Instructie bijlesgevers 24-25

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

14.00-15.00 uur algemene introductie 
15.00-15.45 uur uitleg HDT taal: Wetenswaardig
15.45-16.00 uur pauze

16.00-16.30 uur HDT rekenen
16.30-16.45 uur materialen verkennen (en eventueel klaarzetten)

leerdoel: aan het eind van deze training weten de bijlesgevers wat er van ze verwacht wordt qua inhoud, instructie en randvoorwaarden bij het geven van HDT. 

Algemene introductie

principes van HDT, klim- en kijkwijzer, Kracht der gewoonte, praktische zaken (zoals ziekmelden, nieuwe lestijden, scholing en intervisie), HoMi

Wie zit er in het lokaal?

Ik ben net nieuw

Ik werk er 1 of 2 jaar

Ik werk er 3-4 jaar

Ik werk er al meer dan 4 jaar?

Wat is HDT?

• High Dosage Tutoring (HDT) is extra intensieve leertijd voor leerlingen die erg onder niveau scoren op de referentietoetsen of leerlingen die zelf om extra ondersteuning vragen. 
• Met HDT willen we bereiken dat leerlingen vooruitgang boeken op de basisvaardigheden en uiteindelijk het gewenste referentieniveau behalen. 

Dat betekent dat we maatwerk leveren en steeds kijken wat de leerlingen nodig hebben zonder een methode blindelings te volgen.

We verwachten dat alle bijlesgevers deze trainingen volgen en bieden daarvoor meerdere momenten.

Een paar principes

• We zijn er om leerlingen tot leren te krijgen. 
• Om leerlingen goed te kunnen begeleiden zijn er ook trainings- en intervisiemomenten. 
• Ondersteuning van een docent loopt altijd via de coördinatoren en nooit direct tussen een bijlesgever en docent.
  
• Zijn er geen leerlingen, dan meld je je bij de coördinatoren voor andere taken.
• We gebruiken de meertaligheid van leerlingen en bijlesgevers voor een effectievere HDT.
• Leerlingen missen nooit een reguliere les vanwege HDT, dus we zijn flexibel (maar niet vrijblijvend) met HDT. 

Dat betekent dat we maatwerk leveren en steeds kijken wat de leerlingen nodig hebben zonder een methode blindelings te volgen.

We verwachten dat alle bijlesgevers deze trainingen volgen en bieden daarvoor meerdere momenten.

handvatten voor effectieve lessen

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Kracht der gewoonte

S Maak de verandering Specifiek: bepaal welke verandering prioriteit heeft en kies dan een effectieve gewoonte of kleine stap om die te bereiken.
I Inspireer en Motiveer leerlingen zodat ze waarde hechten aan die verandering.
M
P Stel een Plan op voor verandering: vraag leerlingen zich daaraan te committeren.
E Zorg dat het Eenvoudig is om in actie te komen.

L Zorg voor een foLlow-up: help leerlingen door te zetten.

Hoe zorgen we ervoor dat alle leerlingen leren? Dat is de hoofdvraag van het boek De kracht der gewoonte. Het korte antwoord is: leerlingen gewoonten aanleren. Een gewoonte aanleren is een blijvende oplossing voor de meeste fundamentele uitdagingen, maar kost ook tijd en is moeilijk. Daarom moeten we effectieve gewoontes kiezen die eenvoudig genoeg zijn om te blijven hangen en vruchtbaar genoeg om een betekenisvolle verandering voor elkaar te krijgen. 

Praktische zaken

• Bij binnenkomst
• Ziekmelden of te laat
• Nieuwe les- en werktijden
• HoMi
• Scholing en intervisie

Homi

Notities:

• Voor wie?
  
• Objectief - Subjectief
• Minimaal - uitgebreid

Beschikbaarheid:

• Weekdagen - Zaterdagschool
• Wanneer uiterlijk aanpassen
  

In je bakje zitten:

- Per leerling: gelinieerd schrift, geruit schrift, potlood, pen, wisbordje, liniaal

Nederlands:

- Map met HDT- materialen

- Doosje gekleurde potloden

Voor sommige lessen heb je de junior Bosastlas nodig

BB: krijgen training examenstrategieën

      Leerdoelen

1. R 
2. T1
3. T2
4. I

Checklist:

• Het leerdoel is in leerlingentaal geformuleerd.
  
• Het leerdoel is volgens de RTTI-methodiek geformuleerd.
• Het leerdoel geeft een omschrijving van de context (inhoud).
  
• Er wordt een werkwoord gebruikt in het leerdoel (gedrag).
  
• De condities worden weergeven in het leerdoel (voorwaarden).
  
• Er zijn succescriteria gekoppeld aan het leerdoel (norm).

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

HDT Nederlands

OB: Wetenswaardig:

• kenmerken van de methode
• opbouw thema
• opbouw HDT-les (schema)
• materialen

BB: examenteksten + examenstrategieën 

In je bakje zitten:

- Per leerling: gelinieerd schrift, geruit schrift, potlood, pen, wisbordje, liniaal

Nederlands:

- Map met HDT- materialen

- Doosje gekleurde potloden

Voor sommige lessen heb je de junior Bosastlas nodig

BB: krijgen training examenstrategieën

kenmerken methode

• Gezamenlijkheid 

• Directe instructie 

• Rijke (langere) teksten 

• Verrijkende multimedia 

• Continue interactie -

• Verhalende elementen 

• Kennis opdoen én toepassen  

• Verdieping en verbinding  

• Herhaling   

Kenmerken van de methode:

• Gezamenlijkheid - De lesmethode gaat uit van de klas als kennis- en taalgemeenschap waarin iedereen moet kunnen meekomen en meepraten over de inhoud.

• Directe instructie - Elke les heeft heldere en concrete lesdoelen, veel voorbeelden, visuele ondersteuning en nieuwe moeilijke begrippen die stapsgewijs worden uitgelegd met een heldere definitie.

• Rijke (langere) teksten - De teksten die in de lessen zijn verwerkt, zijn goed geschreven, uitdagend en staan bol van interessante feitjes.

• Verrijkende multimedia - De lessen zijn voorzien van veel aantrekkelijke en relevante afbeeldingen, foto’s, grafieken en video’s die altijd zijn voorzien van kijk- en luistervragen.

• Continue interactie - De lessen zijn zo ontworpen dat er voortdurende en afwisselende interactie plaatsvindt tussen de leerkracht en de leerlingen.

• Verhalende elementen - Elk thema en elke les heeft een heldere verhaallijn waardoor leerlingen de inhoud goed kunnen plaatsen en beter kunnen onthouden.

• Kennis opdoen én toepassen - In de thema’s zit een stapsgewijze opbouw van kennisontwikkeling naar een gevarieerde toepassing daarvan, wat getoetst wordt in steeds complexere opdrachten.

• Verdieping en verbinding - Doordat de thema’s meerdere weken duren, is er volop tijd om inhoudelijk echt de diepte in te gaan en verbindingen te leggen met andere vakken.

• Herhaling - Elk thema en elke les begint met gevarieerde ophaaloefeningen, zodat de opgedane kennis bij leerlingen goed beklijft.

Opbouw thema

Kenmerken van de methode:

• Gezamenlijkheid - De lesmethode gaat uit van de klas als kennis- en taalgemeenschap waarin iedereen moet kunnen meekomen en meepraten over de inhoud.

• Directe instructie - Elke les heeft heldere en concrete lesdoelen, veel voorbeelden, visuele ondersteuning en nieuwe moeilijke begrippen die stapsgewijs worden uitgelegd met een heldere definitie.

• Rijke (langere) teksten - De teksten die in de lessen zijn verwerkt, zijn goed geschreven, uitdagend en staan bol van interessante feitjes.

• Verrijkende multimedia - De lessen zijn voorzien van veel aantrekkelijke en relevante afbeeldingen, foto’s, grafieken en video’s die altijd zijn voorzien van kijk- en luistervragen.

• Continue interactie - De lessen zijn zo ontworpen dat er voortdurende en afwisselende interactie plaatsvindt tussen de leerkracht en de leerlingen.

• Verhalende elementen - Elk thema en elke les heeft een heldere verhaallijn waardoor leerlingen de inhoud goed kunnen plaatsen en beter kunnen onthouden.

• Kennis opdoen én toepassen - In de thema’s zit een stapsgewijze opbouw van kennisontwikkeling naar een gevarieerde toepassing daarvan, wat getoetst wordt in steeds complexere opdrachten.

• Verdieping en verbinding - Doordat de thema’s meerdere weken duren, is er volop tijd om inhoudelijk echt de diepte in te gaan en verbindingen te leggen met andere vakken.

• Herhaling - Elk thema en elke les begint met gevarieerde ophaaloefeningen, zodat de opgedane kennis bij leerlingen goed beklijft.

Opbouw les

Kenmerken van de methode:

• Gezamenlijkheid - De lesmethode gaat uit van de klas als kennis- en taalgemeenschap waarin iedereen moet kunnen meekomen en meepraten over de inhoud.

• Directe instructie - Elke les heeft heldere en concrete lesdoelen, veel voorbeelden, visuele ondersteuning en nieuwe moeilijke begrippen die stapsgewijs worden uitgelegd met een heldere definitie.

• Rijke (langere) teksten - De teksten die in de lessen zijn verwerkt, zijn goed geschreven, uitdagend en staan bol van interessante feitjes.

• Verrijkende multimedia - De lessen zijn voorzien van veel aantrekkelijke en relevante afbeeldingen, foto’s, grafieken en video’s die altijd zijn voorzien van kijk- en luistervragen.

• Continue interactie - De lessen zijn zo ontworpen dat er voortdurende en afwisselende interactie plaatsvindt tussen de leerkracht en de leerlingen.

• Verhalende elementen - Elk thema en elke les heeft een heldere verhaallijn waardoor leerlingen de inhoud goed kunnen plaatsen en beter kunnen onthouden.

• Kennis opdoen én toepassen - In de thema’s zit een stapsgewijze opbouw van kennisontwikkeling naar een gevarieerde toepassing daarvan, wat getoetst wordt in steeds complexere opdrachten.

• Verdieping en verbinding - Doordat de thema’s meerdere weken duren, is er volop tijd om inhoudelijk echt de diepte in te gaan en verbindingen te leggen met andere vakken.

• Herhaling - Elk thema en elke les begint met gevarieerde ophaaloefeningen, zodat de opgedane kennis bij leerlingen goed beklijft.

Materialen

In je bakje zitten:

• Per leerling: gelinieerd schrift, potlood, pen, wisbordje, liniaal
  
• Map met HDT- materialen
• Doosje gekleurde potloden
  

Voor sommige lessen heb je de junior Bosastlas nodig

Controlevragen

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Noem drie dingen die je aan het begin van de les met de leerlingen doet.

Bekijk de map en het leerlingboek in groepjes

bijv. leerdoel benoemen, startklaar, voorkennis activeren

HDT rekenen

Achtergrond:

• Referentietoetsen - 4 domeinen: Getallen, verhoudingen, meten&meetkunde, verbanden.
• Smartrekenen
• Foutloosrekenen
• In de reguliere les
  
• In de HDT-les
  

 

Start rekenen: lj3 + m2

BB:

Studenten in lessen bij docenten, na maand dan ll

Michiel BB HDT

Rekengesprek

2e week pas kijken of we kunnen starten bij docenten met goed pedagogisch klimaat (Brahim ZS, Charell, HK, Manon Capa) wij koppelen bijlesgevers

0-meting nakijken door bijlesgevers en andere toetsen door docenten (binnen 3 weken).

Opbouw Methode

• 0 - meting
• Recepten
• Concepten
• Streefvaardigheden
• Redactie sommen
• Notatie
  

Start rekenen: lj3 + m2

BB:

Studenten in lessen bij docenten, na maand dan ll

Michiel BB HDT

Rekengesprek

2e week pas kijken of we kunnen starten bij docenten met goed pedagogisch klimaat (Brahim ZS, Charell, HK, Manon Capa) wij koppelen bijlesgevers

0-meting nakijken door bijlesgevers en andere toetsen door docenten (binnen 3 weken).

Opbouw les

Start rekenen: lj3 + m2

BB:

Studenten in lessen bij docenten, na maand dan ll

Michiel BB HDT

Rekengesprek

2e week pas kijken of we kunnen starten bij docenten met goed pedagogisch klimaat (Brahim ZS, Charell, HK, Manon Capa) wij koppelen bijlesgevers

0-meting nakijken door bijlesgevers en andere toetsen door docenten (binnen 3 weken).

Materialen

Voorbereiding: Filmpjes met onderwerp uitgelegd

OB:

• Foutloos rekenen boek
• Geruit schrift
• Potlood/pen, liniaal, gum
  

BB: ...

Start rekenen: lj3 + m2

BB:

Studenten in lessen bij docenten, na maand dan ll

Michiel BB HDT

Rekengesprek

2e week pas kijken of we kunnen starten bij docenten met goed pedagogisch klimaat (Brahim ZS, Charell, HK, Manon Capa) wij koppelen bijlesgevers

0-meting nakijken door bijlesgevers en andere toetsen door docenten (binnen 3 weken).

Nu zelf!

Bekijk de map met materialen en het leerlingboek 

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)
  
• Concrete voorbeelden
• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Aan de slag

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes (herkneden van de lesstof)
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik--wij-jij/jullie-wij)
• Het leren zichtbaar maken (zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode )
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Controlevragen

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

    Begrippen uit deze les

• ...
• ...
•  ...

Vat kort samen wat er verwacht wordt qua inhoud, instructie en randvoorwaarden bij het geven van HDT taal en/of rekenen.

Check leerdoel: leerdoel: aan het eind van deze training weten de bijlesgevers wat er van ze verwacht wordt qua inhoud, instructie en randvoorwaarden bij het geven van HDT. 

Zet er even bij algemeen, taal, rekenen