zie afbeelding -->

Formule toegevoegde waarde

(Verkoopprijs – inkoopprijs = toegevoegde waarde)

De consument betaald uiteindelijk alle toegevoegde waarde. 

Begrippen om te leren!

Hoeveel bedraagt de toegevoegde waarde van de broodfabriek?

1. € 0,55
2. € 0,65
3. € 0,45
4. € 1,10

Toegevoegde waarde = €0,55

Toegevoegde waarde = €0,20

Toegevoegde waarde = €0,25

Toegevoegde waarde = €0,65(broodfabriek)

Afschrijving: (Aanschafwaarde - restwaarde) :aantal gebruiksjaren

Aanschaf € 700

Na 5 jaar € 20 

• Waardeverlies = 680  
  

Begrippen om te leren!

Afschrijving: (Aanschafwaarde - restwaarde) :aantal gebruiksjaren

Aanschaf € 700

Na 5 jaar € 20 

• Afschrijving = (700 - 20) : 5 jaar = 136 euro per jaar
  

Een nieuwe machine kost € 135.000,- de restwaarde is ongeveer 30.000 euro na 6 jaar. Bereken de maandelijkse afschrijving.

Vaste kosten

Dit zijn kosten die niet direct meegroeien als er meer producten worden gemaakt. 

Voorbeelden: 

Huur 

Rente op leningen

Afschrijving

(vast) personeel

Variabele kosten

Dit zijn kosten die direct meestijgen als er meer productie is. 

Voorbeelden: 

Grondstofkosten

Loonkosten

Transportkosten

Begrippen om te leren!

De vaste kosten van Wilfreds bedrijf zijn € 60.000 per maand. De brandstofkosten van zijn bussen bedragen € 0,21 per kilometer. Zijn bussen rijden ongeveer 40.000 kilometer per maand.
Bereken de kostprijs van het busvervoer per kilometer.

Iddink drukt 50.000 schoolboeken per jaar. De vaste kosten bedragen 90.000 euro per jaar. De variabele kosten per schoolboek zijn € 8,50.
Bereken de kostprijs per boek.

Arbeidsproductiviteit

Wat een persoon kan produceren in een bepaalde tijd.

Formule: Productie ÷ gewerkte tijd = arbeidsproductiviteit
Voorbeeld:

De Vespafabriek maakt 1.600 scooters in de week.
Er werken 50 medewerkers, die werken 5 dagen per week en 8 uur per dag.
Hoeveel is de arbeidsproductiviteit per uur? 

Antwoord:

De medewerkers werken 40 uur per week. (5 x 8 = 40)

1600 scooter ÷ 40 = 40 scooters per uur. 

De arbeidsproductiviteit van alle 50 medewerkers samen is dus 40 scooters per uur.

Begrippen om te leren!

Een fabriek produceert per jaar 18 miljoen blikjes frisdrank. De fabriek heeft 24 werknemers en is 5 dagen in bedrijf. Bereken de arbeidsproductiviteit werknemer per dag.

Op welke manier kan je de arbeidsproductiviteit verhogen? Klik alle antwoorden aan.

1. Betere machine (kapitaalgoederen) aanschaffen
2. Arbeidsverdeling
3. Meer mensen aannemen
4. Scholing

Martin is een zelfstandig vrachtwagenchauffeur. Hij levert voornamelijk goederen af in Nederland. Per jaar legt hij ongeveer 150.000 kilometer af.
Zijn vorige vrachtwagen had 25 liter diesel nodig om 100 kilometer te kunnen rijden.
Sinds kort heeft Martin een nieuwe wagen die voor dezelfde afstand 20 liter nodig heeft.
Een liter diesel kost €1,30. De afschrijving van de nieuwe wagen is wel hoger: Martins kosten stijgen met €210 per maand. Bereken welk bedrag Martin per kilometer bespaart dankzij zijn nieuwe vrachtwagen.