20.4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

20.4 bastvaten

Opdrachten bespreken; 24, 25 en 28 ....

Doel 20.4

Je leert welke (kleur)stoffen planten maken

Je leert hoe het transport van stoffen plaatsvindt

Je leert hoe houtvaten en bastvaten gebouwd zijn

Je leert welke nutriënten planten nodig hebben

bloemkleuren

groen-chlorofyl

oranje -caroteen in chromoplasten

paars/roze/rood- anthocyanen in vacuole

Glucose als grondstof

Uit fotosynthese ontstaan glucose en fructose 1,6 difosfaat 

Glucose + fructose 1,6 difosfaat -> Sacharose

2 monosacharides -> 1 disacharide

                    

                        +                              -> 

Sacharose

Koolhydraten worden in de vorm van sacharose vervoerd naar andere delen van de plant.

Als het transport trager gaat dan de aanmaak dan wordt glucose omgezet naar zetmeel in chloroplasten. Neemt de hoeveelheid glucose weer af dan wordt zetmeel weer omgezet naar glucose = regeling osmotische waarde chloroplast

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten lopen in vaatbundels samen met houtvaten.

vervoeren organische stoffen en water. Van de bladeren naar de rest van de plant.

bestaan uit langgerekte levende cellen die onderling verbonden zijn met zeefplaten. 

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten bestaan uit langgerekte levende cellen die onderling verbonden zijn met zeefplaten. 

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvat cellen hebben geen kern en missen ook andere organellen.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten worden omgeven door begeleidende cellen die de bastvaten voorzien van voedsel en andere benodigde eiwitten.

bastvaten

Houtvaten (xyleem)

Houtvaten zijn de versterkte celwanden van dode langgerekte cellen.

Houtvaten (xyleem)

De verdikkingen in de celwand kunnen rondvormig zijn, spiraalvormig, netvormig of gestippeld.

Transport bastvaten (source)

1. aanmaak van suikers (source)

2. actief transport suikers naar

bastvaten

3. osmotische waarde stijgt

4. water van houtvaten naar

bastvaten

5. overdruk in bastvaten 

Transport bastvaten (sink)

1. elders wordt sacharose 

opgenomen (sink)

2. osmotische waarde daalt in 

het bastvat

3. water verdwijnt uit het bastvat

4. onderdruk in het bastvat

Source/ sink

Voorjaareldcde

Zomer/ najaar: source = bladeren, sink = elders

Voorjaar: source = wortels, sink = nieuwe bladeren

Sacharose

Bij de doelcel wordt sacharose (of glucose) gebruikt voor:

1. dissimilatie (levert ATP)

2. voortgezette assimilatie (levert andere organische stoffen)

Zoals: eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA.

Ook gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

Voortgezette assimilatie

Voor het maken van eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA, gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

hebben de planten ook andere atomen nodig dan alleen C, H en O.

Voortgezette assimilatie

Bepaal met behulp van je BINAS welke atomen planten nodig hebben om van glucose (en fructose) de volgende stoffen te maken: Aminozuren/ Fosfolipiden/ Chlorofyl/ DNA/ ATP

Wat is de functie van deze stoffen in de plant?

Nutriënten/ plantenvoeding

Stoffen, buiten C, H en O, die planten nodig hebben:

Veel nodig - macronutriënten

N/ S/ P/ K/ Ca/ Mg (zie Tabel 91D1)

Weinig nodig - micronutriënten

Zie tabel 91D2

opdrachten 20.4

huiswerk volgende les:

opdrachten (20.2) 19 t/m 21, 24 t/m 26 en 28

opdrachten (20.4) 49, 52, 53 en 54

biologiepagina.nl