Basisstof 6: Gezond leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 3: Bloed

Basisstof 6: Gezond leven

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
  
• Herhaling begrippen + vragen
• Uitleg basisstof 5: Het immuunsysteem
• Aan het werk 
  

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden;
• De gevolgen van alcohol op korte en op lange termijn noemen.

De kans dat de wand van een ader op een zwakke plek knapt, is in de aorta veel groter dan in een holle ader.
Waardoor wordt dit verschil veroorzaakt?

1. De bloeddruk in de aorta is veel hoger dan in een holle ader.
2. De wand van de aorta is dunner dan de wand van een holle ader.
3. Het bloed in de aorta bevat meer zuurstof dan het bloed in een holle ader

Welke stof in het bloed zorgt vaak voor slagaderverkalking?

1. Cholesterol
2. Fibrinogeen
3. Kalk

Door welke van deze veranderingen in leefstijl neemt de kans op slagaderverkalking af?
Minder lichaamsbeweging, niet roken, regelmatig ontspannen, weinig alcohol drinken, meer verzadigd vet eten

Wat is de functie van aderkleppen?

Welk type bloedvat is hier getekend? Waaraan zie je dit?

Bloeddruk

• De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de wanden van slagaders als je bloed wordt rondgepompt. 
• Bij toenemende inspanning, of als je je opwindt, stijgt de bloeddruk tijdelijk.
• Een te hoge bloeddruk kan schadelijk zijn, en wordt vaak veroorzaakt door roken, stress, overgewicht en zout eten. 

Slagaderverkalking

• Als de wand van een slagader beschadigd raakt, kunnen witte bloedcellen en cholesterol door de wand dringen.
• Hierdoor ontstaat een verdikking, die hard wordt door kalk. 
• De slagader is verkalkt (atherosclerose).
• Het bloedvat wordt nauwer en stijver, de bloeddruk stijgt.

Slagaderverkalking

• Slagaderverkalking ontstaat niet van de één op de andere dag.
• Je kan de kans op slagaderverkalking verlagen door niet te roken, gezond te eten en regelmatig te bewegen.  

Hartinfarct

• Bij slagaderverkalking wordt de verdikking meestal niet zó groot dat hij de slagader afsluit.
• Er kunnen wel scheurtjes ontstaan waar het bloed op stolt.
• Als het bloedstolsel in een kransslagader van het hart terechtkomt, spreek je van een hartinfarct.  

Hartinfarct

• Een hartinfarct is meestal niet meteen heel erg. Je krijgt eerst een 'waarschuwing': angina pectoris.
• Als een kleine aftakking van de kransslagader verstopt raakt, kan een andere kransslagader de taak overnemen. 
• Als dit niet kan, dan kan de vernauwing in de kransslagader worden opgerekt met een stent.

Wat past bij een
gezonde leefstijl?

Een gezonde leefstijl

1. Niet roken;
2. Geen alcohol drinken vóór je 18e, daarna niet meer dan één glas per dag; 
3. Eet gezond en gevarieerd (veel vitaminen, mineralen, vezels);
4. Beweeg regelmatig (minimaal 30 minuten per dag);
5. Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanning.

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 1 t/m 6 van thema 3
• Hoe: Fluisteren, in tweetallen
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Overleg zachtjes met je buur. Steek anders je vinger op.
• Klaar: Nakijken en verbeteren
• Uitkomst: Basisstof 1 t/m 5 thema 3 zijn in ieder geval af.