Borstvoeding - Kunstvoeding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Borstvoeding en kunstvoeding

Borstvoeding / kunstvoeding

Wat zijn de verschillen tussen borstvoeding en kunstvoeding?

Welke informatie moet je als kraamverzorgende kunnen geven aan de ouders?

Anatomie en fysiologie

De borst bestaat uit:

-klierweefsel om de melk te produceren

-melkkanalen om de melk van het
klierweefsel naar de tepel te brengen

-bindweefsel om de borst steun te geven)

-vetweefsel (onderhuids en tussen en
achter het klierweefsel)

Hormonen 

Borstvoeding

• Colostrum
• Veel eiwitten (bouwstoffen)
• Na paar dagen meer vet en lactose (brandstoffen)
• Beschermende stoffen en antistoffen
• Bacteriën (darmflora)
• Lichaamstemperatuur op peil houden

De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) adviseert:

• Exclusief borstvoeding tot 6 maanden.
• Vanaf 6 maanden langzaam andere aanvullende  voeding aanbieden.
• Doorgaan met borstvoeding tot minimaal 2 jaar.

5 standaarden voor zowel borst als flesvoeding 

1. Organisaties voor moeder- en kindzorg hebben beleid vastgelegd waarmee elk kind een optimale start kan maken.
Bijzondere aandacht gaat hierbij naar voeding in de eerste twee levensjaren.

2. Alle moeders krijgen hun baby direct na de geboorte in huidcontact bij zich. Het huidcontact duurt minimaal een uur.

3. Ouders krijgen uitleg – ongeacht de voedingskeuze – over voeden op verzoek en de normale groei en ontwikkeling van hun kind.

4. Vrouwen kunnen geïnformeerde beslissingen nemen met betrekking tot voeding.

5. Ouders worden gesteund om een hechte band met hun kind te ontwikkelen en geïnformeerde beslissingen te nemen over de verzorging en behandeling van hun kind.

Wat zijn voordelen van borstvoeding?

Voordelen

• Perfect afgestemd op de behoefte van het kind (hoge voedingswaarde)
• Makkelijk verteerbaar
• Kind krijgt de hoeveelheid die het wil
• Gratis
  
• Altijd beschikbaar
  
• Altijd op temperatuur
  
• Hoeft niet klaargemaakt te worden
  
• Bevat antistoffen/beschermd kind op korte en lange termijn
  
• Huid op huid contact bevorderd binding tussen moeder en kind en stimuleert ontwikkeling van het kind
• Menstruatie blijft langer uit 
• Minder bloedverlies
  
• Sneller op oude gewicht
• Minder kans op borst- en eierstokkanker 

Nadelen

• Kan soms voor lichamelijke ongemakken zorgen (stuwen, kloven)
• Sommige medicatie maakt borstvoeding ongeschikt voor het kind
• Moeder moet altijd in de buurt van het kind zijn of mogelijkheid tot kolven hebben
• Praktische bezwaren kunnen tot veel stress leiden

borstvoeding afgeraden: 

- Als het kind en/of de vrouw is besmet met hiv. Maar let op: als een moeder binnen enkele maanden postpartum terug zal gaan naar een land waar kunstvoeding geven niet veilig is, dan kan hiervan afgeweken moeten worden.

-De vrouw gebruikt bepaalde medicijnen die schadelijk zijn voor de baby.

-Het kind heeft een zeldzame stofwisselingsziekte zoals galactosemie of fenylketonurie.

-De vrouw is verslaafd aan alcohol of drugs.

-De vrouw heeft uiteraard wel een eigen mening en keuzemogelijkheid, die je respecteert-

Voeding moeder 

• 200-500 kcal extra energieverbruik
• Drinken naar behoefte
  
• Aandacht voor roken/ alcohol/ drugs/ medicatie

Weetjes 

-Als de voeding goed op gang gekomen is, 

gaat de baby groeien.

Als vuistregel kun je aanhouden dat een baby 1 gram per uur groeit. Dat is ongeveer 24 gram per dag. 

- Vitamine k en d zitten niet in de borstvoeding. 

Moedermelk bewaren en verwarmen

• Borstvoeding en moedermelk
• Afkolven
• Buiten de koelkast, koelkast, vriezer
• Verwarmen 
• Reinigen kolfspullen 

Begeleiding bij de borstvoeding

1. Voeden op verzoek --> Sabbelen op de handjes, zoekbewegingen, smakken/zuigen.
2. Acht-twaalf keer per etmaal
3. Clusteren

Wat doet een lactatiekundige?

Bij specifieke vragen en problemen helpt hij of zij bijvoorbeeld als het aanleggen niet lukt, weigeren van de borst en of pijnklachten tijdens de borstvoeding

Wat zijn voordelen
van kunstvoeding?

Tandemvoeden

Voordelen

• Niet afhankelijk van beschikbaarheid moedermelk (werk, mogelijkheid tot kolven, etc.)
• Iedereen kan het kind voeden.
• Voordelen vooral praktisch van aard, echter wel heel relevant onze (westerse) samenleving. 

Nadelen

• 1 soort voor iedereen
• Voedingstoffen minder makkelijk opgenomen
• Bereidingswijze foutgevoelig (hygiëne, temperatuur, dosering)
• Voedingswaarde afhankelijk van bereidingswijze
• Meer gevoeligheid voor allergieën 
• Duur
• Draagt niet bij aan immuniteit van het kind

Wat zou jij aanstaande moeders/ouders adviseren?

Flesvoeding bereiden

• Handen wassen + fles schoonmaken
• Koud kraanwater
• 30 tot 35 graden
• Magnetron max 600 Watt
• 100 ml = 30 seconden, 150 ml = 45 seconden en 200 ml = 60 seconden
• Schudden, melkpoeder, schudden
• Temperatuur checken
  

Speen

• Bootst de tepel na
• Meerdere gaatjes 
• Kleiner gaatje
• Fopspeen -> zuigen kalmeert
• Kersvorm & dentale speen
  

Waar let je op?

• Ontspannen houding (kussen)
• Aandacht (intimiteit)
• Speen gevuld
• Niet langer dan 1/2 uur
• Afwisselend links en rechts voeden (voorkeurshouding)
• Afplatting schedel
• Motorische ontwikkeling (armen en benen niet evenredig bewegen)
  

Voedingsritme baby

• Geen vast schema hoe vaak voeding
• Pas voedingsritme aan op thuis
• Hoeveelheid voeding -> leeftijd
• 1e 6 maanden 150 ml per kg lichaamsgewicht max 1 l. per dag
• Advies consultatiebureau
  

Schoonmaken

• Direct koud water
• Vaatwasser of uitkoken
• Minimaal 55 graden
• Drogen op een schone doek
• Controleer scheurtjes