les 4 observeren en signaleren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren en signaleren

Les 4 PGL

Wat inspireert jou?

Planning

• Psychisch functioneren
• Sociaal functioneren
• Draagkracht - draaglast
• Wat is Rosita haar draagkracht/draaglast? 
• Afsluiten 

Lesdoelen

• De student weet afwijkend gedrag in het psychisch  functioneren te herkennen. 
• De student kan een overzicht maken van de draagkracht en draaglast van een cliënt. 

Psychosociaal functioneren

Je moet als hulpverlener in staat zijn om naast lichamelijke aspecten ook psychosociale aspecten bij de cliënt te observeren en risico’s en afwijkingen te signaleren.

 Als het psychosociale functioneren niet goed gaat, kan dit invloed hebben op je gezondheid en je ziektegedrag (ziektebeleving en ziekte inzicht). 

Sommige cliënten hebben geen of weinig ziekte-inzicht, zoals verstandelijk beperkte mensen, dementerenden en kleine kinderen.

 ziektegedrag afhankelijk van onder andere cultuur, sekse en leeftijd. Je aanleg, karakter, de omgeving waarin je opgroeit, hoe je leeft en je eigen sociale ontwikkeling zijn van invloed op je psychsociale functioneren.

Aspecten psychosociaal functioneren

• Reactievermogen: prikkels waarnemen, alertheid, onverwachte gebeurtenissen
• Hallucineren: dingen zien of horen die voor anderen niet zichtbaar of hoorbaar zijn
• Zintuiglijk waarnemen: gezichtsvermogen, slechthorendheid, spraakvermogen (verbaal/non-verbaal)
• Oriëntatie: weet welke dag en welk jaar het is, en in welke omgeving hij is
• Overig: ontwikkelingsniveau, geheugen, gevoelens.

aspecten sociaal functioneren

Aspecten van sociaal functioneren zijn:

• Communicatie: gaat interacties aan met anderen
• Gedrag: sociale omgang met anderen, regie over eigen leven
• Levensstijl: kwaliteit van wonen en leven (gezinssituatie en familierelaties)wijze waarop hij zijn leven heeft ingericht (leefpatroon en dagbesteding)
• Maatschappelijke omstandigheden, cultuur en/of religie.

Psychosociale aspecten bij ouderen

Bij ouderen boven de 70 jaar uiten depressieve klachten zich eerder lichamelijk:

duizelig zijn

een droge mond hebben

pijn waarvan de oorzaak niet duidelijk is

problemen met de stoelgang

hoofdpijn

druk op de borst

trillerige handen

rugpijn.

minder goede verzorging van het uiterlijk

het ontbreken van belangstelling voor hobby’s.

Draagkracht en draaglast

Draagkracht zegt iets over de belastbaarheid. De mate waarin je met stress om kan gaan, het hebben van een netwerk.

Draaglast is de belasting die je ervaart. De factoren, gebeurtenissen en eisen uit je omgeving die spanning kunnen veroorzaken.

Draaglast en draagkracht moeten met elkaar in balans zijn. Er is dan sprake van ‘gezonde stress’. Ziekte (zowel lichamelijk als psychisch) kan dit uit balans brengen.

In je werk als zorgverlener zijn dit, naast de meetbare observaties zoals koorts en gewicht, observaties die het verschil kunnen maken tussen ziek en gezond. Denk hierbij bijvoorbeeld aan terugtrekken, vlakke emoties, langer in bed blijven liggen, last hebben van nachtmerries, maar ook aan hartkloppingen en andere somatische klachten.

Individuele, sociale en maatschappelijke factoren

• Individuele factoren:
  Draagkracht: Kan zijn emoties uitdrukken.
  Draaglast: Heeft een negatief zelfbeeld. 
  
  
•    Sociale factoren
  Draagkracht: Regelmatig bezoek van familie
  Draaglast: Terugtrekken/eenzaamheid
  
  
• Maatschappelijke factoren
  Draagkracht: Heeft hulpverleners om zich heen.
  Draaglast: Woont op een ongunstige plek.

Inzicht krijgen in de draagkracht en draaglast

Om een inzicht te krijgen in de draagkracht en draaglast kan je de risicofactoren en de beschermende factoren met de cliënt bespreken. Indien de cliënt niet kan praten kan je ervoor kiezen om de cliënt te observeren en zelf een inschatting te maken of door aan het netwerk te vragen.

 

Deze risicofactoren en beschermende factoren kun je indelen in individuele- sociale en maatschappelijke factoren.

Een voorbeeld is in BOOM te vinden ‘werkmodel balansmodel draagkracht en draaglast’.

Wat is Rosita haar draagkracht?

Wat is Rosita haar draaglast?

voorbeeld draagkracht/draaglast 

Afsluiten

• Vragen? 
• Huiswerk -> Maak een overzicht van de draagkracht en draaglast van een cliënt. Deze lever je bij mij in via de mail. Ik voorzie dit van feedback. 
• Volgende week -> Vakantie
• Zelfstandige les komt in teams te staan.