5.3 Angst of vertrouwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De koude oorlog

20e eeuw                                                                                             1945-1991 (heden?) 

Regels

• Bij binnenkomst ga je zitten en pak je je spullen.
• Je laptop laat je dicht op tafel liggen.
• Als je wat wilt vragen steek jij je vinger op
• Als de docent praat zijn de leerlingen stil 
• Je behandeld een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Dat betekent met fatsoen en respect. 

Aantekeningen

Zie je dit potloodje? Dan neem je de dikgedrukte en onderstreepte zin over in je schrift.

Te weinig tijd? De les wordt met je gedeeld.

Criteria van vorige week

• Je herkent kenmerken van de verspreiding van het communisme en de dictatuur van Stalin.
  

• Je legt uit aan de hand van voorbeelden hoe het Marshallplan het kapitalisme en de democratie versterkte in westerse landen in Europa.
  

• Je legt uit hoe de verschillen tussen Oost- en West-Berlijn groter werden.

Deze les                      

Paragraaf 5.3 Angst of vertrouwen.

Aan het einde van de les:

• Kun je uitleggen waarom de wapenwedloop de kans op een atoomoorlog vergrootte.

• Kun je aangeven hoe tijden van spanning en ontspanning elkaar afwisselden.

• Weet je hoe de Koude Oorlog eindigde.

De wapenwedloop 

De Tweede wereldoorlog eindigde met de verwoesting van Hiroshima en Nagasaki door twee atoombommen.

• VS: Little boy & Fat man.
• Macht evenwicht uit balans                   De VS is sterker. 

De wapenwedloop 

In 1949 maakte de Sovjet-Unie ook een atoombom. Hierdoor nam de spanning in de Koude Oorlog toe.

• De VS en de Sovjet-Unie maakten steeds 

      meer en krachtiger atoombommen.

Gevolg: 

• nucleaire wapenwedloop: 

een race om de sterkste atoombewapening te krijgen

Spanning en ontspanning 

Onder Chroesjtsjov nam de spanning tussen de VS en de Sovjet-Unie af, al liep de wapenwedloop door.

• Chroesjtsjov destaliniseerde             de Sovjet-Unie.
• Beide landen bleven massaal kernwapens produceren.

Stalin werd verheelijkt: iemand heel erg bewonderen.

Stalins opvolger, Chroesjtsjov, wilde hier een einde aanmaken. Het was namelijk schadelijk voor de communistische partij. 

https://histobron.nl/destalinisatierede-tekst-chroesjtsjov-1956/

Spanning en ontspanning 

De Sovjet-Unie wilde zijn invloedsfeer uitbreiden. Cuba, voorheen een Spaanse kolonie, werd communistisch. Een vijandige ideologie dicht bij de Amerikaanse kust. 

• Cuba werd gesteund door de SU
• SU plaatste raketten op Cuba

Gevolg: 

• De spanning tussen de VS en de SU nam weer toe.
• Het dichts bij een directe nucleaire confrontatie 

Cubacrisis: oorlogsdreiging vanwege Russische raketinstallaties op Cuba (1962).

Probeer de spotprent te analyseren. Gebruik hierbij ik zie, dit betekent en hieruit concludeer ik. In je conclusie vertel je waarom de bron bij het begrip Cuba crisis past

Reikwijdte van Sovjet raketten over de VS

Amerikaanse vloot die een blokkade om Cuba leggen met als doel de levering van meer raketten aan Cuba te stoppen

Spanning en ontspanning 

In Europa werd de Berlijnse muur gebouwd dat Oost en West van elkaar gescheiden hield. Mensen staken namelijk makkelijk over van het arme oosten naar het rijke westen in Berlijn. 

Gevolgen:

• De spanning tussen de VS en de SU nam weer toe.
• Beroemde speech John F. Kennedy: Ich bin ein Berliner 

https://isgeschiedenis.nl/nieuws/ich-bin-ein-berliner

Spanning en ontspanning 

Belangrijk, naast praten, bleef daarna afschrikking. Vanaf 1975 nam de spanning opnieuw toe. 

Oorzaak:

• Beide supermachten gingen nieuwe kernwapens maken

Gevolg: 

• De angst voor een kernoorlog nam daardoor toe in Europa.

afschrikking: de vijand bang maken om een vijandelijke aanval te voorkomen.

Het einde van de Koude Oorlog

Vanaf de jaren 1980 ging het economisch steeds slechter met de Sovjet-Unie. De nieuwe leider Gorbatsjov onderhandelde met de VS en trok het Rode Leger terug uit Oostbloklanden.

De Sovjet-Unie gaat een nieuwe koers varen:

• Glasnost (openheid)
• Perestrojka (hervormingen)
• Nieuwe vrijheden voor de Russen en Oostbloklanden.

1. https://historiek.net/glasnost-en-perestrojka-openheid-en-hervormingen/78428/
   

Het einde van de Koude Oorlog

Gevolgen: 

• In 1989 braken er protesten uit in verschillende Oostbloklanden.
• Op 9 november 1989 viel de Berlijnse Muur.
• In 1990 sloot Oost-Duitsland zich aan bij Duitsland 
• Viel de Sovjet-Unie uit elkaar.
• In 1991 hield de hele Sovjet-Unie op te bestaan.

Criteria van de week

• Je legt uit waarom de wapenwedloop de kans op een atoomoorlog vergrootte.
  

• Je beschrijft perioden van spanning en ontspanning in de Koude Oorlog.
  

• Je benoemt oorzaken (2) van het einde van de Koude Oorlog.

Opdrachten van de week

Maak de opdrachten bij:

• 5.3
• Alle standaard vragen moeten (B).
• Kies zelf of je herhaling (A) 

      of verdieping (C) nodig hebt.

Beantwoord de criteria in je schrift.