Deel 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 5

De veranderingen in de politiek van polarisatie naar poldermodel

5.1 Een progressief kabinet

Ook in de politiek heeft ontzuiling en ontkerkelijking gevolgen.

Confessionele partijen verliezen en burgers willen verandering.

Daarom komen de linkse partijen met het progressief akkoord.

Kabinetten Den Uyl

Den Uyl (PvdA) wilde Nederland eerlijker maken en hervormen mbt:

- ondernemersraden (zonder werkgevers)

- vermogensaanwasregeling

- de bedrijfsinvesteringen

- de grondpolitiek

falen kabinet Den Uyl

Weinig hervormingen werden gerealiseerd dat kwam door:

1. Houding Den Uyl (compromisloos)

2. De vele partijen (ook confessioneel) in de regering

3. De oliecrisis/economische tegenwind.

4. weinig steun werkgevers/vakbonden/achterband voor zijn plannen

CDA

Door de afkeer van Den Uyl voor confessionele partijen gaan die samenwerken om toch invloed te krijgen.

KVP, ARP en CHU gaan samen en CDA ontstaat

4.2  De jaren 80

De PvdA wint aanvankelijk wel zetels, maar stelt zich veeleisend op met als gevolg dat de VVD en het CDA in de jaren 80 gaan samenwerken.

economie

De economie liep slecht begin jaren '80. Door de polariserende politiek van de PvdA  regeerde de partij niet mee en kon er een neoliberale koers van bezuinigingen worden gevoerd.

Maatschappelijke onrust

In deze jaren veel verzet tegen beleid van CDA-VVD door:

- kraakbeweging

- anti kruisraketbeweging

02:23

Deze politieman waarschuwde 3 keer voor hij met de 'Lange lat' mepte. Wat vind jij?

te veel geweld

gepast geweld

had milder moeten opstellen

Hij had moeten weigeren dit te doen

10:44

Nu je de docu hebt gezien wat vind je van het gebruikte geweld?

te veel geweld

gepast gweld

had milder moeten opstellen

hij had moeten weigeren dit te doen

4.3 De Comeback van het CDA

In 1981 kwam er een kabinet met VVD en CDA Olv Van Agt. Het nieuwe kabinet ging fors bezuinigen op de uitkeringen en ambtenarensalarissen.

Geen succes?

Aanvankelijk hadden de bezuinigingen weinig succes. Kwam door:

- Interne verdeeldheid jonge CDA.

- Hoge werkeloosheid (en daarmee uitkeringen)

Kabinetten Lubbers

De VVD en het CDA hadden hetzelfde doel, maar verschilden ideologisch.

Verschil	overeenkomst
De VVD vond dat burgers zelf meer verantwoordelijk moesten zijn. Het CDA vond dat het maatschappelijk middenveld tussen burger en overheid moest bestaan	Beiden vonden de verzorgingsstaat te duur en wilden bezuinigen op uitkeringen

Gerechtigheid solidariteit en rentmeesterschap

Succesvol CDA

In de jaren 80 en begin 90 groeide het CDA en was een machtsfactor.  Lubbers succes was te danken aan:

1. Het oplossen van de economische crisis.

2. Het afstand nemen van de partij van de kerk.

5.4 Het Poldermodel

Halverwege de jaren 80 zie je een kentering in de politiek. Het CDA en de PVDA (na aantreden Kok) zoeken toenadering en verschuiven naar het midden.

Oorzaak: Het akkoord van Wassenaar waar de vakbonden instemmen met loonmatiging in ruil voor arbeidstijdverkorting.

Werkgevers en werknemers zoeken naar consensus zoals in de jaren 50.

Niets verandert?

Jawel

mensen zijn veel individualistischer en organiseren zich wanneer dat nodig is.

We zijn een civil society geworden.

Anno 2024 is polarisatie weer terug !